İbrahimi Ayağı (Makamı) | Türk Halk Müziği (T.H.M.)

İbrahimi Ayağı

Diyarbakır ve yöresinde daha çok yaygın olan bu ayak, adını bir uzun hava’dan almıştır. Bu uzun hava üç bölümlü olup, her bölümden önce kırık hava türünde bir ayak kısmı vardır. Dizisi Engin Hüseyni’ye benzerse de, seyir bakımından ayrıcalık gösterir.

İbrahimi Ayağı Dizisi:

İbrahimi Ayak Örneği-1:

İbrahimi Ayağı Seyir:
Üç bölümlü İbrahimi uzun havası’nın her bölümünden önce, birbirlerinden farklı ayak bölümleri sazlar tarafından çalınır ve bir saz uzun havanın başlangıç sesini verir. Solist, uzun havayı bölüm sıralarına göre okur. Birinci bölümün ayak ezgisi dörtlü içinde dolaşır. Uzun hava ise, üçlü (Do) sesinden başlar. Son üçüncü bölümün ayağı ise, tiz Do sesi onluya kadar çıkar ve üçüncü bölümde yine ayakta olduğu gibi, (Do sesinden) onuncu aralıktan başlayıp, inici bir seyirle karar perdesi La sesine gelir.

Bu ezgilere, genellikle Doğu Anadolu’da rastlanmakla birlikte, yurdun diğer yörelerinde de görülür.

İbrahimi Ayak Örneği-2:

Örnek: İbrahimi Uzun Hava / Diyarbakır – Elazığ

Silmedin gözyaşını aşkın ile ağlayanın
Vay haline zalım sana bel bağlayanın
Öyle zahm açtı nigahın kılıcı sineme ki
Parelendi ciğeri yarelerim bağlayanın
Şem’i pervaneyi yandırdı çün yanmadadır
Ciğeri dağlanır elbet ciğer dağlayanın

Mustafa Hoşsu’nun “Geleneksel Türk Halk Müziği Nazariyatı” kitabından alınmıştır.