Larva Sonrası Besleme
Larva sonrası besleme aşağıdaki yemlerle yapılır.
Pul Yemler
Akvaryum balıkları diğer balıklara göre daha küçük boy ve ağız açıklığına sahip olduklarından bunlara ait olan yemlerin yapımında kullanılan ham maddeler çok iyi öğütülmeli ve karmada mutlaka yemin dağılmaması için jelatinleşme özelliği gösteren nişasta içeren ham maddeler kullanılmalıdır. Bunun yanında akvaryum balıklarının renk ve görünüş kalitesini artırmak amacıyla yemlerin renklendirici maddeler içermesi tercih edilmektedir.
Pelet Yemler
Peletleme önceden öğütülmüş ve karıştırılmış en az iki yem ham maddesinin nem, sıcaklık ve basınç etkisi altında mekanik araçlar kullanılarak yemin verileceği türün yapısına uygun bir silindirik şekle getirilmesidir. Pelet yemlerin diğer yemlere göre birçok üstünlüğe sahip olması kullanım alanlarını genişletmiştir. Pelet yemlerin diğer yemlere üstünlükleri şöyle sıralanabilir.
- Peletlenmiş yemler üretim sırasında belli sıcaklık, nem ve basınç etkisi altında kaldığından kendine has lezzet ve kokuya sahip olmakta bu da yemin verildiği hayvanlar tarafından istekle tüketilmesine sebep olmaktadır.
- Peletleme sonucu homojen bir besin madde içeriği gösteren yemler oluşmakta ve bu da bu yemle beslenen canlının eksiksiz olarak beslenmesini sağlamaktadır.
- Peletleme yemlerin toz yemlere göre dış etkilerden (nem) %95 oranında daha az etkilenmesine ve yemlerin oksidasyonunun geciktirilmesine neden olmaktadır.
- Pelet yemlerin taşınması ve depolanması daha kolaydır.
- Pelet yemler pahalı yemlerdir fakat iyi bir rasyon planlaması ile beslenen türün ete dönüşüm oranı arttırılarak bu açık kapatılabilmektedir.
Pelet yemlerin besin madde içerikleri (protein, vitamin) uygulanan sıcaklığın etkisiyle bir miktar azalmaktadır. Fakat son yıllarda vitamin gibi katkı maddelerinin sıcağa karsı dayanıklı formlarının kullanılmaya bağlamasıyla bu olumsuz durum da en aza indirilmiştir.
Canlı Yemler
Canlı yem çeşitleri şunlardır.
Beyaz Kurt
1mm uzunluğa kadar büyüyebilen bir kurttur. Küçük kurtlar, tekneler ve saksılar içinde yetiştirilir çavdar unu, fazla haşlanmış süt içinde yumuşatılmış ekmek veya büyük çaplı üretimlerde sebze artıkları kullanılabilir. Verilen yem eğer 3 gün içersinde tüketilmez ise alınır ve yerine tazesi verilir. Yetiştiricilikte üretim kabında eski yem kalmamasına özen gösterilir. Çünkü çürümeye ve kokuşmaya başlıyan yem kurtların gelişmesine engeller ve neticede tüm kurtçukların ölmesine neden olabilir.
Beyaz kurt üretiminin ele alındığı yerlerde 2-3 kutu ile çalışmaya başlamak lazımdır. Böylece 1 kutuda kurtlar gelişir iken diğerleri yem olarak kullanılır. Beyaz kurt üretimi dışarıda bahçede de yapılabilir. Bunun için bahçenin bir yerinde tahta ile 0,5×0,5 ebatlı bir yer ayrılır. Süt ile ısıtılmış ekmek konulur. Beyaz kurt ile aşılama yapılır ve bu kısım düz bir taş kapatılır. Üzerine çuval veya keçe örtülür, toprağın devamlı rutubetli kalmasına dikkat edilir. Bir süre sonra çok sayıda beyaz kurt ürediği görülür.
