Akvaryum Filtre Sistemi ve Havalandırmaya Etkisi

Diğer Havalandırma Yöntemleri ve Filtre Sistemi ile Birlikte Kullanılması

Su içerisine verilen hava, sudan çok hafif olduğundan hemen su yüzeyine çıkar. Eğer hava 1 cm çaplı bir borudan gibi verilecek olursa hava kendisi ile birlikte alttan aldığı suyuda yukarı doğru taşır ve üstten bir çeşme gibi su verir. Böylece alttaki suyu çekerek üste verdiği gibi boru içinde su hava ile yükselirken aynı zamanda da havalanmış olur. Bu prensipten yararlanılarak çeşitli filtrasyon sistemleri kurulur.

Akvaryum filtresi

Çoğunlukla bir su pompasından ve kirli suyun içinden geçerken temizlendiği bir filtre haznesinden oluşur. Suyu temizlemesinin yanında akvaryumda sürekli su dolaşımı oluşturarak sıcaklığın eşit dağılmasını ve suyun oksijence zenginleşmesini sağlar. Su filtresinin rahatsız edici sesler çıkarmamalıdır.

Akvaryum filtresiyle, kullanılan filtre malzemelerinin cinsine bağlı olarak mekanik, biyolojik ve kimyasal olmak üzere üç tür filtrasyon gerçekleştirilebilir.

Mekanik Filtrasyon
Mekanik filtrasyonda su, sünger, sentetik elyaf gibi tortu tutucu filtre malzemeleri kullanılarak kaba kirlerden arındırılır. Mekanik filtrasyon, kolayca temizlenebilen bir ön filtre aracılığıyla gerçekleştirilip, daha zor temizlenen ve biyolojik filtrasyonun yer aldığı esas filtrenin daha uzun süreler temizlenmeden görev yapması sağlanabilir. Mekanik filtre malzemeleri, malzeme türüne göre sık sık yıkanmalı ya da yenilenmelidirler.

Biyolojik Filtrasyon
Biyolojik filtrasyonda sünger, fırınlanmış seramik gibi bol gözenekli, geniş yüzeyli filtre malzemelerine yerleşen aerobik ve anaerobik bakteriler, azot zinciri gibi biyolojik dönüşümleri gerçekleştirerek suyun biyolojik olarak arınmasını sağlarlar.

Biyolojik süzmede özellikle ayrışan maddelerden meydana gelen amonyağın giderilmesi önemlidir. Çünkü balıkların artıklarıyla ve artıklarından oluşan amonyağın uzaklaştırılması gerekir. Bu bakımdan amonyağın zararsız nitrat bileşiklerine dönüştürülmesi için bir grup yararlı bakteri görevlendirilir. Bu bakteriler çakılların üst katmanlarına yerleşirler, bunların oksijence zengin bir ortamda kalması hâlinde (aerobik) takviye edilip güçlendirilmeleri lazımdır.

Filtreye yeni yerleştirilmiş bir malzemede bakterilerin kolonileşerek yeterli nüfusa ulaşmaları bir ay kadar bir zaman alır. Filtreyi temizlerken bakteri kolonilerini yok etmemek için biyolojik filtre malzemesi değiştirilen akvaryum suyuyla hafifçe çalkalanmalıdır. Biyolojik filtre malzemesini yenilenirken bakteri oluşumunu hızlandırmak için bir miktar eski malzeme ilave edilebilir.

Biyolojik malzemeleri:

Kimyasal Filtrasyon
Suyun asitliğini düşürmek ve dengede tutmak için turba (torf, peat) filtre malzemesi kullanılır. Hümik asitler içeren bu filtre malzemesi, suyu hafif kahverengileştirerek yumuşak suyu seven bazı balık türlerinin yaşamasına uygun bir ortam sağlar.

Değişik filtre tipleri vardır. Bazıları akvaryumun içine yerleştirilirken (iç filtre) bazıları dışarıda (dış filtre) kalırlar.

