Fil Kulağı (Caladium) Yetiştiriciliği | İç Mekan Bitkileri Üretimi

Fil Kulağı (Caladium) Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Ana vatanı Güney Amerika‟nın tropikal bölgeleri olan caladium renkli ve dekoratif yapraklan için dünyanın birçok ülkesinde yetişririlmektedir. Caladium ülkemizde en fazla üretimi ve satışı yapılan yapraklı iç mekan süs bitkileri arasında yer almaktadır.

Fil Kulağı

Ev ve iş yerlerinde iç mekan süs bitkisi olarak yetiştirilmekle birlikte; dış mekanlardada yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Aynı saksıda yetiştirilen farklı renklerde fil kulağı

Caladium araceae familyasındandır. Her kış, 3 ay süren bir dinlenme dönemi geçirmesi gerekir. Bu süre içinde karanlıkta tutulmalı ve sulanmamalıdır. Su altında 1-2 ay kadar yaşayabilir. Kalıcı bitki değildir. Kendine has bir yaprak biçimine sahip, çeşitli renk formları olan bir bitkidir. Yapraklar uzun saplar üzerinde durur.

Fil kulağı’nın renk kombinasyonları

Caladiumun kalp şeklindeki yapraklarının boyu 15-60 cm arasında değişmektedir. Bu yapraklar kalkan şeklinde, ince saplı, düzensiz, yeşil üzerine beyaz, kırmızı etrafı yeşil çerçeveli, kırmızı lekeli veya benekli, çok gösterişli bitkilerdir. Kalp şeklindeki yaprakları; özellikle hibritlerde daha büyüktür.

Yaprakları büyük kalp Ģeklinde, yarı saydam, kırmızı, kırmızı bronz, pembe, beyaz, yeşil gibi renk kombinasyonlarındadır. Renkler arasındaki tezatlık ve çekicilik gözden kaçmamaktadır. Peyzajda çarpıcı ve renkli gruplar halinde yetiştirilerek ortama güzellik katılmaktadır. Renk, doku, yaprak şekillerindeki çeşitlilik ve artan formları saksı ve peyzajda ilgiyi arttırmıştır.

İç ortamda fil kulağı

Kâğıt inceliğindeki bu yaprakların çok zengin desen ve renkleri vardır. Soğandan oğul bitkiler vererek çoğalır.

Yaprakları yeşil üzeri kırmızı ve beyaz benekli fil kulağı türü

Fil Kulağı Çeşitleri

Doğal olarak tropik Amerika’da 16 türü vardır. Önemli türü caladium bicolor olup, saksı çiçeği yetiştiriciliğinde, bununla c. picturates arasındaki hibritler önemlidir ki bunlara c x hortulanum adı verilir. En çok yetiştiriciliği yapılan caladium çeşitleri bunlardır:

Caladium bicolor
Caladium x hortulanum
Caladium humboldtii (argyrites)
Caladium lindenii
Caladium marmoratum
Caladium picturatum
Caladium steudneriifolium

Caladium bicolor

Caladium x hortulanum

Caladium humboldtii

Caladium lindenii

Caladium steudneriifolium

Caladium marmoratum

Caladium picturatum

Fil Kulağı Üretimi

Caladium üretimi ayırma ve bölme yöntemiyle yapılır.

Ayırma ile üretim aynı ortam içinde bulunan birden fazla kök oluşturmuş caladiumun tek tek ayrılması şeklinde uygulanan bir yöntemdir.

Sağlıklı olan anaç bitkinin saksısı ters çevrilerek kesici bir aletle kök parçalara ayrılır. Alınan her parçanın köklü olmasına dikkat edilir. Anaç bitkinin büyüklüğüne göre birden fazla köklü bitki elde edilir. Ayrılan her bitki farklı saksılara ekilir ve can suyu verilerek gölge bir yere alınır.