Balıklan sadece beyaz kurt ile beslemek çok yanlıştır. Çünkü beyaz ile tek yönlü yemleme şişmanlığa neden olur. Özellikle yavru üretiminde kullanılan damızlıklarda şişmanlık yumurta ve yavru veriminde olumsuz etki yapar. Genelde beyaz kurt kuru yemle birlikte kullanılır ise iyi sonuç verir. Büyük balıklar beyaz kurdu iştahla yerler. Küçük balıklara ise jiletle doğranarak verilebilir ve çok yararlı olur.
Mikro Kurtlar(Anguillula Silusiae)
Sirke kurtları gibi sadece bir kaç milimetre boyunda olan ve akvaryum balıkları için çok değerli olan canlı yemlerden bir tanesidir. Özellikle yavru balıklar için çok yararlıdır. Evlerde de kolayca fazla miktarda üretilebilir. Yalnız yetiştirebilmek için başlangıçta aşılamada kullanılacak bir miktar kurda ihtiyaç vardır.
Üretim için 25 x 25 x 10 boyutlarında olan plastik kaplar kullanılabilir. Doğal olarak sahip olunan herhangi boydaki bir kutu da yetiştirme kabı olarak yararlanılabilir. Sadece üretim kabının uygun bir kapağı olması yararlı olacaktır.
Yem olarak süt içinde bekletilmiş daha sonra pişirilmiş yulaf unu bulamacı kullanılır. Bu bulamaç kabın dip kısmına 2 cm kalınlığında yayılır ve bunun üzerine kurt ile aşılama yapılır. Sıcaklığın 20-25 derece olduğu ortamda kurtlar süratle üremeye başlar.
Üreyen kurtlar kabın yan kenarına doğru gelir ve tırmanmaya çalışırlar. Buralarda biriken kurtların bir sulu boya fırçası veya jiletle toplanması ile yem için kullanılacak kurtlar elde edilmiş olur. Akvaryuma atılan kurtlar uzun süre canlı kalabilir. Bu nedenle fazla da atılsa balıklar bulduklarında yiyebilir. Yem olarak kullanılan hamur ekşimeye başlar ise üretimi yenilemek gerekir.
Grindal Kurt (Enichytraeus Buchholzi)
Yumurta ile üretilen ve canlı yemler ile beslenmeleri gerekli olan bazı balık yavrularının yetiştiriciliğinde özel konular için önem kazanmış olan bir kurt türüdür. Yavru balıklar 15 günlük olduktan sonra bu yavrulara artemia salina larvası verilmesi masraflı olabilir.
Üretim için bir kap içerisine çakılsız, gevşek nemli, bahçe toprağı konulur. İki kısım toprağa karşı bir kısım elekten geçirilmiş turbo toprağı ilave edilir. Turbo bilindiği gibi çürümüş ağaç veya bitkilerden oluşan, kömür olma safhasında olan bir çeşit topraktır. Bu yok ise organik maddelerce zengin çürümüş yapraklar ihtiva eden toprak kullanılabilir. Başlangıçta her üretme kutusuna bir kaşık dolusu yem konabilir. Bu üretim yerine bir miktar kurt aşılanır ve üst kısmına da bir cam veya tahta örtü olarak konulur. Bu örtü toprak ile temas etmelidir. Üretim yapılan yerin sıcak olması lazımdır.
Tubifex
Akvaryumlarda kullanılan canlı yemler arasında en değerli olanlarından bir tanesidir. Bunun ana nedeni temininin kolaylığı yanında, ince yapılı olması pek çok balık tarafından sevilerek tüketilmesi ve gıda değerinin yüksekliğidir. Bu kurtlar 0,5-1 mm kalınlık ile 1,5-2 cm uzunlukta açık kırmızımsı renklidir. Ilık lağım sularında aktığı yerlerde ortam koşulları uygun olur ise milyonlarca ürer. Bir tarafı çamura bağlı olarak bir kırmızı kadife gibi çamur yüzeyini kaplarlar. Vücutları su içinde devamlı yılanvari hareket eder.
İri balıklara bütün olarak parçalanmadan verilir. Yavru balıklara ise kıyılarak verilir ise gelişmede çok yararlı olur. Kendilerinden yavru alınacak damızlık balıklara kondisyon kazandırmada vazgeçilemeyecek bir gıdadır.
