Devetabanı (Monstera) Yetiştiriciliği | İç Mekan Bitkileri Üretimi

Devetabanı (Monstera) Bitkisinin Genel Özellikleri

Monstera bitkisinin 60 çeşit türü vardır. Yaprakları 2.5 metreye kadar uzayabilen bu bitkinin uzun saplı koyu yeşil renkli, derimsi dokulu, iri gösterişli ve parlaksı yaprakları vardır koyu yeşil, büyük parçalı ve delikli derimsi yapıda; yaprak sapları uzun, gövdesi kuvvetli ve odunsu, hava köklerine sahip, tırmanıcı nitelikte süs bitkileridir. Ev, ofis, işyeri için çok ideal bir süs bitkisidir. Monstera’nın anlamı deve canavar anlamına gelmektedir.

Devetabanı (Monstera) bitkisinin genel görünüşü:

Monstera (Devetabanı) Bitkisinin Bilimsel Sınıflandırması:

Âlem : Plantae
Bölüm : Magnoliophyta
Sınıf : Magnoliopsida
Takım : Alismatales
Familya : Araceae
Altfamilya : Monsteroideae
Cins : Monstera

Devetabanı (Monstera) Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Tropik bir sarmaşık olan devetabanı ev şartlarında çok kolay yetişir, uygun bir şekilde desteklenirse salonunuzu bahçeye çevirir. Küçük odalar için elverişli değildir. Işık önemlidir. Yeteri kadar ışık almazsa zayıf ve küçük yapraklar verir, hatta büyümesi tamamen durabilir. Aşırı su verilirse yapraklarından ağlıyormuş gibi su damlatır.

Monstera (devetabanı) bitkisinin yaprak yapısı:

Monstera (Devetabanı) Bitkisinin Morfolojik Yapısı

Devetabanı Bitkisinde Habitus
Yılanyastığıgillerdendir. Anavatanı Tropikal Amerika ve güney Meksika’dır. 25 civarında farklı türü vardır.

Devetabanı Bitkisinde Yaprak
En fazla 2,5 m’ye kadar uzayabilen bitkinin uzun saplı koyu yeşil renkli, derimsi dokulu, derinlemesine parçalı ve ayası oval delikli, 60 cm’ye kadar uzayabilen, iri, gösterişli ve parlak yaprakları vardır. Bitkinin gövdesinden uzayan kökleri vardır.

Monstera (devetabanı) yaprağının şekli:

Devetabanı Bitki Dalları
Devetabanı doğal ortamında ya da uygun yaşama koşullarında 20 metreye kadar boy atabilen tropikal bir bitkidir. Gövdesi kuvvetli ve odunsudur.

Monstera (devetabanı) dallarının şekli:

Devetabanı Çiçeği ve Meyvesi
Çiçeği beyaz renkli kapan şeklindedir. Yaz ortasında açar.

Monstera (devetabanı) çiçeklerinin şekli:

Meyvesi bir yılda olgunlaşır. Olgun meyvesi kocaman bir muz kadar ama daha kalın, uzun çam kozalağı gibi dış yüzeyi altıgen tanelerle kaplıdır. Devetabanı meyvesinin lezzeti muz- ananas lezzetlerinin karışımına benzer. Olgunlaşmamış meyvelerde potasyum oksalat bulunduğundan dolayı boğazı tahriş eder ve zehirlidir. Dış kısmı yenilmez zehirlidir.

Monstera (devetabanı) bitkisinde olgunlaşmamış meyve şekli:

Monstera (devetabanı) bitkisinde olgunlaşmış meyve şekli:

Devetabanı (Monstera) Çeşitleri

Doğada yaklaşık 60 kadar türü vardır. Monstera cinsinin başka süs bitkileri yetiştiriliciliğinde önemli olan türleri M. deliciosa, M.ainata, M.obligua ve M.pertusa’dır.

Monstera Deliciosa, Devetabanı Çeşidi
Monstera’nın anlamı dev canavar anlamına gelmektedir deliciosa ise tatlı lezzetli anlamındadır, çünkü meyvesi lezzetlidir ve yenilebilir.