Bölme ile üretim ise caladiumun toprak altında oluşmuş özelleşmiş yumrularla uygulanan bir yöntemdir. Caladium üretiminde bölme ile üretim genellikle tercih edilir. Sonbaharda yaprakları solunca sulama kesilir. Soğanları ilkbaharda yeniden dikilmek üzere kuru toprak içinde, oda sıcaklığında saklanır.

Fil kulağı yumrularında bulunan gözlerin görünümü

Yaşlı yumrulardan bir yıl önce oluşan yan yumrular, ilkbahar başlangıcı olan mart ayı içerisinde ayrılarak küçük saksılara alınırlar.

Fil kulağı üretiminde dikilen yavru yumruların sağlıklı bir şekilde gelişmesi

Yavrulamışsa, dikileceği zaman bunları ayrı saksılara alıp bitkiyi çoğaltabiliriz. Caladium’un gövdesi patatese benzer ve her parça bir göz gibidir. Bu gözleri her birinden yeni bir bitki üretmek olanaklıdır. Bu yöntemde ana yumru, keskin bir bıçakla her parça 1-2 göz içerecek şekilde bölünerek saksılara şaşırtılır. Ara-sıra sulanır.

Dikim ortamı 20–25 C° olmalıdır. Yavru yumruların ayrılması gibi, bu uygulama da en iyi şekilde mart ayında yapılır. Yapraklar görününce sık sık nemlendirilir.

Fil kulağı’nda soğanımsı yumru gövde

Yumrular ile çoğaltma ya bütün olarak ya da her biri bir göz içeren parçalar halinde dikilmesi yoluyla yapılır. Patateslerin çoğaltılmasında kullanılan bu küçük yumru parçalarından çoğunlukla tohum diye söz edilir. Yeni bitkinin gelişmesinde kullanılacak yumru parçalarının yeterli miktarda besin maddesini sağlayabilmesi için 30–60 g ağırlığında olması gerekir.

Fil kulağı’nda birkaç göze sahip yumru

Fil kulağı’nda yumrunun iki parçaya ayrılması

Yumruların bölünmesi dikimden kısa bir süre önce keskin bir bıçakla yapılmalıdır. Kesit yüzeyinde yaralar, materyalin ılık ve yüksek nemli şartlarda dikimden 2–3 gün önce tutularak yaraların kabuk bağlaması sağlanır. Bu süre içinde kesit yüzeylerinde yaralar kapanır ve tohum parçası kuruma ve çürümeye karşı korunmuş olur.

Caladium yumruları ticari olarak üretilir. Bu yumrular çoğunlukla her parçada iki tomurcuk veya göz bulunacak şekilde bölünür. Bölünen bu parçalar 8–10 cm derinliğe, sıra üzeri 10–15 cm, sıra arası 45–60 cm olacak şekilde dikilir. Hasat kasım ayında yapılır. Daha sonra yumrular 6 hafta veya yapay koşullarda 48 saat kurutulur. Bundan sonraki saklama 15 C°’den aşağı sıcaklılarda yapılmalıdır.

Fil kulağı’nda parçanın fungus ile muamele edilmesi

Fil kulağı’nda yumrunun dikimi

Fil Kulağı Üretiminde Toprak
Yumruların tohum olarak kullanıldığı caladium mart ayında turba veya yosun dolu sığ kasalara dikilir. Kökleri gelişmeye başlayınca, içerisine hacim olarak 3 kısım turba, 1 kısım tınlı toprak ve 1 kısım kumun karışımıyla elde edilen harç bulunan saksılara alınır.

Kökler saksıyı doldurduğunda bitki, hacim olarak 2 kısım tınlı toprak, 2 kısım turba, 1 kısım yanmış ahır gübresi ve 1 kısım kum karışımıyla oluşan harç ile doldurulmuş daha büyük saksılara aktarılırlar. Caladium pH derecesi 6.5-7.5 olan topraklarda iyi gelişme gösterir.

