Şeftali Meyvesinde Hasat Zamanı
Meyvelerin olgunlaşıp büyüklük ve lezzetlerini tam olarak aldıkları zaman toplanmaları gerekir.
Meyve olgunluğuna gelmiş şeftali ağacı:
Şeftali meyvelerinde olgunluk iki türlüdür. Bunlar:
- Ticari olgunluk: Bu dönemde meyveler büyüklük ve renklerini tam almıştır. Henüz etleri yumuşamadığı için yola dayanıklı ve saklamak için en uygun zamandır.
- Fizyolojik olgunluk (yeme olgunluğu): Meyvelerin tam olarak olgunlaştığı zamandır. Bu devrede meyveler yumuşamış, suyunu tamamlamış ve en lezzetli hâlini almıştır. Ağaçlardan meyveler kolaylıkla ve kendi kendine düşer.
Meyvelerin olgunluk dönemlerinde büyük bir gelişme görülür. Hasat zamanına giren şeftalilerin et renkleri, esas renklerine göre bir takım değişiklikler gösterir. Renk değişmesi beyaz etli şeftalilerde koyu yeşilden saman rengine kaçan krem beyaz ya da açık gri beje kadar değişir.
Meyvenin üst kısmının kırmızılığı her zaman olgunluk belirtisi değildir. Çünkü bazı çeşitlerde renk olgunluktan çok evvel meydana gelir. Birçok çeşidin koku ve lezzetinin ortaya çıkması meyvenin tam olgunluk zamanı
Dalında şeftali meyvesi:
Bazı çeşitlerde etin rengi de hasat zamanını gösterir. Örneğin sarı etlilerde renk açıklığı veya koyuluğu olgunluk derecesini belirler. Ancak olgunluk ilerledikçe meyve etinin sertliği azalır ve et yumuşar. Bazı çeşitlerde sap ve sapın girdiği çukur kırmızı renk alır. Bu da hasat zamanının göstergesi sayılır.
Çeşitlere göre hasat ölçütleri değiştiği için çeşidin özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir. Bu özellik ancak pratikle elde edilebilir.
Tüysüz şeftalilerde genellikle olgunluk zamanı kırmızı meyvelerin üzerindeki san noktaların belli olması ile ölçülür. Sarı noktaların artarak iyice belli olması ve sap çukurunun etrafında kırmızılık görülmesi ile meyveler toplanır.
Şeftali kompostu yapılacak meyvelerin hasat zamanı da önemlidir. Meyvelerin koku ve şekerinin tam oluştuğu ve etlerinin yumuşamaya başladığı devir en idealdir.
Pratikte olgunluk şu şekilde tespit edilir; şeftalinin dışından ortasına doğru bir şiş sokulduğunda şeftali etinin dayanma gücü her tarafta aynıdır.
Şeli meyvelerinde olgunluk iki Şeftali meyvelerinde olgunluk iki türlüdür;deki türlüdür
Şeftali Hasadının Yapılması
Ağaç üzerindeki şeftalilerin hepsi bir anda olgunlaşmadığı için genel olarak 2-4 defada toplanması uygundur. Yaşlı ve az meyve yapan ağaçların meyveleri diğer ağaçlara göre daha erken olur. Az meyve yapan ağaçlardan alınan şeftaliler daha sert, daha renkli ve şekerlidir.
Mümkünse şeftalilerin günün erken veya geç saatlerinde toplanması daha iyidir. Toplama sırasında meyveleri zedelenemeden ve kabuklarını yaralamadan toplamak gerekir. Meyve, toplayıcı tarafından tamamen avuçlanarak ve hafifçe çevrilerek kopartılır. Meyveler hiçbir zaman çekilmemeli ve olgunluğunu anlamak için üzerlerine basılmamalıdır.
Şeftali meyvesi hasadı:
Çekerek koparmada meyvenin sap tarafından yaralanma tehlikesi vardır. Yaralanan meyveler dayanma kabiliyetini çok çabuk kaybeder ve hemen çürür.
Dış pazara gönderilecek ya da soğuk hava depolarında saklanacak olan şeftaliler tam olgunluklarından daha erken toplanmalıdır. Olgunluğundan birkaç gün önce toplanan meyvelerin ezilmeden ve çürümeden gönderilme imkânları artar. Erken toplanan şeftalilerde dayanıklılık olduğu hâlde tam olarak toplanmadıklarından lezzetleri daha azdır. İç pazarda daha olgun meyveler arandığından şeftalilerin tam olgunluklarından 1-2 gün önce toplanmaları uygundur.
Toplama sırasında üçayaklı merdivenler kullanılır. Ağaçlar çok büyük olmadıklarından merdivenle toplamak daha uygundur. Çünkü ağaca çıkıldığında dallar kırılacağından sakıncalıdır.
Şeftali hasadında kullanılan üç ayaklı merdiven:
Şeftaliler toplanırken toplama sepetleri kullanılır. Toplama sepetleri 10 kilo civarında şeftali alabilecek köşesiz, uzunluğu genişliğinden daha fazla ve derin olmayan sepetlerdir. Sepetlerin içlerinin yumuşak ot veya talaşla örtüldükten sonra üzerlerinin bir kumaş ile kapatılması meyvelerin zararlanmalarını ortadan kaldırır. Toplama sepetlerinde dallara asılmalarını sağlayacak S şeklinde demirden yapılan 15-20 cm’lik kancalar da toplamada büyük kolaylık sağlar.
