Karpuz İçin Hasat Zamanı
Karpuzlarda olgunluk tayini, meyveler ve meyve sapları üzerinde meydana gelen bazı işaretlerle kolayca yapılmaktadır. Hasat devresine gelmiş karpuzlarda görülen başlıca olgunluk işaretleri şunlardır:
- Olgun karpuzlar, kavunların aksine hafiftir.
- Birçok çeşitte görüldüğü gibi kabukları parlak bir hal alır.
- Kabuk tırnakla kolayca sıyrılabilir.
- Karpuz sapları üzerinde bulunan kulakçıklar kurur.
- Olgun karpuz sapından kolayca kopar.
- Karpuz üzerine parmakla sertçe vurulduğunda kendine has dolgun bir ses çıkar.
- Uygun bir usul olmamakla beraber avuçlar arasına alınan karpuz kulağın yanında sıkıldığında içerden ses gelir.
Yukarıdaki işaretleri gösteren hasada gelmiş karpuzlar bu işten anlayan yetişmiş elemanlar hatta pratik kimseler tarafından kolayca tespit edilerek hasada başlanır.
Karpuz Hasadı Yapılışı
Taze Karpuz Üretimi için Hasat Yapılması
Hasat zamanı gelmiş olan karpuzlar, meyvenin üzerinde 4 -5 cm sap parçası bırakılacak şekilde bıçakla kesilir. Kabukları üzerinde yara oluşturulmamalıdır. Ağırlıklarına göre tasnif edilir. Hasat gecikecek olursa içleri boşalır. Fazla üst üste olmayacak şekilde araçlara yüklenir.
Karpuzlarda verim, yetiştirilen çeşidin ortalama ağırlığına göre veya her kök üzerinde bırakılmış meyve sayısına göre dekar üzerinden hesap edilir. Genellikle çeşidin iriliğine göre değişmekle beraber, kök başına normal irilik ve özellikle 2 karpuz bırakıldığından verim buna göre bulunur. Bazı uygun bölgelerde kök başına 2-5 arasında karpuz alınabildiğinden bu gibi hallerde kök başına ortalama adet tespit edilerek verim hesaplanır.
Karpuz Tohumu Üretimi için Hasat Yapılması
Tohumluk karpuz meyveleri, tohumların daha iyi olgunlaşması için en az birkaç hafta daha geç hasat edilir. Tohumluk karpuz hasadında meyvenin meydana geldiği sürgün solgunlaşması, meyvenin rengi yeşilden beyaz veya sarıya dönüşmesi hasat ölçütleridir.
Tohum çıkarma, meyvenin hasat metoduna bağlıdır. 10-20 hektarlık alanlarda yapılan karpuz tohumu üretimlerinde, traktör kuyruk mili ile hareket eden veya kendinden hareketli özel makineler geliştirilmiştir.
Kendinden hareketli makineler; meyveler tam olgunlaştığında bir defada bütün meyveleri bitkilerden kendileri toplamaktadır.
Elle hasat metodunda, olgun meyveler seçilerek hasat edilir ve doğrudan kabakgil tohumu çıkarma makinesine konulur. Bu makine, meyve kesme hızıyla orantılı olarak işçiler tarafından arazide çekilir.
Tohumluk karpuz hasadında alternatif bir sistem de meyveler kesildikten sonra meyvelerin merkezi bir alana nakledilmesi ve tohumların burada çıkarılmasıdır. En çok kullanılan yöntem bu usuldür.
Toplanan karpuz meyvelerinden tohumlar üç usulle çıkarılır. Bunlar:
- Su ile ayırma: Meyveler kesilerek küçük parçalara ayrılır. Tohumlar elle etli kısımları ile birlikte ayrılır. Akan su altında elekler üzerinde ovularak meyve etinden ayrılır.
- Fermantasyonla ayırma: Meyveler parçalara ayrılıp metal olmayan kaplarda fermantasyona tabi tutulur. Gerekirse bir miktar su ilavesi yapılabilir. Belirli aralıklarla karıştırılır. Fermantasyon, 15 – 20 C°’de 6 gün, 24 – 28 C°’de 2-3 gün süre ile uygulanır. Tohumlar dibe çöküp meyvenin diğer kısımları kabın yüzeyinde yüzmeye başladığında fermantasyon işlemi bitirilir. Dibe çökmüş olan tohumlar su ile yıkanarak temizlenir.
- Asit ile ayırma :Bu yöntemde tohum ayırma daha hızlı bir şekilde yapılır. Parçalanmış meyve pulpuna ( Meyve eti + tohum karışımı ) ton başına 3 litre sülfirik asit (H2SO4) veya 9 litre hidroklorik asit (HCl) ilave edilir. Bu karışım 15-30 dakika ara vermeden karıştırılır. Daha sonra tohumlar su ile yıkanarak temizlenir.
Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, karpuz tohumları meyveden çıkarılır çıkarılmaz hemen kurutulur. Kurutma için özel makineler bulunduğu gibi gölge yerlere serilerek de kurutulabilir. Kurutmadaki esas ölçüt, tohumlardaki nem miktarının %10’a düşürülmesidir.
Karpuzda iyi şartlarda tohum verimi dekara yaklaşık 20-25 kg’dır. 1000 dane ağırlığı çeşitlere göre değişmekle birlikte yaklaşık 113 gram’dır.
Olgunlaşmamış karpuz tohumları:
Karpuza Uygulanan Hasat Sonrası İşlemler
Karpuzlar uzun süreli muhafaza edilemez. Düşük sıcaklıklarda çeşitli donma zararları görülür iken yüksek sıcaklıklarda ise bozulmalara maruz kalır.
4 – 10 C°’ler iyi bir muhafaza aralığıdır. Bu sıcaklık değerlerinde 2-3 hafta depolanabilir. 10C’ den düşük sıcaklıklarda kırmızı renklerini kaybederken 20 C° civarındaki sıcaklarda ise renkte koyulaşma görülür. Oda sıcaklığında karpuzları 7 gün tutmak lezzetin iyileşmesi bakımından iyidir. Karpuzlar 0 C°’de 4 C°’ye oranla daha az zarar görür fakat 0 C°’de bir hafta tutulursa meyvelerde çukurlaşma ve kötü bir lezzet meydana gelir. Karpuzlarda su kaybının önlenmesi (yüksek nispi nemde) diğer meyve sebzelerde olduğu kadar sorun olmaz. Ayrıca hasat sonrası hastalıklarda büyük bir sorun oluşturmaz.
Lütfen yorum bırakın.