Akvaryum İçin İç Filtreler

Su içi filtreler ( İç Filtreler)
Su içerisine verilen hava sudan çok hafif olduğundan hemen su yüzeyine çıkar. Eğer hava 1 cm çaplı bir borudan şekil 2.24’te görüldüğü gibi verilecek olursa hava kendisi ile birlikte alttan aldığı suyu da yukarı doğru taşır ve üstten bir çeşme gibi su verir. Böylece alttaki suyu çekerek üste verdiği gibi boru içinde su hava su ile yükselirken aynı zamanda da havalanmış olur. Bu prensipten faydalanarak çeşitli filtrasyon sistemleri kurulabilir.

Su içi filtre:

Yüzey Filtreleri
Bazı akvaryumcular hava yardımı ile aldıkları suyu akvaryumun üst kısmında yüzen ve iç kısmı kum pamuk veya sünger ile kaplanmış olan delikli bir kaba verirler. Böylece süngerden veya pamuktan geçen su temizlenmiş olur. Bu sistemin yararı suyun kendi cazibesi ile süngerden veya pamuktan geçmesidir. Su hava gücü ile üst kısma gönderilir. Böylece daha iyi temizleme mümkün olabilirsede pamuk veya süngerin sık sık temizlenmesi veya değiştirilmesi zorunluluğu vardır. Çünkü pamuğun veya süngerin kirlenerek tıkanması ile kaptaki su taşabilir ve bu kez daha önce birikmiş olan pislik tekrar akvaryuma geri dönebilir.

Yüzey filtresi; Suyu üstten filtre eden bir sistem:

Dip Filtreleri
Akvaryumlardaki suyun devamlı şekilde alttan filtre ederek kullanılması oldukça sağlıklı ve emin bir yoldur. Bu işlem yine havanın sudan hafif olması prensibinden hareket ederek çalışır.

Akvaryum dip kısmında su akımının serbest olmasını sağlıyacak şekilde delikli ve oluklu plaka yerleştirilir.
Üst kısmına ise kum konulur.
Alttan suyu alması için konulan boruya ise hava taşı yerleştirilir.
Veya bu boruya yandan ince plastik hortum ile hava verilir. Bu durumda verilen hava ile birlikte borudan yukarıya su çıkar.
Su alttan çekildiği için aynı anda akvaryumdaki su kumu geçecek ve aynı zamanda da süzülerek alt kısma geçecektir.
Böylece devamlı bir fıltrasyon ve sirkülasyon sağlanarak akvaryum suyunun devamlı oksijenli ve temiz olması sağlanmış olur.

Bu sistemin en önemli yararlarından bir tanesi de temizlemede biyolojik konularında etken olmaya başlamasıdır. Akvaryumda zararlı olan maddelerin bir kısım artık yemler ile balıkların bırakmış olduklan dışkılardır. Bunlar zamanla çürüyerek su ortamının bozulmasına neden olurlar. Hâlbuki dipteki kumların veya çakılların yüzeyinde oluşacak bakteriler bu zararlı artıkları özellikle Nitrat, Nitrit gibi gazları parçalayarak Azota (N) kadar indirgerler. Böylece fiziksel temizleme yanında biyolojik temizlemeninde yardımı ile sağlıklı bir ortam yaratılmış olur.

Dip filtresi suyu dipten filtre ederek sirküle eden bir sistemdir:

Akvaryumda filtre için dip kısma konulan delikli malzeme üzerine kum konularak çok etkili bir filtre sağlanabilir:

Akvaryumun dip kısmına kum altına konulacak farklı bir delikli malzeme:

Özellikle deniz balıkları akvaryumlarında bu sistemin çok yararlıdır. Her ne kadar sistem ile hava veriyor ise de ayrı bir havalandırma taşı ile suya hava verilmesi de ek olarak yapılabilir.

Bu sistemin bir tek dezavantajı bitki gelişmesinde bazı aksaklıklar oluşturmasıdır. Çünkü dip kumu içerisinden devamlı su süzüleceğinden bitki köklerini devamlı bir yıkama söz konusu olur. Bu durumda bazı bitkiler için olumsuz etkiler yapar. Fazla miktarda bitki yetiştirmek isteyen akvaryumcular akvaryumun sadece yan kısmına süzgeç kurarak diğer kısmını devre dışı bırakabilirler. Böylece kök gelişmesi fazla olan bitkilerin bu kısma dikilerek bu durum önlenmiş olur.

