Çargah Makamı


Durağı: Çargah veya Kaba Çargah perdesidir.
Seyri: Çıkıcı veya çıkıcı-inici olarak kullanılmıştır.
Dizisi: Çargah veya Kaba Çargah perdesi üzerindeki bir Çargah beşlisine, 5. derece üzerinde bir Çargah dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir.

T: Tanini Aralığı (9 Koma)
B: Bakiye Aralığı (4 Koma)
Çargah Makamı Dizisi

Güçlüsü: Rast veya Gerdaniye perdesidir.

Perde İsimleri: Eğer dizi Çargah perdesi üzerinde ise; Çargah, Neva, Hüseyni, Acem, Gerdaniye, Muhayyer, Tiz Buselik, Tiz Çargah’tır. Eğer dizi Kaba Çargah perdesi üzerinde ise; Kaba Çargah, Yegah, Hüseyni Aşiran, Acem Aşiran, Rast, Dügah, Buselik ve Çargah perdesidir.

Yedeni: Buselik veya Kaba Buselik perdesidir.

Genişlemesi: Durak perdesi üzerindeki beşli, simetrik olarak tiz durak üzerine veya güçlü üstündeki dörtlü yine simetrik olarak durak altına göçürülür.

Not: Çargah makamında, makamın esas yapısında olmamakla beraber, Çargah perdesi üzerinde bir Hicaz dörtlüsü göstermek, geçki olarak adet olmuştur. Bu geçki sırasında bakiye bemollü re (Hicaz) ve koma bemollü mi (Dik Hisar) perdesi kullanılır.

S: Küçük Mücennep (5 Koma)
A12: Artık İkili (12 Koma)

Çargah Perdesinde Hicaz Dörtlüsü

Seyir: Çargah veya Kaba Çargah perdesinden veya civarından seyre başlanır. Karışık gezindikten sonra, güçlü’de yarım karar yapılır. Daha sonra istenirse dizinin genişletilmiş kısmında gezinilip, Çargah veya Kaba Çargah perdesinde Çargah çeşnisi ile tam karar yapılır.


İlginizi Çekebilir!

Kaynak: İsmail Hakkı Özkan’nın “Türk Musikisi Nazariyatı ve Usulleri” kitabından alınmıştır.
Facebooktwitterpinterestlinkedin

ilk yorumu siz yazın

Lütfen yorum bırakın.

E-mail ve isim zorunlu değildir.