Kardeş Kanı (Draceana) Yetiştiriciliği | İç Mekan Bitkileri Üretimi

Kardeş Kanı (Draceana) Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Ana vatanı Asya ve Afrika’nın Tropik, Subtropik bölgeleridir. 50’ye yakın türü vardır. En önemli türü doğal olarak yetiştirilen Dracaena Americana’dır. Ağaç formunda olan Dracaena türleri fazla boylanmaz ancak geniş çap oluştururlar.

Değişik kardeş kanı çeşitleri

Doğal olarak yetiştirilen kardeş kanı americana türü

Kardeş kanı’nın bitkiler âlemindeki yeri aşağıdaki gibidir:

• Âlem : Plantae
• Şube : Magnoliophyta
• Sınıf : Liliopsida
• Familya : Liliaceae
• Cins : Dracaena
• Tür : D. deremensis
• Türkçe Adı : Kardeş kanı

Yaprakları rozet dizilişlidir. Yapraklar şerit şeklinde, beyaz alacalı, sarı, gümüşi ve çok dekoratiftir. Çiçeklenen türleri de vardır. Çiçekler; salkım şeklinde bileşik, beyaz veya turuncu renklidir.

Kardeş kanı’nda çiçek yapısı

Dracaena, Yucca ve Cordyline ile birbirine benzediğinden karıştırılabilir.
Cordyline’den kök rizomlarının olmayışı ve turuncu sarımsı kök renkleri ile ayrılır. Yucca’dan ise daha yumuşak olan yaprakları ile ayrılır. Aynı zamanda Yucca’nın yaprak uçları sivri ve batıcıdır.

Kardeş kanı dracaena

Kardeş kanı cordyline

Kardeş kanı yucca

Kardeş Kanı (Draceana) Çeşitleri

Dracaena Deremensis:
Anavatanı Hondoras ve Panama’dır. Bütün yıl boyunca güzel bir görünüm ortaya koyar. Ağaç formunda olanları yukkaya benzer.

Dracaena deremensis

Yaprakları uzun ve rozet şeklindedir. Yaprak renkleri; parlak yeşil ve sarı, beyaz alaca renklidir. Çiçek bileşik salkımlı, piramit formlu, beyaz ve turuncu renklidir.

Deremensis türünün bir çok çeşidi vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• D. deremensis Janet Craig
  

• D. deremensis Lemon lime
  

• D. deremensis Warneckei
  

• D. deremensis compacta
  

• D. deremensis compacta variegata
  

• D. deremensis White Stripe
  

• D. deremensis Yellow Stripe
  

• D. deremensis Green Stripe
  

Dracaena Arborea:
Ana vatanı Kuzey Gine’dir. Yaprakları kılıç şeklinde ve doğrudan gövdeye bağlıdır. Yaprakları çok damarlı, orta damarı kabarıktır. 3-4 m boy yapabilir.

Dracaena arborea

Dracaena Draco:
Ana vatanı Kanarya Adaları’dır. Doğal olarak ağaç formundadır. Yapraklar sapsızdır ve aynı noktadan çıkar. Yaprak yapısı çok sık dokulu olup çok dekoratif bir bitkidir.

Dracaena draco

Dracaena Marginata:
Yaprakları ince, uzun ve rozet şeklindedir. Yaprak renkleri parlak yeşil üzerine kırmızı alaca renklidir. Çiçekleri bileşik salkımlıdır.

Dracaena marginata

Marginata türünün birçok çeşidi vardır. Bunlardan bazılar şunlardır:

• D. marginata bicolor
  

• D. marginata tricolor
  

• D. marginata colorama
  

• D. marginata magenta
  

Dracaena Fragrans:
Doğal olarak Nijerya, Etopya ve Gine’de yetişir. Ağaç formludur ve 5 metre kadar boylanabilir. Yapraklar; rozet şeklinde, parlak yeşil renkli olup üzerinde açık renkli çizgiler bulunmaktadır.

