Kivi Üretiminde Hasat | Meyve Yetiştirme

Kivi Üretiminde Hasat İşlemleri

Kivi Bitkisinde Hasat Zamanı

Kivi bitkisi meyvesinin olgunlaşması diğer meyvelerde olduğu gibi dış görünümünden belli olmaz. Meyve kabuğu parlak ve tüylü, meyve iç rengi parlak yeşildir. Meyve sertliğinde de değişiklik olmaz. Kivi hasadının yapılma zamanı bu nedenlerle doğal yollardan anlaşılmaz. En uygun hasat zamanı, meyve içerisindeki suda çözünen kuru madde miktarının ölçülmesinden anlaşılır. Bu amaçla el refraktometresi denilen aletler kullanılır. Refraktometre adı verilen optik aletin prizma yüzeyine bir, iki damla kivinin suyundan konur ve kapak kapatılarak % de olarak okunur. Suda çözünen kuru madde miktarı % 6,5 ve üzerinde olduğu zaman hasat yapılabilir. Uzun süre depolanacak meyvelerde kuru madde miktarının daha fazla olması istenir.

Kivi meyvesinde el refraktometresinin kullanılması:

Kivi Hasadının Yapılması

Kivi, hasat zamanı geldiğinde yeterince olgunluğa ulaşmıştır. Meyvenin yeme olgunluğunda suda çözünen kuru madde oranı % 12-18 arasında olmalıdır. Meyveler olgunlaştıkça içerisindeki nişasta glikoz, früktoz ve az miktarda da sakkaroza dönüşmektedir. Şeker oluşumunun yüksek olduğu nokta, kivinin yeme olumuna geldiği noktadır. Meyve hasadı elle yapılır. Hasat yapılırken meyve sapının dalda kalmasına dikkat edilmelidir.

Meyveler bez torba içine toplanır, torbalar dolduğu zaman dikkatlice sandıklara boşaltılmalıdır. Meyveler toplandığı sandıklarda bahçeden nakledilir ve depolanır.

Kivi hasadı iki seferde yapılır. Önce büyük olan meyveler toplanır. Küçük olan meyvelerin büyümesi beklenir. İkinci seferde tamamı toplanır.

Kivi hasadı yapıldıktan sonra o yıl meyve veren sürgünlerle düzensiz gelişen sürgünler mutlaka budanmalıdır.

Hasadı yapılmış kivi meyveleri:

Hasat Edilen Kivi Meyvelerini Pazara Hazırlama

Hasat edilen meyveler ağaç, karton ve plastik kutulara yerleştirilir. Eğer temin ediliyorsa violler paketleme için kullanılabilir. Kivilerin su ve ağırlık kaybı olmaması için üzerleri plastik filmle örtülür. Bundan sonra meyve pazara sunulur. Kivi meyvesi, viol ve kutulardan başka strafor tabaklara 4-8 adet konarak streç filimle sarılarakda pazara arz edilir. Bu şekilde, hem küçük ambalaj olarak satışı kolay olur hem de streç film meyvenin su kaybını azaltarak buruşmasını önler, muhafaza ömrünü uzatır.

Viyollere yerleştirilmiş ve paketlenmiş kivi meyveleri:

Kivi meyvesi hasat edildikten sonra yenecek durumda değildir. Yenecek duruma gelmesi için belli bir süre geçmesi gerekir. Kivi oda sıcaklığında 15-20 °C’ de olgunlaşarak yenecek duruma gelir. Olgunlaşmamış kivi meyvelerini evde olgunlaştırmak için bir torbaya 15-20 adet kivinin arasına bir adet elma konur. İki gün bekletilir. Torbanın içinden elma çıkarılır. Torba içinde kalan kiviler 8-10 günde yenecek duruma gelir.

Kivi ve Depolama

Soğuk hava deposuna konulacak kivi meyvesi önce tek tek incelenerek büyüklerine göre sınıflandırılır. Sınıflandırma yapılırken hasatta zarar görmüş, şekilsiz, yaralı, bereli ve kusurlu olan meyveler ayıklanır. Daha sonra her meyve ayrı ayrı tartılır. Meyve büyük miktarlarda sınıflandırıldıktan sonra dökme veya paketlenmiş olarak soğuk hava depolarında depolanır.

Kivi meyvelerinde ayıklanma işlemi:

Hasat edilen her üründe olduğu gibi kivi meyvesinde de fizyolojik ve patolojik olarak yaşayan canlılar olabilir. Başarılı bir hasat sonrası ön soğutma ve soğuk muhafazanın büyük önemi vardır.

Araştırmalar sonucu bazı ürünler için hasat sonrası ön soğutmanın 1 saatlik gecikmesinin pazardaki raf ömrünü bir gün kısalttığı görülmüştür. Ürün hasadından tüketime kadar geçen sürede üründe kalite ve ağırlık kaybının olacağı bir gerçektir. Bu kayıpları en asgari seviyede tutmak için tarladaki ürün sıcaklığının bir an önce ürünün depolama sıcaklığına ve nem isteğine getirilmesi gerekir.

