Bezelye İçin Hasat Zamanı
Danelerin henüz sertleşmemiş olduğu dönemde hasat zamanı gelmiş demektir. Ağzımızda bir sertlik meydana gelirse hasat zamanı geçmek üzeredir. Bu dönemde kabuk rengi sarıya dönmeye başlar.
Hasada gelmiş bezelye meyveleri:
Bezelye Hasadının Yapılışı
Bezelyede hasat olgunluğuna gelmiş baklalar, en geç iki-üç gün içinde hasat edilmelidir. Özellikle kuru ve sıcak havalarda daneler çok çabuk olgunlaşır. Hasat, zamanında yapılmazsa daneler unlu bir durum alır. Bu durumdaki bezelye tanelerinin konservelik kalitesi çok düşer.
Bu nedenle konservelik bezelyelerin hasat olgunluğu, tendrometre denilen alet yardımı ile belirlenir. Tendrometre, danelerin muayyen bir basınca karşı dayanma gücünü gösteren ve ibresi uzmanların istediği rakamı gösterdiği anda bezelyelerin hasadına karar verdirmeyi sağlayan bir alettir. Bezelye tarlaları uzmanlar tarafından düzenli olarak kontrol edilir. Hasat olgunluğuna gelmiş baklaların oranı %70’in üstüne ulaştığı, tendrometre değerinin de 90- 95’i gösterdiği dönemde hasada karar verilir. Hasadın kısa sürede zaman geçirilmeden yapılması gerekir.
Konservelik bezelyeler genellikle geniş alanlarda yapılır. Bunların hasadı yukarıda açıklandığı gibi hasat olgunluğuna geldiğinde bir defada makine ile yapılır. Tarlada hasat olgunluğuna gelmiş bezelye bitkileri, biçilerek veya sökülerek konserve fabrikalarına getirilir, özel makineler ile danelenir ve boylara ayrılır.
Hasada hazır bezelyeler:
Bezelyenin sap, yaprak ve daneleri ayrılan boş baklaları ve gövde parçaları ayıklama makinesinin diğer kısmından atılır. Bu atıklar çok değerli bir hayvan yemidir. Konserve sanayinde kullanılan bezelye daneleri büyüklüklerine göre en küçükten başlayarak 0- 1- 2- 3 gibi numaralar ile gruplandırılır.
Ayıklanmış bezelye taneleri:
Küçük işletmelerde ise bezelye hasadı kademeli olarak elle yapılır. Hasat olgunluğuna gelmiş bezelyeler, 3-4 gün ara ile düzenli olarak bitkilere zarar vermeden hasat edilirler. Elle hasatta bir kişi, günde 50-60 kg bezelye toplayabilir. Baklalar tek elle çekilirse bitki kökünden kopabilir. Çeşit özelliği ve havaların gidişine göre hasat sayısı 5-6’ya kadar çıkabilir. Hasatta geç kalınırsa danelerin bileşimi ve tadı değişerek kalite düşer. Bu yüzden havalar ve baklaların olgunluğu takip edilerek en uygun günlerde hasat yapılır. Hasadın geldiği, danelerin tamamen büyümüş olmasından ve baklanın kabuk renginin olgunlaşmasından anlaşılır.
Genellikle sırık bezelyeler, küçük işletmelerde yetiştirilirler. Bunların hasatları da kademeli olarak elle yapılır. Büyük işletmelerde ise genellikle yer çeşitleri yetiştirilir ve hasatları makine ile bir defada yapılır. Makineli hasatta ise bu işte çalışan teknik elemanlar her gün örnek toplayıp, hasat olgunluğunu daha teknik imkânlarla tespit ederler. Olgunlaşan bakla miktarı %70 olunca hasada başlanır. Bu dönemde bitkilerin alt kısmındaki baklalar az da olsa sararmış olur. Toprak yüzeyinden kesilen bitkiler, yığınlar haline getirilerek fabrikalara taşınır. Burada kademeli makinelerde daneler sınıflanarak ayrılır. Konserve endüstrisinde daneler irileştikçe piyasa değeri düşer.
Hasadın kademeli olarak elle yapılması, kalite ve verimi olumlu yönde etkiler. Hasat döneminde soğuk hava akımı ve rüzgârdan muhafazalı, ılık yörelerde hasat çok uzun sürmekte ve verim azami sınırına ulaşmaktadır. Bunun tam aksinin olduğu yerlerde ise baklalar oluşmakta fakat danelerin irileşmeleri çok gecikmektedir. Daha sonra aniden gelen sıcaklarda zaten düzensiz olan hasatlar erken sona ermektedir.
Bu nedenle bezelye ekilecek tarlaların hakim rüzgârlara kapalı, özellikle mart ve mayıs döneminin ılık geçmesi iyi bir verim için şarttır.
Bezelye’ye Uygulanan Hasat Sonrası İşlemler
Hasat edilen bezelyeler, hemen piyasaya sevk edilir. Konservelik bezelyeler ise fabrikalara sevk edilerek daneleri ayıklanır. Pazara sevk edilen bezelyeler, 5-10°C sıcaklıklarda 2-3 gün bekleyebilir. Sürenin uzaması halinde zararlanmalar görülür. 0-1°C’de %85- 90 nemde bezelyeler, baklalı olarak 4-6 hafta muhafaza edilebilir.
Hasat sonrası bezelyeler:
Kuru danelerin muhafaza süresi daha uzundur. 5° C sıcaklıkta % 50- 55 nemde kuru dane içerisindeki nem %10-12 civarında olduğunda saklama süresi 1-2 yıl arasında değişir. Ancak sıcaklık ve nem birlikte yükselirse bu süre hızla kısalır.
Bezelyede verim, çeşidinin yer ve sırık oluşuna, baklada bulunan dane sayısı ve iriliği, ekolojik şartlara bağlı olarak değişir. Bir dekar alandan baklalı taze bezelye olarak 1500- 2000 kg taze iç bezelye olarak ise 500-800 kg arasında ürün alınır.
Lütfen yorum bırakın.