Eklembacaklılar

Bu grup içerisine 20.000’den fazla tür girer. Bunlardan sadece pek azı akvaryumlar için uygun olarak kabul edilmektedir. Bazı renkli karidesler, yengeç ve ıstakoz türleri akvaryumlara alınarak yetiştirilmektedir.

Bu gruba giren canlılar akvaryumlarda beslenme bakımından sorun olmamaktadır ve akvaryumda tutulmaları kolaydır. Birçoğu da bir çöpçü gibi akvaryumdaki artık gıdalar ile beslendiklerinden yararlı olurlar.

Yengeçler
Bu grup içerisinde “hermit” yengeçleri güzel bir örnek olarak gösterilebilir. Bu yengeçler kabuk içerisinde yaşarlar. Çok küçük birkaç cm boyunda olanları olduğu gibi çok iri olan türleri de vardır. Örneğin kırmızı saçlı hermit yenyeç (Dandanus megistos) deniz akvaryumcuları arasında oldukça yaygındır. Küçük hermit yengeçler özellikle artık yemlerin temizlenmesi bakımından yararlı bir akvaryum canlısı olarak her türlü deniz akvaryumuna konulabilirler. Bazı yengeçler ise sırtlarındaki kabuk üzerinde denizşakayıklarını taşırlar. Bu bir nevi düşmanlardan korunmada yardımcı olmaktadır ve bir yengecin üzerindeki denizşakayığı ile bu şakayık içerisinde yaşıyan bir soytarı balığının üçlü kombinasyon hâlinde yaşamalarını izlemek ilginç bir görüntü teşkil eder. Bu yengeçler geliştikçe kabuklarını da değiştirmek zorundadırlar. Bu dönemde yengecin bıraktığı kabuk üzerindeki denizşakayığının yeni olarak kabul ettiği kabuk üzerine taşıması ve bunun tutunması için uğraşı vermesi bu birlikte yaşamanın bilinçli olarak vuku bulduğunu göstermektedir. Bu bilinmeyen birçok doğa sırları içerisinde ilgi çekicidir.

Hermit yengeçlerinden ayrı olarak okbaşlı yengeç olarak bildiğimiz Stenorhynchus seticornis akvaryumlar için ilgi çeken bir türdür. Bu yengeçler küçük vücutludurlar. Fakat çok uzun yapılı ve ince bacak ve kol yapıları nedeniyle çok ilginç bir görünüm arzederler. Vücut yapılarının nazikliği nedeniyle bulundukları akvaryumlarda bunlara zarar verecek diğer balık ve canlıların bulunmaması gerekir. Karabian denizi orijinlidirler. Bir akvaryuma yeni alındıklarında da dikkatli olunması lazımdır. Çünkü ortam değişimlerine karşı çok hassastırlar. Mümkün olduğunca su az miktarda zaman zaman değiştirilmeli sıcaklık ve tuzluluk değişimleri çok az olmalıdır.

Okbaşlı yengeç ( Stenorhynchus seticornis):

Diğer bir ünlü türde porselen yengeç Neopetrolishes sp türüdür. Bu yengeç pek çok çeşitli denizşakayığı ile müşterek hayat yaşadığından denizşakayığı yengeci olarak da isimlendirilebilir. Dünyanın pek çok yerinde çok çeşitli varyeteleri vardır. Her tür alışkın olduğu şakayık türü ile birlikle yaşar. Bir akvaryuma ancak tek olarak konulması önerilmekledir. Gıdalarını deniz suyunu filtre ederek planktonik gıdalar ile yaptıklarından bulundukları akvaryumun suyunu devamlı bir nevi süzgeçten geçirerek berrak kalmasını sağlarlar. Beslenmelerinde iri gıdalar yerine küçük organik maddeler önem kazanır.

Yengeçlerin çok çeşitli türleri bulunduğuı için yaşam koşulları bakımından aralarında çok büyük ayrılıklar vardır. Bu nedenle denizlerden avlanarak ilk kez akvaryuma alınacak türler bakımından başlangıçta başarısız olma veya çok başarılı olmak da mümkündür. Bazıları çok dayanıklıdırlar ve kolay uyum gösterirler. Bazılarını ise yaşatmak çok zor olabilmektedir.

Karides
Eklembacaklılar sınıfından akvaryumlara alınabilecek karidesler konusunda da çok çeşitli türler olduğunu bilinmektedir. Ülkemizde teke olarak tanımladığımız çok küçük karides türleri bulunduğu gibi çok büyük olanlarıda varıdır. Karidesler de yengeçler gibi dip kısımlara çökmüş balık eti parçaları gibi artık yemleri tüketerek akvaryumu temiz tutmada yardımcı olabilecek canlılardır. Ölen küçük balıkları da yengeçler ile birlikte hemen yiyerek temizler ve tüketirler. Bazı türleri ise sadece belirli gıdalar ile beslenme alışkanlığına sahiptirler (Harlequin shrimp, Hymenocera elegans). Palyaço karidesi sadece denizyıldızı yiyerek yaşayabilir. Küçük bir tür olan bu karides denizyıldızlarını yiyebilecek şekilde özel küçük kıskaçlara sahiptir. Ayrıca beyaz renkli vücudunun üzerinde denizyıldızını cezbedecek kahverengi ve pembe renkli beneklere sahiptirler.

