Durağı: Rast perdesidir.
Seyri: İnici-çıkıcıdır.
Büzürk Makamı Dizisi: Hüseyni perdesindeki Hüseyni beşlisine yerindeki (Dügahda) Buselik beşlisinin veya tam dizinin ve buna Rast perdesinde Çargah beşlisinin eklenmesinden meydana gelmiştir.
Büzürk Makamı Dizisi:
Rast perdesindeki Çargah beşlisi Batı müziği bakımından Sol Majördür. Bunun ilgili minörü olan Mi Minör, yani Hüseyni Aşirandaki Buselikle (Ruhnüvaz) yakınlığı dolayısıyle Büzürk makamı seyri esnasında Hüseyni Aşiran perdesinde Buselik çeşnili asma kararlar yapılır.
Büzürk Makamı Asma Karar:
Güçlüsü: Hüseyni perdesidir. Üzerinde Uşşak veya Hüseyni çeşnisiyle yarım karar yapılır.
Asma Karar Perdeleri: Buselik dizisine geçildiğinde eğer Buselik tam dizi olarak kullanılıyorsa, Hüseyni perdesinde Kürdi çeşnisiyle, Neva perdesinde Buselik çeşnisiyle, Çargah perdesinde de Çargah beşlisiyle asma kararlar yapılabilir. Fakat bu asma kararlarda çok ısrar edilmez. Ayrıca Dügah perdesinde Buselikli ve yedenli, Hüseyni Aşiran perdesinde de belirgin asma kararlar yapılır. Bu, Buselik Aşirana geçkidir ve adet olmuştur.
Donanımı: Donanıma hiçbirşey yazılmaz. Gereken işaretler eser içinde gösterilir. Bazen de yalnız fa için bakiye diyezi yazılır.
Perdelerin Klasik Türk Müziği’ndeki isimleri: Rast, Dügah, Buselik, Çargah, Neva, Hüseyni, Eviç veya Acem, Gerdaniye, Muhayyer, Tiz Buseliktir.
Yedeni: 1.aralıktaki küçük mücenneb diyezli fa Geveşt perdesidir.
Genişlemesi: Büzürk makamı ayrıca genişletilmemiştir.Eğer çok gerekirse Hüseyni perdesindeki Hüseyni beşlisinin dizi halinde uzamasından meydana gelen veya yerindeki Buselik dizisinin tiz taraftan simetrik genişlemesinden elde edilen birkaç ses kullanılabilir. Bununla beraber tiz taraftaki genişleme, makamın kişiliğine aykırı olduğu için yapılmaması daha doğrudur. Pest taraftan makam zaten Hüseyni Aşiranda Buselik tarzında uzamıştır.
Seyir: Ya Hüseyni perdesindeki Hüseyni beşlisi ile veya yerindeki Buselik dizisiyle seyre başlanır. Makamı meydana getiren çeşnilerde karışık gezinildikten sonra, güçlü Hüseyni perdesinde Hüseyni veya Uşşak çeşnisiyle yarım karar yapılır. Yine karışık gezinip çeşnilerin birinden diğerine geçilerek ve gerekli asma kararlar da gösterilerek, nihayet Rasttaki Çargah beşlisine geçilir ve Rast perdesinde Çargah çeşnisiyle tam karar yapılır.
Büzürk Makamı’na Örnek Bir Eser
Lütfen yorum bırakın.