Şeftali toplama sepetleri:
Şeftali Meyvesini Pazara Hazırlama
Şeftaliler pazara hazırlanırken bazı işlemlerden geçirilir. Bunların başında zarar görmüş ve çürümüş şeftalilerin ayıklanması gelir. Daha sonra şeftaliler kalite özelliklerine göre sınıflara ve iriliklerine göre boylarına ayrılır.
Şeftali meyvelerinin toplama yerine taşınması:
Şeftaliler kalite özelliklerine göre; ekstra, sınıf I, sınıf II olmak üzere üç sınıfa ayrılır:
Ekstra: Bu sınıfa en iyi kalitedeki şeftaliler girer. Bunlar, çeşidinin yetiştirildiği bölgenin özelliklerini göstermelidir. Görünüşte taze, iyi gelişmiş olmalıdır. Bu sınıfa giren şeftaliler renk bakımından bir örnek olmalıdır.
Sınıf I: Bu sınıfa iyi kalitedeki şeftaliler girer. Bunlar, çeşidinin yetiştirildiği bölgenin özelliklerini göstermelidir. Meyve eti oldukça sağlam olmalıdır.
Bununla beraber şekil, gelişme yahut renk bakımından hafif kusurları bulunabilir. Meyvenin genel görünüşünü ve dayanıklılığını etkilemeyen kabuk kusurları da bulunabilir.
Sınıf II: Bu sınıfa daha üst sınıflara giremeyen ancak genel özellikleri karşılayan şeftaliler girer. Ürünün kalitesini, muhafaza kalitesini ve ambalaj içinde sunumunu etkilemeyecek kabuk kusurları olabilir. Şekil, gelişme ve renk bakımından meyvenin niteliklerini bozmayan kusurları olabilir. Meyve kabuğunu zedelememiş olmak koşulu ile sap kopmuş olabilir.
İriliklerine göre ise şeftaliler AAAA, AAA, AA, A, B, C, D, E olmak üzere sekiz boya ayrılır. Şeftalilerin boyları, sap ile çiçek çukurunu birleştiren eksene dikey olan en geniş ekvatoral çaplarına göre belirlenir. Bütün sınıflarda boylama zorunludur. Boylama sırasında standart halkalar kullanılır. Bu halkaların çaplarına göre şeftaliler boylara ayrılır.
Şeftali meyvesi boylamada kullanılan halkalar:
Şeftali meyvelerinde boy özellikleri:
Artık şeftalilerin ambalaj içerisinde piyasaya arz edilebilme zamanı gelmiştir. Ekstra sınıflar; küçük ambalajlar hâlinde, tek kat ve her bir meyve diğerleri ile temas (katı cepler) etmeyecek şekilde pazara hazırlanır.
Sınıf I ve Sınıf Il’de ise küçük ambalajlar hâlinde, bir veya iki kat hâlinde ve dört kattan daha fazla olmayan katı cepler içerisinde piyasaya arz edilir.
Her ambalajdaki şeftaliler çeşit, orijin, boy, olgunluk derecesi ve kalite bakımından bir örnek olmalıdır. Ambalajın gözle görülebilir kısmındaki her şeftali, ambalajdaki her ürünü tam olarak temsil etmelidir. Ekstra sınıfta ayrıca renkte de bir örneklik aranır.
Ambalajlar taşıma sırasında ürünün iyi korunmasını sağlayacak (katı cep şeklinde çukur) biçimde ve uygun nitelikteki malzemeden yapılmış olmalıdır. Ambalaj kapları 80 cm x 120 cm veya 100 cm x 120 cm boyutlarındaki paletlere uyacak ölçülerde olmalıdır.
Ambalaj içinde kullanılacak kâğıt veya diğer malzemeler yeni, temiz, kuru ve insan sağlığına zararsız olmalıdır. Basılı kâğıt kullanıldığında yazılı kısmın dışa gelmesine ve ürüne değmemesine özenle dikkat edilmelidir.
Şeftali ambalaj kapları:
Ambalajlar içinde şeftaliden başka hiç bir meyve ve madde bulunmamalıdır. Kullanılan kâğıt, pul gibi malzemelerin baskısı, etiketlenmesi, zehirli olmayan mürekkeple yazılmalı ve tutkalla yapıştırılmalıdır. Meyve yüzeyine yapışkan etiket kullanıldığında, çıkarıldığı zaman meyve yüzeyinde herhangi bir iz kalmaması gerekir.
İçinde şeftali bulunan ambalajlar gölgede tutulmalı; çiğ, yağmur ve güneş altında veya dondurucu soğuklarda bırakılmamalıdır.
Şeftali Meyvesini Depolama
Şeftaliler genellikle depo edilmez. Geççi çeşitlerin arzını bir süre daha geciktirmek için depolanma yapılabilir. Hangi amaçla olursa olsun saklama soğuk hava depolarında en iyi 0 °C -1 °C’de, % 85-90 nispi nemde saklanabilir. Olgun meyveler bu koşullar altında 24 hafta dayanabilir.
Lütfen yorum bırakın.