Ceviz Bitkisinde Sulama
Ceviz ağaçları iri yapılı ve yaygın dallanma gösterdikleri için geniş bir yaprak yüzeyine sahiptirler. Bu nedenle terleme ile su kaybı fazla olan cevizlere yeterli suyun sağlanması çok önem kazanmaktadır.
Cevizler için ilkbaharda gelişme, meyvelerin büyüme ve iç doldurma dönemlerindeki su gereksiniminin karşılanması çok önemlidir. Bu dönemlerdeki susuzluk durumları büyüme ve gelişmeyi yavaşlatacağı gibi meyvelerin içlerini yeterince dolduramamalarına neden olacağı için kalite ve verim düşüklükleri meydana gelir.
Ceviz bitkisinde damlama sulama:
Sulamada dikkat edilecek en önemli noktalardan biri de suyun etkili kök düzeyine ulaşmasının sağlanmasıdır.
Fidanların ilk dikim yılında, toprağın nem durumuna, bölgenin ve su kaynağının durumu da göz önüne alınarak haftada 2 kez sulama yapmak gerekir. İleriki yıllarda ise verim ve iç kalitesini arttırmak için, imkân bulunan yerde yılda en az birkaç defa sulama yapılır. Ağaçların su darlığı çekmeleri, gövde ve dallarında kabuk dokularının çatlamasına neden olan kabuk kanserinin Erwinia rubrifaciens etkinliği arttırmıştır. Bu çatlak yerlerden kahverenkli-kırmızı bir salgı çıkar.
Sulama şekli olarak karık sulama, salma, damla ve alttan yağmurlama sulama sistemlerinden birisi tercih edilebilir. Cevizlerin sulanmasında kimyasal atıklar vb. zararlı etmenlerle kirlenmemiş olan her türlü su kullanılabilir.
Ceviz Bitkisinde İlaçlama
Önemli Ceviz Hastalıkları
Kök Boğazı Tümörü, Ceviz Hastalığı
Bakteri (Agrobacterium tumefaciens) hastalığıdır. Hastalık etmeni bitki dokusuna yaralar vasıtasıyla girer ve kök boğazı çevresinde tümör oluşturur. Zaman içerisinde köklerde de tümör oluşumları gözlenir. Bulaşık genç ağaçların boyları kısa kalır, yaşlı ağaçlarda odun çürümeleri gözlenir.
Kök Boğazı Tümörü Mücadelesi:
Kök boğazı tümörüyle en iyi mücadele yöntemi fidanların sağlıklı damızlıkların bulunduğu fidanlıklardan temin edilmesi, taşınmaları, araziye dikilmesi ve bütün yetiştiricilik ömürleri boyunca yaralanmalardan kaçınılmasıdır.
Ceviz hastalıklarından kök boğazı tümörü ve kök boğazı tümörünün gövdedeki zararı:
Ceviz Yanıklığı
Kışı uyur gözlerde geçirir, yağmur suları ve yağmurlama sulamayla yayılıp, hastalık yapar. Ağaçlar bütün büyüme mevsimi boyunca bakteri hastalığına duyarlıdır. Genç sürgünler aktif olarak yeşil renkli ve sulu yapıda oldukları dönem boyunca etmen tarafından hastalandırılabilir. Sayısız lekeler ve çizgi şeklindeki oluşumlar yaprak yüzeyini tamamen kaplayarak yaprak şekil bozukluklarına ve deformasyonlara neden olur. Meyveler de oluşumlarının başında, çiçek dönemlerinde oldukça duyarlıdır. Yüzeyde küçük, siyah renkli sulu lezyonlar gözlenir.
Ceviz Yanıklığı Mücadelesi:
Cevizlerin ilk oluşum dönemlerinde bakırlı preparatlarla koruyucu ilaçlamalar yapılır. Daha önce şiddetli enfeksiyonların görüldüğü ceviz bahçelerinde belli aralıklarla uygulamalar yapılmalıdır.
Ceviz yanıklığı hastalığının neden olduğu zararlanmalar:
Ceviz Antraknozu (Gnomonia Leptostyla )
Cevizlerde görülen en önemli mantari hastalıktır. Hastalık, ağacın yaprakçık, meyve, genç sürgün ve yaprak saplarında görülür. Yaprak üzerinde esmer-gri lekeler oluşur. Lekeler üzerinde siyah noktacıklar bulunur. Bu yapraklar buruşur, kurur ve dökülür. Enfeksiyon şiddetli ise, yaz ayında ağaç yapraksız kalabilir. Hastalık, özellikle oransal nemin yüksek olduğu yerlerde görülür.Hastalık, meyvenin yeşil kabuğu üzerindede etkili olur. Kabukta yer yer siyah basık lekeler görülür. Bunun sonucu yeşil kabuk kısmen veya tamamen kurur. Meyve içi dumura uğrar ve olgunlaşmaz.