Monstera deliciosa yaprakları parçalı bir şekildedir.

Monstera deliciosa devetabanı çeşidi yapraklarının genel görünüşü:

Monstera Acacoyagensis Matuda, Devetabanı Çeşidi
Monstera acacoyagensis matuda devetabanı çeşidi ağacının genel görünüşü:

Yaprakları gövdeyi sarmış bir şekilde dizlim göstermektedir.

Monstera acacoyagensis matuda, devetabanı çeşidi yaprağının genel görünüşü:

Monstera acacoyagensis matudanın yaprağı Monstera deliciosa gibi ayrılmış hâlde değildir. Sadece üzerinde delikler varmış gibi görünmektedir.

Monstera Aküminata K.Koch, Devetabanı Çeşidi
Monstera aküminata K.Koch, devetabanı çeşidinin genel görünüşü:

Monstera aküminata K.Koch, devetabanı çeşidi gövdesinin görünüşü:

Monstera aküminata K.Koch bitkisi sarılıcı etkisine sahiptir. Sarılarak gelişme gösterir. Gövdesinin üzerinde tüysü yapısı sayesinde daha rahat bir tırmana gerçekleştirebilir.

Monstera Adansonii “Schott”, Devetabanı Çeşidi
Monstera adansonii ‘’Schott’’, devatabanı çeşidi meyvesi:

Monstera adansonii schottun meyvesi diğer monstera bitkilerine göre farklılık göstermektedir.

Monstera Dubia, Devetabanı Çeşidi
Bitki yüzeyine tutunarak çekici bir arka planı oluşturur.

Monstera dubianın, devetabanı çeşidinin ağaç üzerindeki görüntüsü:

Monstera Subpinnata, Devetabanı Çeşidi
Monstera subpinnatanın meyvesi diğer meyvelere göre farklı bir renkle karşılaşıyoruz diğer monstera çeşitlerinde meyve ve çiçek krem renkli iken bu türümüzde turuncu renklidir.

Monstera subpinnata, devetabanı çeşidi meyvesinin görünüşü:

Yapraklarda diğer türlere göre farklılık göstermektedir.

Monstera subpinnata, devetabanı çeşidi yaprağının şekli:

Monstera (devetabanı) bitkisinin bazı seçilmiş türleri:

Monstera aküminata – Shingle bitki
Monstera adansonii ‘‘Schott’’
Monstera deliciosa Liebm -. Ceriman, Swiss-peynir bitki
Monstera dilacerata K.Koch
Monstera dubia (Kunth) Engl. & K.Krause
Monstera epipremnoides
Monstera friedrichsthalii
Monstera karwinskyi
Monstera obliqua
Monstera punctulata
Monstera standleyana
Monstera subpinnata

Devetabanı (Monstera) Üretimi

Monstera bitkisinin birçok üretim yöntemi kullanılmaktadır.

Monstera (devetabanı) bitkisinin topraktan ilk çıkışı:

Tepe çelikleri ile üretim: Tepe çelikleri ile üretimde, uç sürgünleri birer olgun yaprak içerecek şekilde Haziran ayında kesilir. Hacim olarak eşit miktarlarda turba ve kum karışımına dikilir. Ortam sıcaklığı 24-27 °C dolayında tutulduğu takdirde çelikler 3–4 hafta içerisinde köklenmeye başlarlar.

Göz çelikleri ile üretim: Göz çelikleri ile üretimde bitki gövdesinin her parçada bir adet göz bulunacak şekilde Haziran-Ağustos ayları arasında kesilmesi ile hazırlanır. Göz çelikleri de yaklaşık 3-4 hafta içinde köklenme olmaktadır.

Devetabanı bitkisinin çelikle üretimi:

Suda köklendirme ile üretim: Suda köklendirme ile üretimde uzun bir dalın en az üç boğumlu parçalara ayırıp parçaları suda bekletilmelidir. Dalların yarısı su içinde kalmalı suyu haftada bir değiştirmelidir. Kökler 10 cm uzayınca toprağa dikilmeli, ortam hafif esinti almalıdır. Ortam nemli olursa köklenme daha hızlı olmaktadır.

