Kerem Ayağı
Kerem ayağı, adını Aşık Kerem’den almıştır. Dizisi aynı kalmak kaydıyla, ayrı tonlarda çeşitlemeleri vardır. Diğer ayaklarda olduğu gibi, oktavı aşan kerem dizisi enginleşerek, Engin Kerem adını alır. Kerem ayağının karar sesi La’dır. Dizide değiştirgeç alan sesler, sırasıyla Sib2 , Mib ve Fa#’dir.
Kerem Ayağı Dizisi:
Kerem Ayağı Seyri: Kerem ayağındaki ezgiler, genellikle inici bir yapıdadırlar. Üst altılıdan tiz durağa doğru bir çıkış yapıp, önce dördüncü (Re) seste geçici bir duraklama yapar ve La sesinde karar verir. Bazen de, çıkıcı-inici bir seyir gösterir. Üst İkiliden (Si) dörtlüye doğru ve oradan da yediliye bir çıkış yapar. Tiz durağa uğradıktan sonra çıkışını bitirip, tekrar dörtlü (Re)’ye döner. Üçüncü ve ikinci seslerde yumuşak bir iniş yapıp, La perdesinde karar verir.
Kerem ayağının en önemli özelliği, inici seyirde Mib perdesinin önce Mi natürel’e dönüşüp, koma-koma pestleşmesidir. Mi perdesi ile Mib perdesi arasında bir glissando hareketinin olmasıdır.
Kerem ayağındaki ezgilere, Ege Bölgesi’nde, Rumeli’de, Güney Anadolu’da, yer yer iç Anadolu’da (Konya, Kırşehir) rastlanmaktadır.
Örnek :
Koca Kuşun Yüksektedir Oyunu / Balıkesir
Engin Kerem
Bir oktavın üzerinde ses genliği olan Kerem dizisine Engin Kerem denildiğini biliyoruz. Bu ayağı Kerem ayağından ayıran bir özellik de, devamlı inici seyir göstermesidir. Halk ezgilerimizde, Engin Kerem dizisi, Kerem ayağından daha çok kullanılmıştır. Ege yöresinin bir çok ezgisi, İç Anadolu’nun bazı halay havaları ve deyişler, Engin Kerem dizisindedirler. Yurdumuzun, Karadeniz ve Doğu Anadolu yöresinde bu ayaktan ezgilere pek rastlanmaz.
Engin Kerem Dizisi:
Engin Kerem Seyri: Dokuzuncu sesten başlayıp, onuncu sese çıkarak dördüncü sese iniş yapar. Dördüncü sesi güçlendirdikten sonra, tiz durağa doğru bir sıçrama yaparak, inici bir seyirle, sırasıyla, dördüncü ve üçüncü sesleri güçlendirip, La sesinde karar verir.
Örnek:
Çiçekler İçinde Menevşe Baştır / Silifke
Kesik Kerem
Engin Kerem dizisinin dört ses aşağıya göçürülmüşüdür. Bu ayaktan ezgi örnekleri azdır. Kesik Kerem ayağına birkaç uzun hava örnek olarak gösterilebilir. Seyir bakımından ilginç bir özellik gösterir.
Kesik Kerem Seyri: Onuncu ses ile, üçüncü ses arasında (dizek üstü Sol-Sol arası) inici bir seyir yapar. Sol perdesinde karar verecekmiş gibi, inici seyri birkaç defa tekrarlar. Böylece, Sol perdesini karar sesi gibi güçlendirir. Sonunda, sırasıyla; Sol, Fa# ve Mi seslerini kullanarak Mi sesinde karar verir.
Kesik Kerem Dizisi:
Örnek:
Duman Duman Olmuş Karşıki Dağlar (Uzun hava)
Mustafa Hoşsu’nun “Geleneksel Türk Halk Müziği Nazariyatı” kitabından alınmıştır.
Lütfen yorum bırakın.