Fil Kulağı’nın Yetişme İstekleri

Ana vatanlarından getirilerek çoğaltımı yapılan caladiumlar oradaki iklim ve toprak şartlarına ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle caladium yetiştiriciliğinde sıcaklık, toprak-atmosfer nemi ve ışık istekleri dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardır. Bitkinin iyi gelişip büyümesi için bu istekler en iyi şekilde yerine getirilmelidir.

Fil Kulağı’nda Sıcaklık
Caladiumların büyüme ve gelişmeleri ile bulundukları yerlerin sıcaklığı arasında sıkı bir ilişki vardır. Caladium tropikal bir bitki olduğundan soğuğa karşı hassastır. Nemli ve sıcak ortam bitkisidir. Gündüz 21–24 C°, gece ise 18 C° yetiştirilmeleri için uygundur. Ortam ısısının 18 C°’den aşağı olmamasına çok dikkat edilmelidir. Gelişme döneminde ortam ısısının düşmesi bitkiye zarar verir.

Bahçe ortamında yetiştirilen fil kulağı

Yazın gelişme döneminde ortalama 22 C° sıcaklığa gereksinim gösterir. Yumrular kışın dinlenme döneminde saksı içersinde sıcaklık 13 C°’den aşağı düşmemelidir. Yarı gölge yerleri severler.

Fil Kulağı’nda Orantılı Nem
Caladiumların sağlıklı yaşayabilmeleri, büyüyebilmeleri ve gelişebilmeleri için zorunlu etmenlerden biri de orantılı (nispi) hava nemi ve toprak nemidir. Caladium türleri yüksek orantılı nemli yerlerden hoşlanırlar. Caladiumların iyi gelişebilmeleri için %70-%80 oranında nispi neme ihtiyaç vardır.

Bundan dolayı yüksek neme sahip ortamlarda bulundurulmalıdırlar. Ortam nemi azaldığı zaman bitki etrafına su püskürtülebilir. Özellikle ilkbaharda yaprakları sık sık nemlendirilmelidir.

Orantılı nemi düşük yerlerde derhal yaprak uç ve kenarlarında kahverengi lekeler oluşur ve yapraklar içe doğru bükülmeye başlar.

Fil Kulağı’nda Işık
Direkt gün ışığından uzak, aydınlık bir ortam idealdir. Güneş, bitki rengi üzerinde etkilidir. Güneşte rengi kaybolup güzelliğini kaybedebilir.

Aydınlıkta canlılığını gösteren fil kulağı

Aydınlık ortamlardan hoşlanırlar. Üzerlerine direkt vuran güneş ışığını sevmezler. Kışın güneye bakan pencerelerde bulundurulması uygundur.

Fil Kulağı’nın Bakımı

Fil Kulağı’nda Saksı Değiştirme
Her yıl mart ayında vegetasyon döneminde saksı değişikliğinin yapılması uygundur.

Uygun saksıda yetiştirilen fil kulağı

Fil Kulağı’nda Gübreleme
Nisan-eylül aylarında haftada bir kez kompoze gübre verilir.

Fil Kulağı’nda Sulama
Caladiumlar yüksek hava ve toprak nemine ihtiyaç duyan bitkilerdir. Bu nedenle, bitkilere yazın bol kireçsiz su mümkünse yağmur suyu verilmeli, kuru ve sıcak havalarda yapraklara sık sık su püskürtülmelidir.

Gelişme döneminde bolca sulanmalı, kuru havalarda yapraklara bolca su püskürtülmelidir.

Ekim ayından şubat ayına kadar olan dinlenme döneminde hiç su verilmeyerek yumrular kuru olarak muhafaza edilirler. Bitki şubat ayından itibaren tekrar sulanmaya başlanır. Başlangıçta az verilen su gittikçe artırılır.

Fil Kulağı’nda Budama
Çelikle üretilen bitkilerde yeni oluşan sürgüler 1,5 cm boyuna geldiğinde diğer büyük sürgünlerden uç alma yapılır.

Dinlenme dönemi başında tümüyle sararan yapraklar kesilip uzaklaştırılmalıdır.