Kökten ayırma yöntemi ile üretim: Kökten ayırma yöntemi ile üretim yeterince güçlenmiş köklerin dip sürgünlerinden ayırma yöntemiyle gerçekleşen bir üretim şeklidir bu yöntem bitkinin toprağını değiştirileceği zaman uygulanmalıdır.

Tek boğumlu küçük parçalarla üretim: Tek boğumlu küçük parçalarla üretim biraz riskli bir yöntemdir tutması zayıf olan bir yöntemdir.

Devetabanı (Monstera) Bitkisinin Ekolojik İstekleri

Sıcaklık ve Işık

Doğrudan güneş ışığı istemeyen bu bitki dolaylı ışıklardan da yararlanabilir.
Çok fazla soğuk ve sıcak havada bırakma çiçeğin yapraklarına fayda sağlamaz.
Hava akımlarından kolay etkilenen monstera bitkisi bu etkiden korunmalıdır.
Kış aylarında Monstera’nın bulunduğu ortam 14–15 derecenin altına düşmemelidir.

Işığı Rahat almış Monstera (devetebanı) bitkisinin gelişimi:

Orantılı Nem
Monstera bitkisinin yüksek nem isteğine sahiptir. Gelişimi nemli ortamlarla daha fazla olmaktadır. Bulunduğu ortamda nemi artırmak için sisleme yöntemiyle sulanabilir.

İklim İstekleri
Bitki 12-25 °C sıcaklıklar arasında bulundurulabilir. Büyüme 18 °C sıcaklıkta başlar, 7 °C’de kesinlikle zarar görür. Yüksek orantılı nem ister. Aydınlık, yarı gölge veya gölge yerlerde iyi gelişirler. Bitkinin doğrudan güneş ışığı alan veya yoğun gölge yerlerde bulundurulması doğru değildir. Yakıcı güneş ışığı yaprakların sararmasına; yoğun gölge ise yaprak saplarının uzamasına neden olur.

Monstera (devetabanı) bitkisinin seradaki görünümü:

Toprak İstekleri
Boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 3 kat artırılırsa bu karışım bitkiye verilmesi için uygun halde bir toprak karışımı olur. Ayrıca hacim olarak 2 kısım yaprak çürüntüsü, 1 kısım dişli kumun karışımıyla elde edilen harç da kullanılabilir.

6 ölçü humuslu doğal toprak,
1 ölçü kuvars kumu,
1 ölçü Hindistan cevizi lifleri,
3 ölçü solucan gübresi veya koyun gübresi kullanılabilir.

Bu karışımı yetiştirme alanı olarak kullanılabilir.

Monstera (devetabanı) bitkisinin ilk dikilmiş hâli:

Devetabanı (Monstera) Üretiminde Kültürel İşlemler

Saksı Değiştirme
İki yılda bir saksı değiştirmek yeterlidir. Bu işlem ilkbaharda yapılmalıdır Genellikle mart ayında yapılır Saklı değiştirme işlemi şu sırayla yapılır:

Saksı değiştirilecek olan bitkinin toprağı hafifçe nemlendirilir.
Bitki kök boğazından tutularak ters çevrilir. Toprağın dağılmamasına özen gösterilir.
Bitkinin kökleri saksısını doldurmuşsa, ilkbaharda uygun toprak eklenerek, bitkinin saksısı bir numara büyüğü ile değiştirilir. Saksı çapı 20 cm’ye kadar ulaşıp saksı değiştirilmek istenmezse, ilkbaharda bitki özenle saksısından sökülüp kökleri kırpılır ve uygun toprak eklenerek aynı saksıya ekilir.
Saksı tam ağzına kadar doldurulmamalı saksının en üst kısmı ile toprak arasında yaklaşık 1 cm boşluk bırakılmalıdır.
Yaşlı bitkilerde 2–3 yılda bir Nisan ayında saksı değiştirme yapılır. nisan-eylül ayları arası 2 haftada bir kez 2 g/1 kompoze gübre verilir.