Dracaena fragrans

Güzel kokulu, sarımsı çiçekleri vardır. Oldukça dekoratif bir bitkidir. Alt türleri ise şunlardır:
– Dracaena fragrans lindeii
– Dracaena fragrans masangeana
– Dracaena fragrans victoriae

Dracaena Godseffiana:
Ana vatanı Gine’dir. Yapraklar koyu yeşil renklidir. Sert oval yapraklarının üzerinde sarı benekler vardır. Çoğunlukla aynı noktadan 2 veya 3 yaprak çıkar.

Dracaena godseffiana

Yapraklar düz, pürüzsüz sarımsı yeşil renktedir. Çiçek rengi hava sıcaksa kırmızı, soğuksa yeşildir. Yapraklarından ve gövdeden kırmızı renkli bir sakız çıkarır. Bu yüzden bu çeşide ejder kanı da denir.

Beyaz, yeşilimsi ve sarı renkte çiçek açar. Tohumdan oluşan renkli meyveleri vardır. Dracaena Godseffiana ve Dracaena Kelleri alt türleridir.

Kardeş Kanı (Draceana) Üretimi

Dracaenaların üretimi; tohum, çelik ve hava daldırma ile yapılır.

Dracaena türleri içinde tohum ile üretimi yapılan tür Dracaena draco’dur. Tohumların çimlenmesi için kullanılan çimlendirme ortamı funda toprağı ve dişli dere kumu karışımıdır. Çimlenen fideler 8 cm’ lik saksılara humusça zengin killi bahçe toprağı doldurularak dikilir. Bir süre burada kalan fideler daha sonra 12×14 cm derinliğindeki saksılara alınırlar.

Hava daldırma yönteminde tepe sürgünün yaklaşık 15-20 cm altında yatay yönde bir bilezik alınır. Alınan bu bileziğin etrafı yosun ile sarılarak ince plastik ile örtülür. Burada köklendikten sonra saksıya alınır.

Daldırma yapımında kullanılan malzemeler ve bilezik alınması

Bileziğin alınması ve kabuğun kaldırılması

Bileziğin torba ile kapatılarak harç ile doldurulması

Ortamın kapatılması ve daldırma yapılmış bitkinin görünüşü

Tepe çelikleri, yaşlı gövdelerde oluşan sürgünlerden Mart ve nisan aylarında alınır. Çeliklerin uzunluğu 7,5 cm’dir. Alınan bu çelikler, 25-30 C°’de köklendirmeye alınırlar. Köklenen çelikler önce küçük saksılara daha sonra da büyük saksılara dikilirler.

Çelik alınacak anaç bitki ve çeliğin alınması

Alınmış çelik parçası ve köklendirme ortamına dikilmesi

Bir başka üretim şekli ise üretim yastığına yatırılan yaşlı gövdelerin veya bunların sürgünlerinden alınan 5 – 5,5 cm uzunluğundaki çeliklerin köklendirilmesidir. Alınan bu çelikler, eşit miktarda turba ve kum karışımına dikilirler. Uygun köklenme sıcaklığında hava sıcaklığı 20-22 C° üretim yastıklarında 20-25 C° sıcaklıklarda çelikler 4-5 haftada köklenirler.

Kardeş Kanı (Draceana) Bitkisinin Yetişme İstekleri

Kardeş Kanı’nda Sıcaklık
Dracaenalar için en uygun sıcaklık 15 – 18 C°’dir. Dayanıklı türler, kışı 10 – 12 C°’de geçirebilirler. Dracaenelar gelişme döneminde 22 – 24 C°, dinlenme döneminde ise 12 – 15 C° sıcaklığa gereksinim duyarlar. Bitki 10 C°’ ye kadar canlılığını devam ettirir. Ancak bundan sonraki sıcaklıklarda bitki zarar görür.

