Şivenüma Makamı | Yegah Perdesinde Karar Veren Mürekkeb (Bileşik) Makamlar

Durağı: Yegah perdesidir.

Seyri: İnicidir.

Şivenüma Makamı Dizisi: Yerinde Saba makamı dizisine (Çargah’da Zirgüle’li Hicaz dizisi + Saba dörtlüsü) Ferahfeza makamı dizilerinin (Acem Aşiran dizisi + Yegah’da Buselik dizisi) eklenmesinden meydana gelmiştir.

Şivenüma Makamı Dizisi:

Şivenüma Makamı Dizisi.

Güçlüsü: Giriş seyrinde hakim olan Saba makamıdır. Bu bakımdan güçlü, Saba makamının güçlüsü olan Çargah perdesidir. Bu perdede Zirgüle’li Hicaz çeşnili yarım karar yapılır.

Asma Karar Perdeleri: Saba ve Ferahfeza makamlarının asma kararları Şivnüma makamında da beraberce geçerlidir. Buna göre Saba makamının önemli asma kararları olan Segah ve Rast perdeleri kullanılır. Ferahfeza makamı dizisi için ise Çargah perdesinde Çargah çeşnili, Dügah perdesinde Kürdi ve Hicaz çeşnili, Rast perdesinde Buselik çeşnili, Acem Aşiran perdesinde Çargah çeşnili, Hüseyni Aşiran perdesinde Kürdi çeşnili asma kararlar yapılabilir. Görüldüğü gibi her üç dizinin çakıştığı Dügah Neva arası yani orta bölge, oldukça değişkendir. Dügah perdesi üzerinde Saba, Kürdi, Hicaz olmak üzere üç ayrı çeşni yer alır.

Not: Saba ve benzeri makamlarda olduğu gibi, Şivnüma makamında da bakiye bemollü re Hicaz ve bakiye bemollü la Şehnaz perdeleri biraz dik basılmalıdır.

Donanımı: Saba makamı gibi, si için koma bemolü, re için bakiye bemolü donanıma yazılır. Diğer dizilere geçildiğinde gerekli değişiklikler eser içinde gösterilir.

Perdelerin Klasik Türk Müziği’ndeki isimleri: Pestten tize doğru: Yegah’da Buselik dizisi; Yegah, Hüseyni Aşiran, Acem Aşiran, Rast, Dügah, Kürdi veya Dik Kürdi, Çargah veya Nim Hicaz, Neva. Acem Aşiran dizisi; Acem Aşiran, Rast, Dügah, Kürdi, Çargah, Neva, Hüseyni, Acem. Yerinde Saba dizisi; Dügah, Segah, Çargah, Hicaz, Dik Hisar, Acem, Gerdaniye, Şehnaz, Tiz Segah, Tiz Çargah’dır.

Yeden’i: Portenin altındaki bakiye diyezli do Kaba Nim Hicaz perdesidir.

Genişlemesi: Şivnüma makamı, yapısı gereği oldukça geniş bir seyir alanına sahip olduğundan, ayrıca genişletilmemiştir.

Seyir: Yerindeki Saba makamı ile ve güçlü Çargah perdesi civarından seyre başlanır.Saba makamı dizisinde asma kararlar da gösterilerek, karışık gezinildikten sonra, güçlü Çargah perdesinde Zirgüle’li Hicaz’lı yarım karar yapılır. Yine karışık gezinilerek Dügah perdesine kadar inilir ve Saba makamı sonra erdirilir. Sonra yerindeki Ferahfeza makamı dizisine geçilir. Bu makamda da asma kararlar gösterilerek karışık gezinildikten sonra, Yegah perdesindeki Buselik dizisiyle Yegah perdesinde yedenli tam karar yapılır.

Şivenüma Makamı’na Örnek Bir Eser

Şivenüma Makamı'na Örnek Bir Eser.


İlginizi Çekebilir!
Facebooktwitterpinterestlinkedin

ilk yorumu siz yazın

Lütfen yorum bırakın.

E-mail ve isim zorunlu değildir.