Devetabanı bitkisinde saksı değişimi:

Devetabanı bitkisinin büyük saksıya alımı:

Gübreleme
Nisan-Eylül ayları arası 2 haftada bir kez 2 g/1 kompoze gübre verilir.

Monstera toprağının gübrelenmiş hâli:

Sulama
Sulamada en önemli unsurlar:

Kış aylarında bitki aşırı soğuktan korunarak susuz bırakılmamasına dikkat edilmelidir.
Yaz aylarında ise bitkinin suya olan ihtiyacını tamamen gidermek için ayda en az iki kere sulanmalıdır.
Su bitkinin her bölümüne ulaştırılmalıdır.
Sulanmadan sonra bitkinin tabağında su kalmamasına çok dikkat edilmelidir.
Bitkiyi sularken kullanılan kap her sulamada aynı ölçüde olmalıdır.
Sulamalar aynı günde ve aynı miktarlarda su ile yapılmalıdır.
Monsterada çok büyük bir değişiklik görülmediği sürece sulanmada kullanılan kap, ölçü ve su miktarı değiştirilmemelidir.
Bitkiye kış aylarında musluktan aldığımız soğuk çeşme suyunu vermemeliyiz. Verdiğimiz su oda sıcaklığında olmalıdır.
Sık sık saksı değiştirmek, büyük olan saksılar Monstera’nın gelişmesine çok büyük engellerdir.
Suya ihtiyacı çok olduğundan ötürü saksı su dolu bir kovaya daldırılıp 1-2 dakika toprak bölümü sulanmalıdır.

Monstera (Devetabanı) Sulama Stiline Örnek:

Budama
Kuruyan yapraklar kesilerek uzaklaştırılır. Ancak havadan nem alabilme özelliğine sahip olan hava köklerinin kesilmesi yanlış bir uygulamadır.

Devetabanı (Monstera) Hastalık ve Zararlıları

En önemli hastalığı Kök Çürüklüğü,

Zararlıları ise Sümüklü böcekler, Kabuklu ve Unlu Bitler’dir.

Hastalığı, siyah kök çürüklüğü, bu hastalıktan etkilenen bitkilerde gerilmeler, yaşlı yapraklardan başlayan kloroz ve çoğunlukla solgunluk belirtileri görülür. Köklerde çürümeler olur. Korteks (kabuk tabakası) genellikle açık kahverengi, bazı hallerde siyah renk alır. Hastalık etmeni olan fungus toprakta uzun süre yaşama yeteneğinde olan çok sayıda klamidosporlar oluşturur.

Kök çürüklüğü hastalığının devetabanı bitkisi üzerindeki etkisi:

Zararlıları, Sümüklü böcekler yumuşak ve çıplak vücutlu olup, renkleri esmer, kiremit veya grimsi renkte olabilirler. Süs bitkisinin yaprak ve sürgünlerini kemirerek zararlı olurlar. Mücadelesi, öncelikle sümüklü böcekler toplanıp yok edilmeli veya metaldehyde etkili hazır zehirli yemlerden birisi akşamüzeri salyangoz ve sümüklü böceklerin geçebileceği yerlere yığınlar halinde konmalıdır. Mücadelesi, saksı toprağının patogen ile bulaşık olmamasına dikkat edilmeli ve saksı toprağı çok nemli bırakılmamalıdır.

Monstera (devetabanı) bitkisindeki sümüklü böcek:

Unlu bitler; Kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür. Kabuklu bitlerle bitkilerde benzer zararlar göstermeleriyle birlikte ilaçlarla mücadelesi şu şekilde yapılmaktadır;

Azinphos-methyl 35, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren),
10/1 dozda 10 cc preparat, Dichlorvos 50, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren),
10/1 dozda 20 cc preparat, Diazinon 20, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren),
10/1 dozda 20 cc preparat, Malathion 50, , E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren),
10/1 dozda 20 cc preparat seklinde hazırlanıp bitkiye verilir.

Devetabanı zararlılarından kabuk biti genel görünüşü: