Eçeverya (Echeveria) Bitkisinin Tanımı ve Önemi
Damkoruğugillerdendir. Ana vatanı Orta Amerika ile Güney Amerika’nın kuzey bölgeleri yani Meksika’dan Venezuela’ya kadar olan ülkelerdir. Tüm dünyaya yayılmış 150 civarında türü bulunmaktadır. Etli ve sulu bitki türlerindendir. Bu da, su tutma niteliğinin en önemli göstergesidir. Adını İspanya’nın Bask Bölgesi’nde doğmuş ve Meksika’da çalışmış botanikçi ressam, Atanasio Echeveria’dan almıştır. Zaten görüntüsü de tıpkı tabloları andırır. Bodrum’daki kimi seralarda Aşkın Gözyaşları adıyla da bilinir.
Eçeverya bitkisi
Echeveria türleri çok iyi salon ve balkon bitkileri olup eskiden beri Türk bahçelerinin özellikle havuz kenarlarını süsleyen çiçekler arasında yer almışlardır.
Tüm echeveria bitkileri rozet yapılı olup gövdesiz ya da kısa gövdelidir. Yaprak renkleri donuk yeşilden koyu mora kadar çeşitlilik göstermektedir. Birçok türün yaprağı parlak pembe olur. Genel olarak tüylü yaprağı bulunan türlerin ya da melezlerinin daha ufak rozeti oluşmaktadır. Etli yaprakları tüysüz rozet şeklinde gelişmiş türlerinde, bu rozetin çapı 40 cm bulabilir. Bu türlerden bazısı yeşil kıvırcık salatalığa benzer. Bu rozetin üzerinde uzayan saplarda açan uzun ömürlü çiçeklerinin rengi, echeveria türüne göre kırmızı, pembe ya da turuncu olur. Çiçekleri laleyi andırır. Çiçek açma mevsimi de türlere göre ilkbahar, yaz ya da sonbahar olarak değişkenlik gösterir. Çiçeklerinin ömrü uzundur.
Eçeverya bitkisinin çiçeği
Eçeverya’nın bitkiler âlemindeki yeri:
- Alem : Plantae
- Şube : Magnoliophyta
- Sınıf : Magnoliopsida
- Takım : Saxifragales
- Familya : Crassulaceae
- Cins : Echeveria
- Tür : E. elegans
Eçeverya Çeşitleri
Yeryüzüne dağılmış 150 türü olduğunu biliniyor. Ülkemizde yaygın olarak görülen türü Echeveria elegans’tır. Ülkemizde hem iç mekânlarda hem de dış mekânlarda karşımıza rahatlıkla çıkmaktadır. Evimizin bahçesinde, balkon ve teraslarda kullanılmaktadır. Özellikle dekoratif saksı içerisinde çok şık durmaktadır.
Echeveria çeşitlerine kısaca değinecek olursak eğer;
Echeveria Affinis:
Yeşilden yeşilimsi siyaha değişen uzunca dikdörtgen yaprakları vardır. Çiçek rengi kırmızı olan bu tür yaygıncadır.
Echeveria affinis
Echeveria Agavoides:
Balmumu kalıbı adı da verilir. Yeşil yaprakları kırmızı uçla sona erer. Kırmızı çiçeklerin ucu da sarı olur.
Echeveria agavoides
Echeveria Black Prince:
Bir melez olup koyu kestane sürgünleri vardır.
Echeveria black prince
Echeveria Derenbergii:
Boyalı bayan adı da verilmektedir. Çok etli yapılı, minik sivri ve tozlu mavi görünümdeki yaprakları rozet biçiminde bitkide bulunmaktadır.
Echeveria derenbergii
Echeveria Elegans:
Küçük, tozlu yapıda yeşil yaprakları vardır. Kırmızı çiçeklerin ucu sarı renktedir.
Echeveria elegans
Çiçekleri yaprak sapında karşılıklı olarak sıralanır. En altta başlayan çiçeklenme, sapın en üst kısmına değin uzanır. Bu da bitkinin uzun süre çiçekli kalmasını sağlar. Rozet biçiminde mavi-gri porselenlere benzeyen yaprakları, incecik bir sap üzerine sıralanan kavuniçi ve san hareli çiçekleriyle, kaya bahçelerinin vazgeçilmezidir.
Echeveria Gibbiflora:
Meksika kökenlidir. Yarı bodurdur. Sukkulent ve zarif bir sera bitkisidir. Sıcak- kuru bölgelerde dışarıda da yetiştirilir. Yazın açan çiçekleri kırmızı – portakal olup iç kısmı sarıdır. Yaprakları oval, etli, gri – yeşil ve metaliktir. Sürgünlerin ucunda geniş rozetler halinde toplanmıştır.
Echeveria gibbiflora
Echeveria Morning Light:
Bir melez tür olup yaprakları parlak pembe renklidir.
Echeveria morning light
Echeveria Pulvinata:
Peluş bitkisi de denir. Koyu yeşil ensiz yaprakları kısa ve sık tüylerle kaplıdır. Yapraklarının kenarları da hafif kırmızı renktedir. Çok yaygın bir türdür.
Echeveria pulvinata
Eçeverya Üretimi
Echeverialara genel olarak etli bitkilere yapılan bakım uygulanır. Bu bitki türleri daha çok seralarda yetiştirilir. Üretimleri de genellikle kolaydır. Yaprak çeliği, anaç bitkiden ayırma ve tohumla üretimi yapılır. Tohumlar çok ince olduğu için ekmek biraz zor olmaktadır.
Yavru Eçeverya’ların Ayrılmasıyla Üretim:
Echeveria gövdesinde minik yavrular üretir. Bu yan sürgünlerin ana bitkiden kesilerek ayrılması ile yeni bireyler elde edilir.