Kardeş kanı serası

Kardeş Kanı’nda Orantılı Nem
Yüksek nispi nem ister. Bu oran % 80-85 dolaylarında olmalıdır. Nispi nemin düşük olduğu yerlerde bulunan Dracaenalarda yaprak uçlarında sararmalar meydana gelir. Bir süre sonra yaprakların döküldüğü görülür.

Kardeş kanı serasında havalandırma

Kardeş Kanı’nda Işık
Yarı gölge yerlerde bulunmalıdır. Özellikle alacalı olan türlerde buna daha çok dikkat edilmelidir. Alacalı türler aydınlık, yarı gölge yerleri severler. Eğer alacalı olan türler çok aydınlık yerlere konulursa alaca renkleri zamanla kaybolur.

Kardeş kanı’nın ev içinde kullanımı

Kardeş Kanı’nda (Draceana) Bakım

Kardeş Kanı’nda Saksı Değiştirme
Dracenalarda saksı değiştirme genç bitkilerde her yıl, yaşlı bitkilerde ise 2-3 yılda bir ilkbaharda yapılır.

Dracaenalarda saksı harcı olarak şu karışımlar kullanılır:
– 2 kısım kompostlu orta tın, 1 kısım torf, 1 kısım kum. Bu karışımın her 100 litresine 120 gr. Süperfosfat ve 60 gr kükürt katılır. Dracaenalar özellikle bu karışımda iyi gelişir.
– 8 kısım turba, 3 kısım yaprak çürüntüsü, 1 kısım kum
– 4 kısım tınlı toprak, 2 kısım turba, 1 kısım yaprak çürüntüsü, 1 kısım kum

Saksı değiştirme sırasında yapılacak işlemler şunlardır:
– Saksısı değiştirilecek olan Dracaena’nın toprağı hafifçe nemlendirilir.
– Dracaenanın kök boğazı sol elin yüzük parmağı ile orta parmağı arasına
alınır. Sol elin avuç içi saksı toprağını tutar ve saksı ters çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur. Bu sayede bitkinin kök yumağının saksı kenarından kolayca çıkması sağlanır. Kök ve gövde budaması yapılır.

Saksısı değiştirilecek bitki ve saksıdan çıkarılması

– Bundan sonraki işlem, yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır. Yeni saksı eski saksıdan 1-2 numara büyük olmalıdır. Saksının dip kısmında mutlaka drenaj delikleri bulunmalıdır. Bunun içinde saksı altlarında mutlaka akıtma deliği üzerine küçük saksı kırığı konulmalıdır.

– Yeni saksıya dikim sırasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek biçimde ve istenilen yükseklikte tutulur. Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur ve boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır. Daha sonra saksı tabanı üzerinde birkaç kez yere vurularak harcın iyice oturması sağlanır. Saksı tümüyle toprakla doldurulmamalı sulama payı olarak saksı kenarı üst düzeyi ile toprak yüzeyi arasında 1,5 cm dolayında bir boşluk bırakılmalıdır.

Saksıdan çıkarılmış bitki ve diğer saksıya alınması

Yeni saksıya dikilmesi ve yanlarının doldurulması

– Saksı değiştirme işlemi bittikten sonra toprak tümüyle nemli duruma gelinceye kadar sulanır. Daha sonra az su verilmeli, ama sık sık su püskürtmelidir.

Yeni saksısına alınmış bitki ve can suyu verilmesi

– Bitkilere kök sisteminde oluşan yaralar kapanmadan ve yeni kökler oluşmadan önce 4 – 6 hafta süreyle gübre verilmemelidir.

Kardeş Kanı’nda Gübreleme
Gelişme döneminde mayıs ve eylül aylarında iki haftada bir 1-2 g/l yapraklı bitkiler için hazırlanmış gübrelerle gübreleme yapılmalıdır. Kontrollü sera koşulları dışındaki alanlarda dinlenme döneminde gübreleme yapılmamalıdır. Gereğinden fazla gübreleme, alaca yaprakların zamanla kaybolmasına neden olacağından sakıncalıdır.

