Brokoli ve Sulama
Brokoli, su ihtiyacı lahana ile benzerlik gösterip çok fazla miktarda su kullanır. Eğer doğal yağmur suları yeterli değilse buna ilave sulama yapmak gerekir. Aşırı olmayan yağış brokolinin gelişimi ve kalitesi üzerinde olumlu etki yapar. Kuraklık brokolinin olgunlaşmamış çiçek taslakları üzerine olumsuz etki yaparak taçların lifli ve kalitesiz olmasına neden olur.
Yüksek kaliteli ve verimli bir üretim için 7 gün aralıkla sulama yapılmalıdır. Sulama için en uygun metot dengeli sulamaya imkân veren ve su tasarrufu sağlayan damla sulamadır. Ancak bunun uygulanmadığı koşullarda karık sulama tercih edilmelidir. Genellikle fide dikiminden sonraki ilk sulama, bitki kökü çevresinde çatlak meydana gelmeye başladığında yapılır. Genellikle bu ilk sulamadan sonra bitkilerin gelişmesi izlenir. Toprak yapısı, çevre koşulları ve bitkilerin gelişme durumları dikkate alınarak düzenli sulama yapılmalıdır.
Karık ve modern brokoli sulama sistemi:
Brokoli ve İlaçlama
Brokoli kök çürüklüğü: Bu hastalığa sebep olan fungus, özellikle su ile kaplanmış alanlarda genç bitkilerin gövdelerinde kuru küf olarak kendini gösterir. Ölü yapraklar, gövde üzerinde sarkık vaziyette bulunur ve tüm bitkide solgunluk görülür. Bu hastalığa neden olan fungus düşük sıcaklıklarda lahana siyah damar hastalığına neden olan fungusa göre daha aktif olup serin ve rutubetli koşullarda daha sık rastlanır.
Kimyasal bir mücadele yöntemi bulunmamaktadır. Hastalık etmeni tohumla veya enfekte olmuş bitki artıkları ile yayıldığı için temiz tohum kullanılması, ürün rotasyonu ve temizlik şartları alınabilecek tedbirler arasında sayılabilir.
Brokolide kök çürüklüğü:
Brokolide lahana mildiyösü: Fidelerinin ve gelişmiş bitkilerin yapraklarının alt yüzlerinde grimsi küf tabakaları oluşur. Yaprakların üzerinde sarımsı lekeler oluşur. Zamanla kurur.
Çevrede ilk hastalık belirtilerinin görülmesiyle kimyasal mücadeleye başlanır. İlaçlı mücadeleye fidelikte, bitkilerin toprak yüzünde görülmesiyle; tarlada ise ilk mildiyö lekelerinin görülmesiyle başlanır. Haftada bir kez mücadele yapılır. Son ilaçlama ile hasat aralığına dikkat edilmelidir.
Brokolide mildiyö:
Brokolide kök uru:
Brokoli fidelerinde kök çürüklüğü (çökerten): Kök çürüklüğü fide devresinde görülen bir hastalıktır. Aynı zamanda çıkıştan önce de zarar meydana gelebilir. Fidelik devresinde fidelerin toprakla temas eden kök boğazlarından yattıkları görülür. Gerek çıkış öncesi gerek çıkış sonrası meydana gelen ölümler sonucu fidelikte ocaklar hâlinde boşluklar meydana gelir. Hastalık yurdumuzda bütün alanlara yayılmış durumdadır.
Brokoli fidelerinde kök çürüklüğü (çökerten) hastalığı için alınabilecek kültürel önlemler şunlardır;
- Zarar görülen fideliklerin harç toprağı boşaltılıp hastalıklı fideler ayıklanarak içerisi temizlendikten sonra yeniden fidelik toprağı hazırlanıp konmalı,
- Tohum ekimi sık yapılmamalı,
- Fideler uygun hava koşullarında açılıp sık sık havalandırılmalı,
- Fazla sulamadan kaçınılmalı,
- Gereksiz yere fazla azotlu gübre verilmemeli,
- Erken ekim yapmaktan kaçınılmalı,
- Fidelikler bol güneş alan soğuk rüzgârları tutmayan yerlerde kurulmalıdır.
Brokoli fidelerinde kök çürüklüğü (çökerten) hastalığı için kimyasal mücadelede ise ilaçlamalar tohum ilaçlaması, toprak ilaçlaması (ekimden önce, ekimden sonra) ve fidelerin toprak yüzüne çıkışından sonra yapılabilir.
Brokoli bitkisinde yaprak yanıklığı: Yapraklar üzerinde koyu kahverengi veya siyah lekeler ve gövde üzerinde halkalar şeklinde kendini gösterir. Nemli dönemlerde lekeler genellikle parlak bir küf tabakası ile kaplanır.
Bu hastalık nemli ve sıcak koşullarda şiddetini arttırmaktadır. Hastalık depolama ve taşımacılık esnasında daha şiddetli görüldüğünden bu dönemde daha dikkatli olunması gerekir.
Bu hastalık tohumdan ve kış sonrası hastalıklı bitki kalıntılarından yayıldığı için tohum ilaçlaması yapılmalı ve bitki kalıntıları ortamdan uzaklaştırılmalıdır.
Brokolide yaprak yanıklığı:
Brokoli bitkisinde halkalı leke hastalığı: Hastalık belirtileri bitkinin toprak üstündeki tüm aksamlarında görülür. Başlangıçta hastalık küçük etrafı sarı halka ile çevrilmiş tek tek kahverengi lekeler daha sonra birleşerek tüm bitkiyi etkiler.