Eçeverya’da yavru oluşumu
Bu işlem daha çok sonbaharda veya mart ayında yapılmalıdır. Kum ve torfun yarı yarıya karışımına dikilir. Ara sıra sulanır, iki ay içinde köklenmeye başladığı görülür. Bitkiler de bu dönemde gelişir.
Eçeverya’da ayırma ile üretimi
Eçeverya’ların Yaprak Çeliğiyle Üretimi:
İkinci bir yöntem de yaprak çeliğidir. Yaprak çelikleri mart – nisan aylarında alınabilir. Sağlıklı bir bitkinin yaprağı kesilip birkaç gün gölgede tutulduktan sonra dip kısmından yine aynı karışıma dik olarak yerleştirilir. Yaprakların ıslanmamasına özen göstermek kaydıyla ara sıra sulanır. Çelikler 16 C° de tutulmalıdır. Yaprağın dibinden minik Echeverialar meydana gelir.
Eçeverya’da yaprak çelikleri
Saksıya alınmış eçeveryalar
Eçeverya’nın Tohumla Üretimi:
Echeveria bitkileri ayrıca tohumla üretilir. Ne var ki çok ince olan tohumlar ekim sırasında çok dikkat ister. Tohumların çimlenebilmesi için 20 – 22 C° gerekir.
Eçeverya’nın Yetişme (Ekolojik) İstekleri
Eçeverya’da Sıcaklık
Serin ortamları seven bir bitkidir. Kışın en düşük 5 C°’ye kadar dayanabilir. Çeşitleri ve türler arasındaki fark çok olmasına rağmen Echeverialar değişik sıcaklıklarda rahatlıkla yetişebilmektedir. Diğer etli bitkiler gibi bu bitkilerde kuru ve ılık iklimlerde gündüz – gece sıcaklıkları arasındaki fark 10 C° olduğunda iyi gelişim gösterirler. Ayrıca yüksek sıcaklıklarda yaşayabilen bitkiler gölge ortamlarda rahat yetişmektedir. Sıcağa dayanıklı bir tür de olsa, yarı gölgede maviye çalan yaprakları daha diri olur. Ayrıca kışın çiçeklenen türler 15 – 20 C°’de korunmalıdır.
Sıcaklık kontrollü eçeveryalar
Eçeverya’da Orantılı Nem
Orantılı nem konusunda alçakgönüllü bir bitkidir. % 60 orantılı nem yeterlidir.
Eçeverya’da Işık
Echeveria bitkisi, güneşli, havadar ve çok aydınlık yerleri severler. Bu bitkinin sıcaklığa dayanıklı olması ışığı çok sevmesinden kaynaklanır. Yine de ilk defa bitkiyi güneşe koyacaksak güneş ışığına yavaş yavaş alıştırmak gerekir. Işığı alış durumuna göre yaprak renkleri değişiklik göstermektedir.
Işıklı ortamda eçeveryalar
Eçeverya Bakımı
Eçeverya’da Saksı Değiştirme
Echeverialar zengince karışımlı toprağı sever. Uygun toprak hazırlamak için, bahçe toprağına yaprak çürüntüsü ve kaba dere kumu karıştırılır. Echeveria bitkisini nemli orman toprağına dikmek iyi sonuç vermez. Çünkü saksının altında kalan nem kök çürüklüğüne neden olmaktadır.
Dekoratif saksıda eçeveryalar
İki yılda bir ilkbahar mevsiminde kökleri saksısını doldurmuşsa, bitkinin saksısı bir numara büyüğü ile değiştirilirken, yukarıda tanımı verilen uygun toprak eklenir. Artık saksı değiştirilmek istenmiyorsa, kökleri zedelenmeden özenle tüm toprağı çıkarılır, kökleri biraz kırpıldıktan sonra uygun toprak eklenerek aynı saksıya dikilir.
Yeni saksılanmış eçeverya
Eçeverya’da Gübreleme
Echeveria bitkisini nadiren gübrelemek gerekir. Ayda bir kez standart sıvı gübre verilir. Bu gübreleme özellikle haziran – ekim arası yapılırsa iyi sonuç verir.
Eçeverya ve Sulama
Çiçek açtığı dönemlerde bol bol sulanmalıdır. Çiçek açma dönemi bitince verilen su biraz azaltılmalıdır. Kışın bitkiye daha az su verilir hatta hiç su verilmez. Çoğu sukkulent bitkilerde olduğu gibi aşırı sulama bitkinin ölmesine neden olur. Ayrıca güneş altında sulanmaktan pek hoşlanmazlar. Eğer bu şekilde sulama yapılırsa yaprakların çürümesine neden olur. Sulama genellikle akşam saatlerinde yapılır. Yaz aylarında toprak kurudukça sulanmalıdır. Sulama suyu tuzlu olmamalıdır. Sulama suyu oda sıcaklığında olmalıdır. Fazla sulama kök çürümesi yada mildyöye yol açar.
Eçeverya’da Budama
Bakımı çok kolay bitkidir. Çok fazla budama gerektirmez. Ancak çiçeklenme bittiği zaman kurumaya başlamış olan saplar dibinden kesilirse iyi olur. Bu da aynı sezon içinde ikinci bir çiçeklenmeyi sağlayabilir.
Geçen çiçekleri temizlemiş eçeveryalar
Eçeverya’nın Hastalık ve Zararlıları
En önemli hastalığı pas; zararlıları ise nematod ve unlu bittir. Mücadelede genellikle kimyasal yollarla yapılır. Ancak kültürel önlemlerde oldukça önemlidir.
Eçeverya üzerinde unlu bitler
Lütfen yorum bırakın.