Ceviz Antraknozu Mücadelesi:
Sonbaharda yere dökülen yaprak ve meyveler toplanıp yakılmalı veya toprağa gömülmelidir. Budama esnasında bulaşık dallar bahçeden uzaklaştırılmalıdır.Hastalık görülen bahçelerde, tomurcukların yeni patlamaya başladığı, yaprakların yeni oluştuğu dönemde birinci ilaçlama; yapraklarda yaprakçıkların yarı büyüklüğünü aldığı dönemde ikinci ilaçlama; meyvelerin fındık büyüklüğünü aldığı dönemde üçüncü ilaçlama yapılmalıdır.
Bordo Bulamacı veya diğer hazır bakırlı ilaçlarla ağacın bütün gövde ve dalları iyice yıkanacak şekilde ilaçlanır. Manep W.P. aktif maddeli fungusitler 100 litre suya 300 g dozda uygulanır.Yağışlı geçen yıllarda ise fungus enfeksiyonlarına karşı çiçeklenmeden önce veya çiçeklenmeden sonra 2 hafta ara ile hazır bakırlı ilaçlar kullanılırsa, bakteriyel hastalıklar tamamen kontrol altına alınır ve bakırlı ilaçlara çok duyarlı olan ceviz yapraklarındaki fitotoksik etki de önlenmiş olur.
Ceviz antraknoz hastalığı:
Önemli Ceviz Zararlıları
Ceviz İç Kurdu (CYDİA POMONELLA )
Cevizde en önemli zararlılardan biri ceviz içi kurdudur. Bu zararlı ülkemizde genellikle 2-3 döl verir. Larvaları meyvede zarar yapar. Yumurtadan çıkan larvalar meyveyi delerek içeri girer, galeri açarak beslenir. Meyve içinde bir aydan fazla süre beslenir.Sonuçta meyveler dökülür. Mücadelesi yapılmaz ise önemli zararlar meydana gelir.
Ceviz İç Kurdu Mücadelesi:
- Kurtlu meyveler toplanıp imha edilmelidir.
- Ceviz ağaçlarının kalın dal ve gövdelerine haziran ayı başında oluklu mukavvadan tuzak bantlar sarılarak bunlara gelen larvalar, yapılacak kontrollerde imha edilmelidir.
- Yeni oluşturulacak bahçelerde dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir.
- Haziran ayı içinde, ceviz meyveleri can eriği büyüklüğüne gelince insektisitlerden birisi ile mücadele yapılmalıdır. İlaçlı mücadelede yumurtadan çıkan larvaların meyveye girmeden ilaçla buluşturulması gerekmektedir.
Ceviz iç kurdunun meyveye girişleri ve meyve içindeki tahribatı:
Yaprak Bitleri, Ceviz Zararlısı
Ergin bireyler san renkli ve 1.5-2.0 mm boyundadır. Kışı yumurta halinde geçirirler ve ilkbaharda yumurtalardan çıkan bireylerin tamamı dişi bireylerden oluşur. Çevre koşullarına bağlı olarak bir yılda çok sayıda döl verirler. Yapraklarda bitki özsuyu ile beslenen yaprak bitleri, ceviz ağaçlarının gelişmesini yavaşlatarak kalite ve verimi olumsuz etkiler. Yaprak biti yoğunluğunun ilkbaharda yükselmesi durumunda meyve iriliğinde bir düşüş görülürken; yaz aylarında görülecek yüksek yaprak biti yoğunluğu, meyve içlerinin buruşmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda salgıladıkları tatlımsı madde nedeniyle fumajin oluşumuna neden olurlar.
Yaprak Bitleri Mücadelesi:
Yaprak biti türlerinin çok sayıda doğal düşmanı bulunmakta ve bunlarla zararlı baskı altına alınabilmektedir. Ayrıca zararlıya karşı çeşitli ilaçlar atılarak mücadele yapılabilir.
Ceviz bitkisi zararlılarından yaprak bitleri:
Ceviz Yaprak Gal Akarı (Uyuz)
Ceviz yaprak gal akarı yaprak dokusu içerisinde yaşar ve bulunduğu yerde yaprağın her iki tarafında kabaran gal oluşturur. Önce açık yeşilimtrak olan gal rengi giderek kızarır, kahverengileşir ve siyaha dönüşür. Yoğun bulaşmalarda meyvenin şekli bozulur ve olgunlaşmadan dökülür.
Mücadelesinde kükürt (%80, WP ) 500g/100 litre su veya Thiodan 150 ml/100litre karıştırılarak uygulanır.
Ceviz Bitkisinde Yabancı Otlar
Yabancı otlar meyve ağaçlarının besin ve suyuna ortak olarak, bazı hastalık ve zararlılara konukçuluk ederek zararlı olurlar.Çapalama, biçme ve sürme gibi işlemlerin yanında, çiftlik gübrelerinin iyice yandıktan sonra verilmesi, sulama suyu ile ot tohumlarının yayılmasının engellenmesi yapılabilecek kültürel uygulamalardandır.
