Karpuz ve Sulama
Ülkemizde karpuz yetiştiriciliği büyük bir çoğunlukla susuz olarak yapılmakla beraber özellikle çok kurak devrelerde birkaç defa sulama yapılarak da yetiştiricilik yapılabilir. Sulama genellikle oluşturulan sıra aralarına su salınarak sızdırma usulü şeklinde yapılır. Bazen yağmurlama sulamada uygulanabilir; ancak en uygun sulama yöntemi damlama sulamadır.
Karpuz ve İlaçlama
Hastalıklarla Mücadele
Karpuz Mildiyö Hastalığı
Yapraklar üzerinde evvela küçük, soluk yeşil veya sarımsı lekeler belirir. Zamanla bu lekeler koyulaşır. Yaprağın alt yüzünde ve bu lekelerin tam altında gri veya menekşe renginde bir küf tabakası görülür. Rüzgârlarla uzak mesafelere yayılarak yeni bitkilere bulaşır.
Şiddetli şekilde hastalanan yapraklar sararır ve sonraları kahverengine döner. Yaşlı yapraklar kısa zamanda kurur. Genç ve taze yapraklar da bir müddet sonra kurur ve bitki tamamen ölür. Rutubetli ve nemli üretim alanlarında zaman zaman ekonomik seviyede ürün kaybına neden olur.
Hastalık etmeni fungus ( mantar) olup, kışı çürüyen bitkilerde geçirir. Günlük ortalama sıcaklık 15 °C olduğunda görülmeye başlar. Salgın 20-22 °C ve %90 orantılı nemde gerçekleşir.
Karpuz Mildiyö Hastalığı:
Karpuz Mildiyö Hastalığı Mücadelesi
– Karpuz Mildiyö Hastalığı İçin Kültürel Önlemler:
- Sık tohum ekimi yapılmamalı,
- Devamlı çapa yaparak yabancı otların ortadan kaldırılması ile bitkilerde havalandırma temin edilerek akşam ve sabah düşen çiğin kısa zamanda kalkması sağlanmalı,
- Hastalıklı bitki ve meyveler toplanıp tarladan uzaklaştırılmalı veya derin bir çukura gömülmelidir.
– Karpuz Mildiyö Hastalığı İçin Kimyasal Mücadele: Bitkiler kol atmaya başladığında veya çevrede ilk mildiyö belirtilerinin görülmesiyle başlanır. 7–10 gün aralarla hastalığın şiddetine ve iklim koşullarına göre hasada 1 hafta kalıncaya kadar devam edilmelidir.
Karpuz Mildiyö Hastalığı İçin Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Karpuz Külleme Hastalığı
Bitkinin özellikle yaşlı yapraklarında görülür. Genellikle önce yaprağın üst yüzeyinde parça parça nispeten yuvarlak lekeler belirip sonradan bu lekeler birleşerek yaprağın her iki yüzeyini, yaprak sapını ve gövdeyi kaplar. Önceleri beyaz renkte bir toz tabakası gibi görünür, zaman ilerledikçe esmerleşen yapraklar kuruyup dökülür, bitkideki gelişme durur. Ürün kaybına neden olur, meyve tatsızlaşır.
Hastalık etmeni fungus olup, kışı hasta yapraklar üzerinde geçirir. Ertesi yıl etrafa yayılan sporlar ilk bulaşmaları oluşturur. Yaz boyunca rüzgâr ve böceklerle etrafa yayılır. Bulaşma için en uygun sıcaklık 27 °C dir.
Karpuz Külleme Hastalığı Mücadelesi
– Karpuz Külleme Hastalığı İçin Kültürel Önlemler: Hasattan sonra hastalıklı bitki artıkları toplanarak yakılmalıdır. Ayrıca tarla içi ve civarındaki yabancı otlar da yakılmalıdır.
– Karpuz Külleme Hastalığı İçin Kimyasal Mücadele: Bütün bölgelerde ilk hastalık belirtileri görüldüğünde mücadeleye başlanır. 7-10 gün aralarla hastalığın şiddetine ve iklim koşullarına göre 3-4 defa ilaçlama yapılmalıdır.
Karpuz Külleme Hastalığı İçin Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Karpuz Külleme Hastalığı:
Su bulmanın sorun olduğu yerlerde tarla ilaçlamalarında toz kükürde 1/3 oranında talk pudrası veya odun külü karıştırılarak atılmalıdır.
