Notaya Karşı Dört Nota Sıkı Kontrpuan
Aynen iki partili 2. Tür Sıkı Kontrpuan’da olduğu gibi her ölçünün ilk dörtlük notası uyumlu aralık içinde oluşmalıdır. III. dörtlük notası genel olarak uyumludur. Hangi durumlarda uyumsuz olduğuna daha sonra değinilecektir.
II. ve IV. dörtlük notalar için armoni ve iki partili 2. tür sıkı kontrpuan »‘daki geçit notaları ile ilgili kaideler geçerlidir.
İki Partili 3. Tür Sıkı Kontrpuan Kuralları
1-) Dörtlük notalarla yapılan bu kontrpuan’da bir ölçüyü aşan kalıpsal melodik tekrarlar mekanik olacağından yapılmamalıdır. İlk ölçüde kontrpuan dörtlük sus ile girmelidir.
2-) Paralel 5’li ve 8’liler, I. dörtlük notalar arasında ve III. dörtlük notalar arasında, peşpeşe gelen iki ölçü arasında yasaktır.
I. dörtlük notalar arasında paralel 5’li ve 8’li hataları
III. dörtlük notada görülen paralel 5’li ve 8’li hataları
3-) Aynı yöne doğru dizisel bir hareketten sonra yeni ölçüye yapılacak ezgisel atlama yasaktır. Bu takdirde, ölçü içinde içinde 3 ayrı armoni düşünülmüş gibi olmaktadır.
3. tür sıkı kontrpuan’da ezgisel atlama hatası
4-) 3. tür kontrpuan’da ölçü içindeki IV. nota kalıpsal olarak aşağıdaki örneklerde belirtilen şekillerde kullanılır. Bu formüllere değişken notalı kalıplar denir. Değişme yapan notalar, zayıf zamandaki geçit notalarının kaçamak nota veya işleme notası ve III. dörtlükteki uyumlu olması gereken notanın bir apojiyatür gibi uyumsuz hale gelmesi şeklinde izah edilebilir.
3. tür kontrpuan’da IV. dörtlük notanın kullanımı
Armonik değişiklik aynı ölçünün III. dörtlüğü üzerinde olabilir. Örnekte fa ve re notaları Dm akoru ekseninde, sol ve re notaları G akoru eksenindedir.
III. dörtlük üzerinde görülen armonik değişiklik
Bu gibi armoni değişiklikleri paralel 5’li ve 8’li hatalarını ortadan kaldırır.
III. dörtlük üzerinde yapılan armonik değişiklikler paralel 5’li ve 8’li hatalarını ortadan kaldırır.
5-) Sıkı kontrpuan’da 4’lü aralık uyumsuz olduğundan, kontrpuan’ın alt partide olduğu durumlarda, ortaya 6/4 (dört altı) armonisi çıkması kötüdür. Örnekte sol-do aralığı, C akorunun 2. çevrimi etkisi yaratıyor.
3. tür kontrpuan’da (6/4) akoru etkisinin ortaya çıkması
6-) İki partili 3. tür sıkı kontrpuan’da kadans kalıpları (bitirme ölçüleri):
3. tür kontrpuan’da normal kadanslar
3. tür kontrpuan’da değişken kadanslar
Kaynak: Öğr. Gör. Ali ERAL “Kontrpuan Ders Notları”
Bir yanıt bırakın