Tübifex organik maddelerin bol olduğu lağım sularının aktığı çamurlu ortamda bol miktarda oluşur. Toplanmaları oldukça kolaydır. Bol olarak bulundukları yerlerden çamur ile birlikte alınır. Çamur içerisindeki kurtların toplanmasında aşağıdaki çeşitli yollar önerilebilir;
- İçi kurt dolu çamur sudan çıkarıldıktan sonra kurumaya terk edilir. Çamur dıştan kurudukça (genellikle 24 saat sonra) kurtlar çamur kitlesinin ortasında bir topak hâlinde toplanmaya başlar. Bir gün sonra dıştaki az kurumuş çamur atılır ise diğer gün orta kısımdaki kurtlar temiz bir toprak hâlinde elde edilebilir.
- Kurtlu çamur su altında çok ince gözlü bir elekte yıkanır. Fakat bu işlemin çok çabuk yapılması lazımdır. Aksi hâlde su ile kurtlar elekten geçerek kaçabilir.
- Elde edilen kurtlu çamur susuz olarak ılık (alttan çok hafif ısıtılarak veya sıcak suya tepki konularak) bir tepsiye konulur. Isının etkisi ile kurtlar süratle çamurun üst kısmına gelir ve bir topak teşkil eder.
- Kurtlu çamur bir kovaya konulur. Çamurun üst hizasına kadar az su konulur ise bir süre sonra kurtlar topak hâlde üste yakın toplanır.
Elde edilen kurtları uzun müddet yaşatmak mümkündür. Az bir şekilde açılacak bir çeşme altına tepsi içinde konulur ise canlılıklarını uzun süre muhafaza eder. Bu sürede ayrıca kurtların sindirim organı boşalır ve balıklar için zararlı olabilecek maddeler de dışarı atılmış olur. Topak her gün ters yüz edilir ise alt kısımda ölmüş olanlar ayıklanmış olur. Her türlü tubifex genellikle kirli sulardan elde edildiğinden zararlı mikrop ve bakteri taşımaları çok mümkündür. Bu nedenle temiz su altında uzun süre tutulduktan sonra kullanılması en uygun yoldur.
Tubifex (Tubifex tubifex):
Amhipodslar
Ülkemizde kanallara ve birçok su birikintilerinde bulunan bu canlılar bazı ortamlarda çok fazla miktarda ürer. Boyları 1 cm kadar olan bu canlıları birçok balık severek yer. Özellikle iri balıkların beslenmesinde su piresinden daha değerli bir yemdir. Çünkü belirli bir et yapıları vardır ve etlerinin besin değeri karides eti kadar kıymetlidir.
Pek çok yerde fazla miktarlarla bulunduklarından kepçeler ile kolayca toplanır. Taşınmaları kuru olarak yapılır. Islak bir bez içerisinde konulacak su bitkileri ile istenilen yere canlı tutulabilmesi için bir kap içerisinde 15 cm yüksekliğinde su hazırlanır ve iyi bir şekilde havalandırılır. Eğer su kabı serin bir yerde tutulur ve su iki günde bir değiştirilir ise aylarca canlı olarak tutulabilir.
Sivrisinek ve Diğer Uçan Böcek Larvaları
Tatlı sularda pek çok sinek larvaları ürer ve bunların çoğunluğu balıklar ve diğer su canlıları için çok uygun birer yemdir. Bunlardan özellikle sivrisinek larvaları durgun sularda bol olarak bulunur.
Su içerisinde bitkisel planktonlar ve artıklar ile beslenen bu canlılar su yüzeyinde asılmış gibi durur. Tehlike anında süratle suyun içine kaçan larvalar kısa süre sonra hava almak için tekrar su yüzüne çıkmak zorunda kalır.
Akvaryum balıklarının çoğunluğu tarafından sevilerek yenilen bir yemdir. Özellikle 3-4 cm’yi geçen balıklar için uygundur. Beta, gromi gibi yüzeye yakın gezen balıklara diğer yemler ile verildiğinde balıkların sivrisinek larvalarını tercih ettikleri ve diğer yemleri yemek istemedikleri görülecektir.