Brokolide halkalı leke hastalığı:
Brokoli bitkisinde lahana siyah damar çürüklüğü: Bitkiler fide döneminde bu hastalığa yakalanırsa yapraklar esmerleşir ve kurur. Olgun dönemde yakalandıklarında ise hastalık belirtileri alt yapraklardan başlar. Yer yer sarımtırak lekeler meydana getirerek hastalıklı yaprakların damarları esmerleşir. Bu hastalığın en tipik belirtisi damarların siyahlaşmasıdır.
Brokolide siyah damar çürüklüğü:
Brokoli bitkisinde bakteriyel leke hastalığı: Yeşil yaprakların hem damarları hem de damar araları parankiması üzerinde çok sayıda kahverengimsi lekeler oluşur. Hastalıklı yapraklar 3–5 haftada dökülür.
Hastalıkla mücadelede hastalıksız tohum kullanılması, ekim nöbetinin uygulanması ve fidelik toprağının dezenfeksiyonudur. Kimyasal mücadelesi yoktur.
Brokolide ürün kayıplarına neden olan zararlılar lahanadaki zararlılar ile aynıdır.
Brokoli bitkisinde lahana tırtılı: Larvaları önce damar aralarında yüzeysel olarak beslenir. Daha sonraları bitkinin her tarafına dağılarak beslenir. Yaprakları tamamen yiyerek sadece kalın damarları bırakır.
Brokolide tırtıl zararı:
Brokoli bitkisinde lahana göbek kurdu: Larvaları bitkinin gövde ve yaprak sapı içine girerek beslenir. En önemli zararını büyüme noktasında bulunduğu zaman meydana getirir. Bitkinin gelişmesini ve baş oluşumunu engelleyerek yan dallarda çatallanmaya neden olur.
Brokolide göbek kurdu:
Brokoli bitkisinde lahana sineği: Gövde ve köklerde tüneller açar. Açtığı tünellerde kahverengileşme ve yapışıklık meydana getirir. Fidelikte zarar yapabildiği gibi dikimden hemen sonra da zarar yapabilir. Özellikle serin ve nemli dönemlerde zararları daha fazladır.
Brokolide sinek zararlısı:
Brokoli ve Gübreleme
Brokoli bitkisinin gübrelenmesi lahana bitkisine benzer. Brokoli fideleri araziye dikildikten sonra hızlı bir şekilde geliştiklerinden zayıf topraklar uygun bir şekilde gübrelenmelidir. Aksi takdirde içi boş sürgünler oluşur. Ancak gübre ihtiyaçları çeşitlere, toprak tipine, topraktaki organik madde içeriğine ve bölgeye göre değişiklik gösterir. Bu nedenle brokoli üretilecek tarla, gübrelenmeden önce topraktaki besin maddeleri açısından analiz edilmelidir.
Brokoli yetiştiriciliğinde bir dekar alana toprak yapısına bağlı olarak yaklaşık 80–100 kg 15:15:15 kompoze gübrenin tamamı dikim öncesi toprak işleme sırasında verilmelidir. Yan kolların hasadı yapılacak ise olgunlaşmamış ana çiçek taslakları hasat edildikten sonra bitkinin yaprak izdüşümüne toprak yapısına bağlı olarak 30–50 kg nitratlı gübre verilmelidir. Genel olarak dekara 16,8 kg azot, 11,2 kg fosfor ve 16,8 kg potasyum tavsiye edilmektedir.
Gübrelerin verilmesinde en etkili metot; fosforun son toprak hazırlığında pulluk altına, potasyumlu gübre ile azotlu gübrenin üçte birinin dikimden önce, üçte birinin büyüme periyodu içerisinde çeşitlerin vegetasyonuna bağlı olarak dikimden belli bir süre sonra ve son kalan üçte birlik kısmın ise ana taç hasat edildikten sonra verilmesidir.
Yağış ve sulamanın çok olduğu yerlerde yıkanma ile derine giden azot noksanlığını telafi etmek için ilave azot verilmelidir. Yine bölge ve toprak durumuna göre kükürt ve magnezyum tatbiki de gereklidir. Ekimden önce ilk gübrelemede dekara 0,2 kg boron (Borax veya Solubor) kullanılmasında fayda vardır.
Brokolide bor noksanlığının belirtileri:
Mikro elementler açısından brokoli bor ve molibden eksikliğine karşı çok hassastır. Bor eksikliği verim düşüklüğüne yol açmaktadır. Ayrıca içleri kahverengi ve boş gövdeli küçük taçlar meydana gelmektedir. Bor eksikliği dikim öncesi verilen boraks ile giderilebilir.
Molibden eksikliğinde ise whiptail (kamçı kuyruk) olarak isimlendirilen bir zararlanma görülür. Molibden eksikliğine pH’sı 5,5 altındaki asit karakterli topraklarda daha sık rastlanır. Molibden eksikliğini kireçleme, yapraklara gübre uygulaması veya tohuma yapılan muameleler ile giderilebilir.
Brokoli ve Yabancı Otla Mücadele
Toprak yapısı ve sulama durumuna göre 1–2 kez ya da her sulamadan sonra kaymak tabakası kırılsın diye çapalama yapılır. İlk çapa, bitkiler 10–15 cm boylandığında; ikinci çapa ise yapraklar 30–35 cm’lik çap kazanınca yapılır.
Lütfen yorum bırakın.