Çeşitli filtre örnekleri:

Filtrelerde sünger içinden geçen boruya hava verilince bu hava kendisi ile birilikte bir miktar su çeker. Bu su kenardaki süngerden geçmek zorundadır. Bu durumda süngerden geçen su içerirdeki tüm pislikleri sünger üzerinde bırakır. Böylece su devamlı olarak temizlenmiş ve havalanmış olur.

Bazen de kum filtresinin alt kısmına cam pamuğu, aktif kömür tozu veya sünger koyarak filtrasyonun daha hassas çalışması düzenleyebilirler. Böylece çok berrak bir su kütlesi elde etmek mümkün olabilir. Ayrıca suyun pH’sını belirli bir düzeyde tutmak için kristal hâlinde kimyasal maddeler kum içine konularak düzenleme de yapılabilmektedir.

Dip filtresi kullanılan akvaryumlarda üstten bir su akışı ve devamlı dipten hafif bir emme mevcuttur. Bu nedenle akvaryum içerisindeki pislik devamlı dipte belirli kısımlarda toplanır. Bu pisliğin, bir hava süpürgesi yardımı ile alınması yoluyla temizlik sağlanmış olur.

Akvaryum fitresi:

Akvaryum İçin Su Pompaları (Dış Filtre)

Büyük akvaryumlarda bazen su pompalarının kullanıldığı görülür. Özellikle balık sayı çok olan büyük akvaryumlarda suyun temiz tutulması için suyun süratle devri ve filtresi gereklidir. Bu gibi durumlarda akvaryumun suyu motopompla dıştaki büyük filtreye alınarak temizlenir ve tekrar akvaryuma verilir. Akvaryum ile temizleme ünite arasında seviye farkı yüksek ise mutlaka su pompası kullanılmalıdır. Çünkü hava ile su aktarılan sistemlerde hava ile suyun sevki ancak iki sistem arasındaki seviye farkı 20-25 cm kadar olduğu düzenlerde yararlı olur. Daha fazla seviye farkı var ise su sevki için güçlü bir hava motoru gerekir. Farklı seviyelerde kurulan akvaryum ve temizleme düzeni arasında su alış-verişinde sifon sistemi kullanılıyor ise motor durması esnasında sifonun bir yerden diğerine su boşaltma tehlikesini önleyecek tedbirlerin alınması gerekir.

Filtre düzeni altta olan modern bir akvaryumun çalışma düzeni:

Bu akvaryumlarda suyun küçük motopomplar ile devir daim ettirilmesi zorunluluğu vardır.

Filtre düzeni altta olan modern bir akvaryumun çalışma düzeni:

Dış filtre ve elemanları:

Akvaryum motorları:

Akvaryuma İlk Su Konulması

Akvaryumun tabanına ilk önce çakıl veya kum elle ve öne eğimli olacak şekilde düzgün bir şekilde dağıtılır.
Dipdeki çakılın karışmaması için suyu koyarken akvaryumun dip kısmı bir plastik malzeme konulması yararlı olur.
Suyun Akvaryum içine konulacak bir kap veya gazete üzerine dökülmesi iç düzenin karışmasını engelleyecektir veya sifonlama yapılarak koyulabilir.
Çakıl, bitki ve diğer malzemeleri yerleştirilen akvaryuma su kova ile bu şekilde akvaryumu karıştıracak şekilde konulur ise yaptığınız bütün işler boşa gidecektir ve dekor bozulacaktır.

Akvaryumlarda Kullanılan Çeşitli Malzemeler
Baştaki şekil özel bir filtre olup biyolojik temizleme ile ilgilidir. Sondaki ise manyetik alg temizleyicidir. Ortadakiler ise cam kazıma jileti diğeri ise hava süpürgesidir.

Akvaryumlarda kullanılan çeşitli temizleme ile ilgili malzemeler: