Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Yetiştiriciliği
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Plantae
- Bölüm: Magnoliophyta
- Sınıf: Magnoliopsida
- Takım: Rosales
- Familya: Rosaceae
- Cins: Prunus sp.
Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Bitkisinin Genel Özellikleri
Prunus cinsinin 200 kadar türü vardır. Çoğu ılıman kuşakta yaşamaktadır.P. laurocerasus hariç diğer türler kışın yapraklarını dökerler. Çalı ya da ağaççık formundadırlar. Çok zengin kültür çeşitleri vardır. Japon kirazları bu sınıflandırma içinde geniş yer alır. Nisandan mayısa kadar çok güzel çiçek açarlar. Çiçekler genellikle beyaz, pembe ve kırmızıdır. Çiçekleri erseliktir. Taç, çanak, erkek ve dişi organ mevcuttur. Ayrıca yapraklarının sonbaharda renklenmesi bitkinin peyzaj açısından değerini arttırmaktadır. Gövde düzgün, yaprak kenarları dişli ve damarları tüylüdür. Meyvesi içinde tek bir tohum bulunur.
Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Bitkisinin Üretimi
Tohum, çelik ve aşı ile üretilmektedir. Tohumların soğuk katlamaya alındıktan sonra ekilmesi gerekmektedir. Çelikle üretim de ise yarı odun çeliği ya da odun çeliği kullanılmalıdır. Aşı yöntemi olarak da kalem veya göz aşısı kullanılır.
Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Hafif derin, nemli, iyi drenajlı topraklardan hoşlanırlar. Ilıman iklim bitkisidirler. Genellikle donlara karşı duyarlıdırlar. Işık ya da yarı gölge ortamlardan hoşlanırlar.
Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Bitkisinin Peyzajda Kullanımı
Kirli hava şartlarına dayanıklıdırlar. Ön bahçelerde grup ya da tek olarak kullanılabilir.
Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Bitkisinin Önemli Türleri
Prunus amygdalus, Badem Türü
Avrupa, Kafkasya ve ülkemizde geniş bir yayılış alanına sahiptir. İyi drenajlı topraklardan hoşlanır. Sıcak ve güneşli yerleri tercih ederler. Işık ağacıdırlar. Çiçeklenmeden sonra gelen geç donlardan zarar görür. 12 metre kadar boylanır. Yaz yeşili yaprakları 4 – 12 cm uzunluğunda ve uzun mızrak biçimlidir. Yaprakların alt yüzü tüylüdür. Meyve boz renkli, üzeri tüylüdür. Olgunlaşmamış meyvesine çağla adı verilir. Mart – nisan arasında çiçeklenir. Çiçek rengi pembe ya da beyazdır.
Prunus amygdalus, Badem Türü:
Üretimi tohumla, kök çeliği, odun çeliği, kalem ya da göz aşı ile yapılmaktadır. Tohumlar toplanır toplanmaz geç sonbaharda soğuk katlamanın ardından ilkbaharda ekimi yapılmalıdır.
Prunus amygdalus, Badem türünün yaprak, çiçek, dal ve meyve yapısı:
Prunus amygdalus, Badem türünün çiçek ve meyvenin görünüşü:
Prunus cerasifera Atropurpurea, Kırmızı Yapraklı Erik Türü
Batı Asya ve Kafkaslarda doğal olarak bulunur. Ülkemizde Karadeniz, Marmara ve İç Anadolu’da yetişir. Yazın yeşil bir bitkidir. Dallar dikenli ya da dikensiz olabilir. İyi drenajlı bahçe topraklarında güzel yetişirler. Ilıman iklim bitkisidir. Işık ağacıdır.
Prunus cerasifera Atropurpurea, Kırmızı Yapraklı Erik Türü:
Nisanda çiçek açar. Çiçekleri koyu pembe veya beyazımsıdır. Düzenli sulama yapılmalıdır. 6 metre kadar boylanır. Kazık kök sistemine sahiptir.
Prunus cerasifera Atropurpurea, Kırmızı Yapraklı Erik Türünün Çiçeği:
Tohum, çelik ve daldırma ile üretilir. Meyve temmuz – ağustos ayları arasında toplanmalıdır. Meyvenin etli kısmından çıkarılan tohum hemen ekilir ya da katlamaya alınarak ilkbaharda ekilmelidir. Çelikle üretimde ise, yaz sonunda büyüyen sürgünlerden 10 – 15 cm uzunluğundaki yarı odun çelikleri kullanılır.
Prunus laurocerasus, Karayemiş, Laz Kirazı Türü
Asıl yerleşim yeri Karadeniz’dir. Her dem yeşildir. Yaprakları 5 – 25 cm uzunluğunda, tüysüz ve eliptik biçimindedir. Nemli ve humuslu toprakları sever. Nemli deniz ikliminden hoşlanır. 6 metre kadar boylanır. Derine inmeyen kuvvetli yan kökler oluşturur. Işık yarı gölge ağacıdır.
Prunus laurocerasus, Karayemiş, Laz Kirazı Türünün Meyve ve Yaprakları:
Sonbaharda olgunlaşan meyve kırmızı siyah renkte, yuvarlakça, tadı buruk ve yenilebilir. Mart ayında çiçeklenir ve güzel kokuludur. Çelikle üretimi esastır. Aralık – ocak ayında veya yarı olgun çeliklerle yaz sonunda üretilir.
Prunus laurocerasus, Karayemiş, Laz Kirazı Türü:
Prunus persica, Süs Şeftalisi Türü
Yazın yeşil, olan ve 8 metre boylanabilen ağaçlardır. Dalları az köşeli, güneş gören tarafı kırmızı diğer tarafı yeşildir. Yaprakları 7 – 15 cm uzunluğunda, neşter biçiminde ve kenarları dişlidir. Çiçekler tek ya da ikisi bir aradadır.
Prunus persica, Süs Şeftalisi Türünün Çiçek Yapısı ve Yaprak, Çiçek, Dal ve Meyve Yapısı:
Çiçek rengi pembe veya kırmızıdır. Nisan ayında yapraklanmadan önce çiçek açar. Ilıman iklim bitkisidir.
Prunus serrulata, Süs Kirazı Türü
Yazın yeşil, 20 metre kadar boylanabilen bir ağaçtır. Piramit formludur. Dalları kalın, sürgünleri kısadır. Yaprakları 5 – 15 cm uzunlukta, yumurta biçiminde, ucu sivri, alt yüzü tüylü yapıdadır. Çiçekleri beyaz renklidir. Güneşli alanlardan hoşlanır.
Prunus serrulata, Süs Kirazı Türü:
Prunus serrulata, Süs Kirazı Türünün Çiçek ve Dal Yapısı:
Üretimi aşı ile olmaktadır. Anaç olarak kendi çöğürleri kullanılır. Ağustos ayında T göz aşısı yapılır. Ayrıca kasım ayında çelikle de üretilebilmektedir. 30 cm uzunluğunda alınan çelik açık arazide direkt dikilebilir.
Badem – Erik – Kiraz – Süs Kirazı (Prunus) Bitkisindeki Önemli Hastalık ve Zararlılar
Yaprak biti, kırmızı örümcek, yeşil kurt ve kın kanatlılar en çok görülen zararlılardır. Karaleke ise en fazla görülen hastalıktır.
Lütfen yorum bırakın.