Kivi meyvesi için uygun görülen optimum depolama şartları:

• Meyve sıcaklığı 0 °C + 0,5 °C olmalıdır.
• Depodaki oransal nem % 95 civarında olmalıdır.
• Kivi meyvesi başka meyvelerle birlikte (etilen gazı oluşturdukları için) depolanmamalıdır.
• Kontrollü atmosfer şartları % 3 CO2 + % 3 O2 ile % 5 CO2 +% 2 O2’dir.

Bu şartlarda meyvelerde önemli bir sorun olan yumuşama kontrol altında tutulmuş olur.

Depolama İşleminde Oransal Nemin Etkisi
Bütün taze meyveler hasattan sonra su ve ağırlık kaybeder. Kivi meyvesinin ağırlık kaybı % 3-4’ten daha fazla olduğu zaman meyve buruşmaya başlar. Bir üründeki su kaybına, ürünün içinde bulunduğu ortamın buhar basıncı ile ürünün hücreleri arasındaki hava boşluklarında bulunan suyun buhar basıncı arasındaki fark sebep olmaktadır. Taze meyve ve sebzelerin içerisindeki hava neredeyse doymuş havadır; diğer bir deyişle % 100 bağıl neme yakındır. Ürünün içinde bulunduğu havanın su buhar basıncını etkileyen tek faktör ürünün sıcaklığıdır. Genel olarak düşük sıcaklıklar düşük su buharı basıncına yüksek sıcaklıklar da yüksek buhar basıncına neden olmaktadır.

Soğutulmuş ve O °C’ de depolanmış meyvede ağırlık kaybını etkileyen en önemli faktör meyve etrafındaki havanın oransal nemidir. Ancak meyvenin durumu, etrafındaki havanın sıcaklığı, taze sıcaklık ve havanın hızı da etkiler. İşleme ve depolama süresince % 1’lik ağırlık kaybı beklenebilir.

Depolama İşlemine Sıcaklığın Etkisi
Sıcaklık, kivi meyvesinin hasattan sonra kalitesini etkileyen en önemli çevresel faktördür. Meyvenin herhangi bir çeşidi için meyvenin çevresindeki yumuşama oranı, sıcaklıktaki yükselmeyle birlikte artar. Çürüme, rutubet kaybı, olgunlaşma ve terlemeyi içeren bütün hayati işlerin gelişme oranı esas olarak sıcaklık tarafından belirlenir. 2 °C’ de depolanan kivi meyvesinin depolama ömrü, optimum 0 °C sıcaklıkta depolanma ile karşılaştırıldığında 1-2 ay azalır. Genelde meyve sıcaklığında 0 °C’ den 5°C’ ye yükselme terleme oranını iki katına çıkarır ve depolama ömrünü de yaklaşık yarıya indirir. Kivinin en yüksek donma sıcaklığı – 1,5 olarak belirlenmiştir.

Etilenin Meyve Eti Sertliğine Etkisi
Depolamada en önemli konu meyvelerin etilene maruz kalmamasıdır. 0 °C’ de 0,1 ppm etilen yoğunluğunda bile meyve yumuşaması artacağından depolama ömrü azalır. Hatta

0.03 ppm etilen konsantrasyonunda bile yavaş bir yumuşama görülür. Ancak yine de kivi meyvesinin minimum etilene duyarlılık eşiği belirlenememiştir. Şayet soğuk hava deposunda etilen ölçülmüşse genelde havayı temizlemek için 10-15 dakika fanlar çalıştırılarak kapılar açılır. Etilen olası kaynakları kontrol edilir ve temizlenir.

Kivi Depolama İşleminde Ön Soğutma
Bahçe ve tarladan gündüz sıcağında hasat edilen meyvelerin hasat anındaki tarla sıcaklığının depolama sıcaklığına ve nemine kısa sürede düşürülmesi gerekir.

Bunun nedeni;

• Meyvenin solunum hızı yavaşlatmak,
• Meyvenin su kaybı azaltmak,
• Çürümeye sebep olan mikroorganizmaların üremeleri azaltmak,
• Yaralanma etkisi azaltmak,
• Etilen gazı üretimi yavaşlatmaktır.

Meyvelerin depo ömrünü uzatmak, ön soğutma ile mümkün olmaktadır. Geleneksel soğuk depolarda optimum 0 C°’de tabla şeklinde istiflenen meyveler bir haftada soğutulur. Havayla zorunlu soğutmada bu süre sekiz saattir. Ön soğutma işleme, nakletme veya soğuk depolamadan evvel meyvenin soğutulması süresidir. Ön soğutmada birkaç değişik teknik uygulanır.

Bunlar:

• Oda soğutması,
• Zorlanmış hava akımı ile soğutma
• Su ile soğutma,
• Paket buzlama,
• Vakumla soğutmadır.

Zorunlu havayla soğutmanın avantajı :
İstiflenen, yüklenen meyvelerin tamamı soğutulabilir. Aynı anda sınıflama, paketleme ve depolama işlemi rahatlıkla yapılabilir. Kivi meyvesinin depolanmasındaki amaç pazarlama sürecini uzatmak, tatil dönemleri için stok yapmak, üretimin fazla olduğu dönemlerde fiyat düşüşlerini önlemek ve dış pazarlara açılabilmektir.

---