Basit Şehnaz Buselik Makamı


Şehnaz Buselik makamı ikinci çeşit buselik dizisinin inici şeklidir. Bu bakımdan buselik makamının inici şekli olarak kabul edilmiş ve Buselik’ten ayrı olarak düşünülmediğinden basit makamlar arasında ayrıca sıra numarası verilmemiştir.

Durağı: Dügah perdesidir.
Seyri: İnicidir.
Dizisi: İkinci çeşit buselik dizisinin inici şeklidir. Yani Hüseyni’de Hicaz dörtlüsü bulunan Buselik dizisinin inici şeklidir. İnici bir makam olduğundan tiz durak Muhayyer perdesi civarından seyre başlayacaktır. Bu tiz tarafta dolaşabilmek için Muhayyer’in üst tarafında bir bölgeye gerek vardır. Bu da durak perdesi üstünde bulunan Buselik beşlisini tiz durak Muhayyer üzerine simetrik olarak aynen göçürmekle elde edilir. Böylece giriş seyrinde gezinilebilecek bir seyir alanı elde edilirken, makamın genişlemesi de yapılmış olur. Bu arada Hüseyni perdesi üzerinde bir Hümayun dizisi meydana gelir.
Basit Şehnaz Buselik Makamı Dizisi

Güçlüsü: inici bir makam olduğu için birinci önemde güçlü Muhayyer perdesidir. İkinci önemde güçlü, ana dizinin güçlüsü olan Hüseyni perdesidir. Birinci mertebe güçlü Muhayyer üzerinde ise Buselik’li, ikinci mertebe güçlü Hüseyni üzerinde ise Hicaz’lı kalınır. Fakat unutulmamalıdır ki Muhayyerde’ki kalış yarım karar, Hüseyni’deki kalış ise asma karar’dır.

Asma Karar Perdeleri: Buselik makamına bağlı olan bu makamda Buselik makamındaki gibi Neva’da Hicaz ve Çargah’da Nikriz pek yapılmaz Majör, Minör ilişkisinden doğan Do Majör’e yani Çargah makamına geçkiler yapılır. Neva’da Nikriz’li kalınabilir.

Makam, öteki bütün özellikleri ile Buselik makamına benzer. En büyük fark bu makamın inici oluşunda, yani tiz durak’dan setre başlayıp yine tiz durak Muhayyer’de yarım karar yapmasında, genellikle ve ikinci çeşit (Hüseyni’de Hicaz bulunan) Buselik dizisini kullanmasındandır.

Şehnaz Buselik makamı mürekkeb (bileşik) olarak, yani önce Şehnaz makamının icrasından sonra yerinde Buselik dizisiyle karar veren tarzda ancak pek az eserde kullanılmıştır.

Mürekkeb (Bileşik) Şehnaz Buselik Dizileri

Mürekkeb (Bileşik) Şehnaz Buselik Dizisi:1

Mürekkeb (Bileşik) Şehnaz Buselik Dizisi:2

Mürekkeb (Bileşik) Şehnaz Buselik Dizisi:3


İlginizi Çekebilir!

Kaynak: İsmail Hakkı Özkan’nın “Türk Musikisi Nazariyatı ve Usulleri” kitabından alınmıştır.
Facebooktwitterpinterestlinkedin

ilk yorumu siz yazın

Lütfen yorum bırakın.

E-mail ve isim zorunlu değildir.