Hüseyni Makamı

Durağı: Dügah perdesidir.

Seyri: İnici-çıkıcıdır.

Dizisi: Yerinde Hüseyni beşlisine, Hüseyni’de Uşşak dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. (Hüseyni beşlisi + 5. derecede Uşşak dörtlüsü)

Hüseyni makamı dizisi:

Hüseyni makamında, Özellikle inici nağmelerde, iniş cazibesiyle bazen Eviç perdesi yerine, Acem perdesi kullanılır ve Hüseyni perdesi üzerinde, Kürdi dörtlüsü meydana gelir. Bu diziye Acem’li Hüseyni dizisi denir.

Acem’li Hüseyni dizisi:

Güçlüsü: Hüseyni beşlisi ile Uşşak dörtlüsünün ek yerindeki Hüseyni perdesidir. Üzerinde Uşşak çeşnisiyle yarım karar yapılır. Fakat nağmeler Tiz Buselik’ten inerse, buna Hüseyni’de Hüseyni denir.

Asma Karar Perdeleri: Hüseyni makamının en önemli ve karakteristik asma karar perdesi Çargah perdesidir. Acem’li Hüseyni dizisi ile yani Eviç yerine Acem perdesi kullanılarak iniliyorsa, Çargah’daki karar, Çargah çeşnilidir. Bu Çargah’da Çargah’lı kalış, Hüseyni makamı için çok karakteristiktir. Nadiren Eviç perdesi ile inilirse, Çargah’da Pençgah beşlisi ile kalınıyor demektir.

Çargah’da Çargah 5’lisi:

Çargah’da Pençgah 5’lisi:

İkinci derecede önemli asma karar perdesi Segah perdesidir. Bu perde üzerinde Segah ve Ferahnak çeşnili veya Segah üçlüsü ile asma karar yapılır. Eğer Acem’li Hüseyni dizisi kullanılıyorsa, yani Acem perdesi ile inilmişse, Eksik Segah ve Eksik Ferahnak çeşnisi ile kalınmış olur ki, bu da hemen hemen Uşşak makamına bir geçki sayılabilir.

Segah’da Ferahnak 5’lisi:

Segah 5’lisi:

Segah’da Eksik Ferahnak 5’lisi:

Eksik Segah 5’lisi:

Üçüncü derece önemli asma karar perdesi, Neva perdesidir ki, bu perde üzerinde, dizide Eviç perdesi kullanılıyorsa Rast, Acem’li Hüseyni dizisi kullanılıyorsa, yani Acem perdesi ile inilmişse Buselik çeşnileri meydana gelir.

Neva’da Rast 5’lisi:

Neva’da Buselik 5’lisi:

Ayrıca Rast perdesinde de Rast beşlisi ile asma karar yapılabilir.

Donanımı: Si için koma bemolü, fa için bakiye diyezi donanıma yazılır.

Perde İsimleri: Dügah, Segah, Çargah, Neva, Hüseyni, Eviç veya Acem, Gerdaniye ve Muhayyer’dir.

Yeden’i: 2. çizgideki sol, Rast perdesidir.

Genişlemesi: Güçlü Hüseyni perdesi üzerindeki Uşşak dörtlüsü, Muhayyer’de bir Buselik beşlisi eklenmesiyle, Hüseyni’de Uşşak dizisi olarak uzatılır. Tiz tarafta meydana gelen çeşni içindeki si sesi, Tiz Buselik perdesidir.

Hüseyni makamı genişlemesi – 1:

Karar perdesi üzerinde bulunan, Hüseyni beşlisi simetrik olarak tiz durağın üzerine de göçürülebilir.

Hüseyni makamı genişlemesi – 2:

Seyir: Güçlü Hüseyni perdesi civarından seyre başlanır. Bazen karar sesinden başlasa bile hemen güçlüye yönelinir. Diziyi meydana getiren çeşnilerde karışık gezindikten sonra güçlü Hüseyni perdesinde Uşşak çeşnili yarım karar yapılır. Bu arada gerekli yerlerde asma kararlar da gösterilir. Yine dizide karışık gezinilerek, istenirse genişlemiş kısım da gösterilip, Dügah perdesinde Hüseyni dizisi ile tam karar yapılır.