Ruy-i Irak Makamı | Irak Perdesinde Karar Veren Mürekkeb (Bileşik) Makamlar

Durağı: Irak perdesidir.

Seyri: İnicidir.

Ruy-i Irak Makamı Dizisi: Yerindeki Segah makamı dizilerine Irak perdesindeki Hicaz ve Segah dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. Makamın tam kararı Irak perdesindeki Irak dörtlüsüyle yapılır. Segah makamının bütün dizilerini yazmak gereksiz olduğu için, şematik Segah dizisi diyebileceğimiz bir diziyi yazıyoruz. Ayrıntılar için Segah makamı’na bakmak gereklidir.

Ruy-i Irak Makamı Dizisi:

Güçlüsü: Segah makamının güçlüsü Neva perdesi, bu makamın da güçlüsüdür.

Not I– Segah makamının bütün asma kararları Ruy-i Irak makamında da aynen kullanılır. Ruy-i Irak makamı diğer bütün bakımlardan Segah makamıyla aynıdır. Tek fark tam kararın değişik perdede başka bir çeşni ile yapılmasındadır.

Not II– Kantemiroğlu Kitabü İlmi’l-Musiki Ala-Vechi’l-Hurufat adlı eserinde Ruy-i Irak makamını şöyle tarif etmektedir: “Segah perdesinden hareket, idüp tiz ve nerm perdelerde temam Segah makamını gösterir. Andan sonra gelüp temam perdeler ile Irak perdesinde karar kılar”. Kantemiroğlu’nun tarifinde “ temam perdeler ile Irak perdesinde karar kılar” cümlesini kullanması, makamın Irak’daki Hicaz dörtlüsü ile değil, Segah dörtlüsü ile karar ettiğini gösteriyor. Esasen Emin Dede’nin Pişrev’i ile Ahmed Avni Konuk’un Ruy-i Irak Âyin’i de Irak perdesinde Segah dörtlüsüyle karar etmektedir.

---