Dış ülkelerde en çok önerilen tür halkalı mercan karidesi (Stenopus hispidus) olmaktadır. Çünkü bu karides vücudunun ilginç renkleri yanında dayanıklılığı ve artık yemler ile hayatını devam ettirebilmesi gibi özellikleri ile yetiştirilmesi ve bakımı kolay bir tür olmaktadır. Bu karidesten ancak bir tanesi bir akvaryuma konulabilir.

Halkalı mercan karidesi (Stenopus hispidus):

Boyalı temizlik karidesi de (Hyppolistmata grabbami) dış ülkelerde aranılan türdür. Adından da anlaşılacağı gibi temizlik yapmada ve karideslerin müşterek yaşadığı balıkların üzerindeki ve hatta solungaçlarındaki parazitleri kolları ile temizleyerek çok yararlı bir görev yaparlar. Bu karidesin vücut renkleri de çok göz alıcıdır ve vücut üzerinde kırmızı beyaz ve bazen sarı, boydan boya hatlar bulunur. Göçmen karideslerden olduğu için avlandıkları bölgelerde ancak belirli mevsimlerde bulunurlar. Bu nedenle ancak bazı mevsimlerde satın alınabilmektedirler. Akvaryumlarda çok sayıda tutulabilirler.

Akvaryumcular arasında ucuz olarak elde edilebilen bir karides türü de dans eden karides (Rhynchoshinetes uritae) küçük boylu bir türdür. Vücut üzerinde karışık pembe ve kırmızı renkleri ile göz alıcı bir renk çeşidine sahiptir. Ürkek bir türdür. Bu nedenle akvaryum içerisinde gizlenme eğilimi gösterebilir. Bunu önlemek ve kendilerini emniyette hissetmeleri için bir akvaryumda birden fazla bulundurmak yararlı olur.

Dış ülkelerde ilgi çeken karideslerden biri de mantis karidesidir (Odontodactylus scyllarus). Bu karidesin özelliği bir jilet keskinliğinde olan kıskaçlarıdır. Akvaryumlarda yalnız olarak barındırılabilecekleri gibi ancak hızlı ve çevik hareketli balıklarla birlikte yetiştirilebilirler. Çok güzel renkleri vardır. Çok iri ve hareketli gözleri dikkati çeker. Parlak yeşil, kırmızı ve portakal renkli benekler ile göz alıcıdırlar. Çok hareketlidirler. Akvaryum içerisinde devamlı hareketler yapar. Kumlu zeminde oyuklar açmaya çalışırlar. Rahatsız edildiklerinde kendilerine has çatırtılı sesler çıkarırlar. Bu karidesler çok geniş, parlak kırmızı ve güçlü ön kollara sahiptirler. Bu kollarını bir çekiç gibi kullanarak midye ve benzeri kabuklu hayvanları bile ezerek gıdalarını sağlamaya çalışırlar.

Manti karidesi (Odontodactylus scyllarus):

Akvaryumlara alınan karideslerden yaygın olanlarından biri de şakayık karidesleridir (Periclimenes). Dişileri erkeklerden daha iri yapılı olup daha parlak ve ilgi çekici renklere sahiptir. Şakayıklar ile müşterek bir yaşamı olduğu için bu isimle adlandırılmışlardır. Dünyanın pek çok denizinde yaygındırlar. Diğer akvaryum balıkları ve canlıları ile iyi bir uyum gösterdiklerinden her akvaryuma konulabilirler.

İstakoz
Bazı istakoz türleri de akvaryumcular arasında ilgi çekmektedir. Bunlardan en yaygın olanlarından biri “mavi istakozlardır”. Bu istakoz, beyaz ve koyu mavi renkleri ile çok güzel bir görünüşe sahiptir. Fakat tüm diğer istakozlar gibi oldukça çekingen ve ürkek karakterlidir. Bu nedenle akvaryum içerisinde gizlenebilecekleri bir yer bulabilirler ise buralardan yem alma dışında çıkmak istemezler. Fakat sıkılgan davranışlarına rağmen müşterek canlıların tutulduğu akvaryumlara konularak iyi bir temizleyici olarak kullanılabilir.

Kırmızı ve beyaz istakozların (Justita) küçük yavrularını avlamak pek mümkün olmadığından sadece ergin olanları akvaryumlarda, özellikle büyük akvaryumlarda, diğer deniz canlıları ile müşterek tutulmakladır.

Eklembacaklıların Beslenmesi
Akvaryumlara alınan eklembacaklı yengeç, karides ve istakozlar bazı türleri istisna olmak üzere yem bakımından zorluk çıkarmazlar. Çoğunluğunu küçük bir balıketi, midye ve karides eti ile beslemek mümkündür. Bu gıdaları canlıların büyüklüklerine göre parçalayarak vermek yararlı olur. Fakat bu arada belirtmek gerekir ki dış ülkelerde, yaygın olan bir uygulama olarak verilen yemler gamma ışınlarına tutularak sterilize edildikten sonra verilmektedir.

Bu işlemin amacı akvaryuma mikrop girmesini önlemektir. Çünkü tropikal akvaryumlara herhangi bir yol ile giren mikroplar çok çabuk ürerler ve hastalıklara neden olabilirler. Hasta balıkla karşılaşıldığında hasta canlıyı akvaryumdan uzaklaştırmak en güvenli yoldur.

İlginizi Çekebilir!