Yabancı Otlar ile Mücadele:
Meyve bahçelerinde yabancı otlar çıkmadan önce ve çıktıktan sonra olmak üzere iki dönemde ilaçlı mücadele yapılabilir. Çıkış öncesi ilaçlama, ilkbaharda bahçe sürülüp otlar temizlendikten sonra toprak nemli iken yapılmalıdır. Çıkış sonrası yapılacak ilaçlamalar ise yabancı otlar 5-6 yapraklı dönemde iken, güneşli ve rüzgârsız havada yapılmalıdır. Ağaçların yaprak ve çiçeklerine ilaç değmemeli, 4 yaşından küçük fidanlarda ilaçlama yapılmamalıdır.
Ceviz Bitkisinde Gübreleme
Cevizin en fazla gereksinim duyduğu makroelement azot olup, bunu potasyum izlemektedir. Fosfor gereksinimi oldukça azdır.
Dikimden önce yalnız fosfor ve potasyumlu gübre uygulanır. Verilecek gübre miktarı dikim öncesi 10-50 kg /dekar triple süperfosfat ile 10-40 kg/dekar potasyum sülfat, dikim sonrası 10-30 kg/dekar triple süperfosfat ile 15-45 kg/dekar potasyum sülfat arasında değişmektedir. Derin toprak işlemesi ile 20-40 cm için gereken gübrelerde mutlak suretle verilmeli, ayrıca dikim öncesi fidan çukurlarının diplerine çukur gübrelemesi de (250 gram triple süperfosfat ve 250 gram potasyum sülfat birlikte) yapılmalıdır.
Dikimde azotlu gübre verilmez. Fidanların birinci yaşından başlayarak ağacın her yaşı için 100 gram/ağaç hesabıyla toprak PH’sına göre amonyum nitrat veya amonyum sülfat verilir.
Cevizlerde herhangi bir besin elementi noksanlığı meydana geldiği zaman uygun zamanda uygun yöntemle o eksikliğin giderilmesi gerekir.
Ceviz Bitkisinde Budama ve Destek Sağlama
Ceviz ağaçları, doruk dallı veya değişik doruk dallı sisteme göre terbiye edilirler. Cevizin kütüğünden de yararlanılmak istenildiğinde yüksekten taçlandırma yapılır. Değişik doruk dallı şekle göre ceviz ağaçları aşağıdaki gibi terbiye edilir.
Fidanlar,1.5 m boy alınca aşının aksi tarafındaki bir göz üzerinden tepe budaması yapılmalı, budama yarası aşı macunu ile kapatılmalı, budamadan bir hafta sonra yaprak koltuklarındaki boyunlu gözler bıçak ucu ile koparılmalı, onun altında bulunan ve daha kuvvetli yan dal yapacak olan düğme gözlerin sürmesi sağlanmalıdır. Boyunlu gözler, dar açılı ve kırılgan dal oluşturacaklarından koparılması gerekir. Aynı yılın temmuz ayı ortalarında ise sürmüş olan sürgünlerden yukarıdan aşağı 10-15 cm aralıkla 5 tanesi seçilmeli diğerleri koparılmalıdır. Böylece ceviz bitkisini meydana getirecek gövde ve ana dallar tesis edilmiş olacaktır.
Verim çağındaki ceviz ağaçlarında verim, genellikle terminal tomurcuklardan sağlanır.
Ceviz ağaçları iri ve büyük taç oluştururlar. Ancak bu ağaçlar genelde çok fazla budama istemezler. Cevizlerde her yıl budama yapılmaz. Sadece kurumuş ve birbiri içine girmiş dalların çıkarılması ve ağaç tacının içerisine ışığın rahatlıkla girmesini sağlayacak şekilde yapılacak aralama budamaları yararlı olur.
Her yıl uygulanan ve düzensiz yapılan budama; verim düşüklüğüne yol açar, çok kuvvetli dal ve sürgün meydana getirmesine neden olur. Bir çok meyve türünde meyveler, budanan yıllık sürgünlerde oluşurken, cevizlerde budamadan sonra sürecek dallarda dişi çiçekler teşekkül eder. Böylece ceviz ağacında iki yıllık sürgünlerde meyve oluşur.
Yeni dikilen ceviz fidanlarına diğer meyve ağaçlarında olduğu gibi destekleme yapılmalıdır.
İki yaşlı ve bu ceviz ağacında kış döneminde ana dallar seçilerek kısaltılmış diğerleri çıkarılmıştır:
Dört yaşındaki bu çeviz ağacında ilave olarak 2-3 yan dal daha seçilmiş, ayıklama ve uç kesimler yapılmıştır:
Ceviz Üretiminde Yardımcı Kültürel İşlemler
Sonbaharda bir defa derin, ilkbaharda toprak tava geldiğinde yüzlek sürüm yapılır. Bu dönemdeki toprak işleme, toprağın havalandırılması yanında yabancı ot kontrolünün sağlanması bakımından da çok önemlidir. Yaz aylarında da duruma göre yabancı ot kontrolü bakımından toprak işleme yapılabilir. Sonbahar aylarında pullukla yapılacak sürüm, yağmur ve kar sularının toprağa işlemesi ve toprakta tutulması bakımından önemlidir. Toprak işlenirken köklerin yaralanmamasına özen gösterilmelidir.
Lütfen yorum bırakın.