Karpuz Antraknoz Hastalığı
Yapraklar üzerinde esmer veya siyah, yuvarlağa yakın lekeler halinde belirir. Lekeler birleşip büyür ve gayri muntazam bir şekil alır daha sonra buruşup parçalanır, nihayet yaprak, hatta bütün bitki kuruyarak ölebilir.
Yaprak sapları üzerinde uzunumsu, esmer, hafif çukur lekeler oluşur. Meyvelerde 1 -2 mm çapında daha büyükçe daire ve bazen de gayri muntazam çöküntü halinde lekeler oluşur. Daha sonra bunların turuncu bir renk alması ile tanınması kolaylaşır. Bu hastalık haziran, temmuz ayları yağışlı geçen yıllarda, önemli seviyede ürün azalmasına neden olmaktadır. Etmeni fungus ( mantar) olup hastalıklı bitkilerle toprağa ve topraktan da yeni ekilen kavun ve karpuzlara geçtiği gibi tohum ile de taşınabilmektedir. Birinci derecede toprak ve tohum kökenlidir. Ayrıca yazın hastalık, antraknozlu bitkilerden sağlamlara çeşitli yollarla bulaşmaktadır. Bulaşmalar genellikle 16 °C civarında olmakta, 21-26’°C de ve en az %80 orantılı nemin bulunduğu ortamlarda yoğun bir bulaşma meydana gelmektedir.
Karpuz Antraknoz Hastalığı:
Karpuz Antraknoz Hastalığı Mücadelesi
– Karpuz Antraknoz Hastalığı İçin Kültürel Önlemler: Tohumluk, hastalığın görülmediği tarla veya bölgelerden temin edilmeli, en az 3 yıllık münavebe uygulanmalı, tarladaki hasta bitkiler ve hasat artıkları imha edilmeli, hastalığın her yıl görüldüğü bölgelerde hastalığa dayanıklı olduğu saptanan karpuz çeşitleri ekilmelidir.
– Karpuz Antraknoz Hastalığı İçin Kimyasal Mücadele:
Tohum ilaçlaması; ekimden 1-2 saat önce, karpuz tohumları 1 saat süre ile ıslatılıp 1 saat kurutulduktan sonra aşağıda yazılı preparatlardan biri ile ilaçlamaya tabi tutulmalıdır.
Yeşil aksam ilaçlaması; günlük ortalama sıcaklığın 16 °C olması ve orantılı nemin en az %80’e ulaşması ile mücadeleye başlanması gerekirse de uygulamada en pratik yol, çevrede kavun ve karpuz bitkilerinin yaprak ve saplarında ilk antraknoz lekelerinin saptanması ile ilaçlamaya başlanmalı ve 10 gün arayla hastalığın şiddetine ve iklim koşullarına göre 3-6 defa ilaçlama yapılmalıdır.
Karpuz Antraknoz Hastalığı İçin Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Karpuz Zararlıları ile Mücadele
Karpuz Telli Böceği
Böceğin erginleri; çiçek, meyve gözlerinde ve genç sürgünlerde, larvaları ise yapraklarda tahribat yapar. Larvaların kemirerek beslenmeleri sonucu, yapraklarda dantel seklinde sahalar meydana gelir. Erginler yapraklarda, delik sahalar meydana getirir, yaprak ve sürgünler kurur. Genç fide döneminde zarar oluşursa yeniden dikimi gerektirir.
7 noktalı gelin böceğine benzer. Ergin, üstten yarım küre şeklindedir. Kanatların üzerinde 6’şar adet etrafı açık renkte siyah leke bulunur. Gelin böceğinden biraz iri, 12 noktalı ve bakır kırmızısı rengindedir.
Larvalar 10-12 mm boyunda turuncu renginde geniş ve ovaldir. Larvanın üzeri oldukça sert, çatallanmış dikenimsi kıllarla örtülüdür. Yumurtalar 1,5-2 mm boyunda uzunca, ilk bırakıldıklarında parlak sarı, daha sonraları portakal sarısı rengindedir.
Karpuz Telli Böceği Mücadelesi
– Karpuz Telli Böceği İçin Kültürel Önlemler: Bulaşık sahalardaki bitki artıkları toplanıp imha edilmelidir.