Kardeş Kanı’nda Sulama
Gelişme dönemi olan yaz aylarında bol miktarda sulama yapılmalıdır. Yapraklara günde 2 kez su püskürtülmelidir. Çünkü orantılı nemim düşük olduğu yerlerde bulunan bitkilerin yaprakları kısa zamanda dökülür. Kışın verilen su miktarı azaltılmalıdır. Bitkinin dinlenme dönemi ekim ve ocak aylarıdır.

Bitkinin yaprak ile gövdenin birleştiği yerde bulunan çukurlarına su dökülerek de sulama yapılabilir.

Kardeş Kanı’nda Budama
İyi gelişme göstermeyen bitkilerin üst kısımları tamamen kesilerek çelik amacıyla kullanılır. Ayrıca bitkide kuruyan yapraklar kesilerek uzaklaştırılır.

Bitkide kuruyan yaprakların temizlenmesi

Kardeş Kanı’nın (Draceana) Hastalık ve Zararlıları

Önemli hastalıkları Bakteriyel yaprak leke hastalığı ve Kök çürüklüğüdür. Zararlıları ise Kırmızı örümcekler, Thripsler ve Unlu bitlerdir. Hastalık ve zararlılar görüldüğünde uygun Fungusit ve İnsektisitlerle mücadele edilir.

Kardeş Kanı’nda Bakteriyel Yaprak Leke Hastalığı (Alternia)
Yapraklar üzerinde grimsi yuvarlak, daha sonraları kahverengimsi siyah olan lekeler görülür. Çiçeğin taç yaprakları ve sapları lekeli bir hal alır. Hastalığın şiddetli olarak görülmesi halinde yapraklar kuruyup dökülebilir.

Mücadele yöntemleri ise şunlardır:
– Bitkiler arasında yeterli mesafe bırakılmalıdır.
– Püskürtme şeklinde sulama yapılmalıdır.
– Eğer tohum ile üretim yapılacaksa tohumlar ilaçlanmalıdır.
– Organik Fungusitlerle ilaçlama yapılmalıdır.

Kardeş Kanı’nda Kök Çürüklüğü:
Köklerin büzüşmesi ve kahverengileşmesi ile ortaya çıkar. Bu belirtiler gövdeye kadar ilerler ve bitki hastalanarak solar ve ölür.

Mücadele yöntemleri şunlardır:
– Dikim yapılacak harç sterilize edilmelidir.
– Bitki için en uygun pH değeri uygulanmalıdır.
– Fazla su ve gübre verilmemelidir.
– Toprak sıcaklığı aniden düşürülmemelidir.
– Çoğaltma yerleri belirli zamanlarda değiştirilmelidir.

Kardeş Kanı’nda Kırmızı Örümcekler:
Bitkinin yaprak özsuyunu emerler. Emilen yapraklar sararır ve % 20-40 oranında klorofil miktarında azalma olur. Özümleme geriler. Bunun sonucunda yapraklar kıvrılır ve dökülür.

Mücadelesinde kültürel olarak azotlu gübre kullanımı azaltılmalı, akar
öldürücü ilaçlar kullanılmalıdır.

Kardeş Kanı’nda Thripsler:
Yaprak thripsleri etkilidir. Yaprağın özsuyunu emerek kıvrılmalara neden olur.

Mücadelesinde akar öldürücü ilaçlar kullanılmalıdır.

Kardeş Kanı’nda Unlu Bitler:
Çiçek saplarından beslenirler. Yapraklarda sararma ve erken dökülme görülür. Bol ballı madde salgılamaları nedeniyle Fumajine neden olur. Bu yüzden de karıncalar tarafından ziyaret edilir.

Mücadelesinde biyolojik savaş yapılmalıdır. Saksı içindeki yapraklar ıslak bir pamukla elle temizlenmelidir. Bunların yanında İnsektisitlerle de mücadele edilmelidir.

---