– Karpuz Telli Böceği İçin Kimyasal Mücadele: 30 m’lik sırada 15-20 bitkide zararlının etkisi görülmeye başlamışsa mücadeleye başlanır. Kavun ve karpuzlarda hasada 20 gün kala ilaçlanmaya son verilmelidir.
Karpuz Telli Böceği İçin Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Karpuz ve Gübreleme
Karpuz bitkisinin gelişme ve yayılma kuvveti oldukça fazladır. İri meyveleri dolayısıyla besin maddelerine oldukça fazla ihtiyaçları vardır; bu bakımdan yetiştirilecekleri yerin iyi hazırlanması ve gübrelenmesi gerekir.
Verilecek gübrenin çeşit ve miktarları toprak karakterine ve topraktaki mevcut besin maddeleri miktarına göre değişir. Ancak ülkemizde önemli karpuz bölgelerinde uzun yıllardan beri yapılan gözlemlere göre verilecek gübre miktarı; toprak karakterine, çeşide, gübrenin çeşidine ve nihayet yetiştiricinin pratik görüşüne göre belirlenmektedir. Ortalama bir hesapla dekara 5-6 ton iyi vasıflı yanmış ahır gübresi ile dekara 15 kg azotlu, 30 kg fosforlu ve 20 kg potaslı gübre verildiğinde gayet iyi sonuç alınmaktadır. Bu arada ticaret gübresi kullanmadan yalnız ahır gübresi verilen bazı bölgelerde bir kısım yetiştiriciler bol gübre bulduğu taktirde dekara 7-8 ton hatta daha fazla ahır gübresi atmaktadır.
Karpuz ve Budama
Üstün vasıflı meyve elde edilmek amacıyla bir bitki üzerinde çeşidin iriliğine göre genellikle 1-3 arasında meyve bırakılarak diğer meyveler daha küçük iken koparılmalıdır. Ayrıca üzerinde meyve olmayan yan koltuklar dibinden koparılmalıdır. Ana sürgünlerin ise çok fazla uzamasını önlemek için uç alma işlemi yapılmalıdır. Böylece, besin maddeleri bitkinin devamlı olarak boylanmasına yardım edeceği yerde bitki üzerinde mevcut meyvelerin irileşmelerinde kullanılacaktır.
Karpuz Meyve Tutumunu Artırıcı İşlemler
Seralarda yetiştirilen karpuzlarda verimliliği artırmak için en çok kullanılan yöntem sera içerisine bambus arısı salmaktır. Açık alanlarda ise her 3-5 dekar arazi için bir arı kovanının arazinin bir köşesine yerleştirmek yeterli olmaktadır.
Serada Karpuz Üretimi:
Ancak bazı üreticiler, bu doğal ürün artırıcı yöntemler yerine hormon kullanma yoluna gitmektedirler. Bu amaçla yapılan çalışmalar sonucunda; 10 – 2000 ppm’lik Gibberellik Asit (GA) uygulamaları partenocarp ( çekirdeksiz) meyve oluşumunu artırmıştır. % 1’lik Indol Asetik Asit (IAA) uygulaması ise çekirdeksiz meyvelerin aksine tohumlu meyveler oluşturarak meyve tutumunu oldukça iyileştirmiştir.
Meyve şekli, rengi, kalitesi ve verimin 240 ppm Etephon + 100 ppm GA uygulaması ile önemli derecede arttığı belirlenmiştir.
Karpuz ve Yabancı Otlarla Mücadele
Bahçe ve tarla ziraatı şeklinde yapılan karpuz yetiştiriciliğinde toprağı kabartmak, topraktaki nemi uzunca bir süre muhafaza edebilmek ve yabani otları ayıklamak amacıyla çapalama çok önemlidir. Karpuz yetiştiriciliğinde kollarını tamamen etrafa salıp çapa yapılamaz hale gelinceye kadar genellikle 3-5 defa çapa yapmak gerekmektedir.
Birinci çapa bitkiler 4-5 yapraklı iken yapılır ve bundan sonra 2-3 hafta ara ile diğer çapalamalar birbirini takip eder. Birinci veya ikinci çapa ile birlikte sıra üzerinde seyreltmeler de yapılır.
Lütfen yorum bırakın.