Durgun suların yüzeyinde tül kepçeler ile bol miktarda toplanabilir. Rutubetli bir bez içerisinde 2-3 saat ölmeden yaşayabilir. Yine sularda yaşayan Chironomus ve Corethra larvaları da akvaryum balıklarına verilebilecek böcek larvalarıdır.
Toprak Solucanları
Bu canlı pek çok hayvan ve balık tarafından sevilerek tüketilir. Özellikle büyük akvaryum balıkları, örneğin Japon, tilapia, çiklit ve iri çöplü balıkları için çok değerli bir yemdir.
Bahçelerde bir kürek ile kaldırılacak toprak altında her yerden toplanabilir. Eğer her gün birkaç tane lazım ise bellenecek yerlerden kolayca sağlanır veya fazla miktarda toplanıp içi topraklı nemli bir naylon torbada fazla miktarda tutulabilir. Bina içinde de basit bir yöntemle fazla miktarda üretmek mümkündür.
Bu amaçla 50 x 50 x 30 cm boyutlu(veya benzer) bir kasa hazırlanır. Humuslu gevşek yapılı toprak ile doldurulur. Bu toprağa bir kova dolusu çürümüş yaprak ve 2-3 adet doğranmış çiğ patates ilave edilir, üzeri nemli bir çuval ile örtülür ve içerisine 100 kadar olgun solucan konulur. Haftada bir veya iki kg yulaf veya patates ezmesi de yem olarak verilir ise birkaç ay sonra çok sayıda genç solucan elde edilmiş olur ve yıl boyu buradan solucan sağlanabilir.
Sadece toprağın devamlı ılık yerde ve rutubetli kalması sağlanmalıdır. Çok küçük balıklara verilmek istendiğinde kaynar suda haşlanıp çok küçük doğranır ise yine çok yararlı bir yem olarak kullanılabilir.
Taze Yemler
Taze yem çeşitleri şunlardır.
Kurutulmuş Tubifex
Genellikle tubifex bilindiği gibi organik atıkların hatta şehir lağımlarının aktığı kanal kıyılarında bulunan çamurumsu artıklar içerisinde bol olarak bulunur. Bu gibi yerlerden tercihen suyu nispeten temiz olan yerlerden elde edilen tubifexler akarsular içerisinde 2- 3 gün süre ile tutulurlar. Bu zaman içerisin de tubifexlerin iç organları boşalacak ve balıklar için zararlı olabilecek birçok bakteri temizlenmiş ve ortadan kalkmış olacaktır.
Sonra kurtlar bol su ile yıkanır ve dönerli bir kurutma kabında suyu alınır ve nispeten yüzeysel suyunu kaybetmiş olur. Bu kurutma sadece 1 – 2 dakika sürmelidir. Bundan sonra kurtlar 1- 1,5 cm kalınlıkta yayılır. Küçük kareler hâlinde kurtlar kesilir ( tercihen 5x 5 ) ve buzlukta bu kalıplar hâlinde dondurulur. Bu kaplar bir kurutma dolabında özel bir yöntemle çok düşük sıcaklıkta kurutulur. Böylece tubifexlerde suyun %96’sı buharlaşmış olur. Bu şekilde elde edilen tubifex fazlası uzun süre saklanabilir ve her türlü balık ve balık yavrusu için ideal bir yem olarak kullanılabilir.
Ispanak
Birçok sazangiller familyası için haftada bir kez verilmesinde yarar vardır. Haşlanmış ve damarları çıkarılan ıspanak balık büyüklüklerine göre kıyılarak yemleme yapılır. Kurutularak kullanılabilir. Aynı amaçla marul kullanmak da mümkündür.
Karışık Yemler
Yenilen gıdalardaki vitamin düzeyi balıklar için yeterli değildir. Bu nedenle sadece insan gıdaları ile yapılacak yemler ile devamlı bir besleme balıklarda vitamin noksanlığı nedeni ile deformelere sebep olabilir. Bunu önlemek için en doğru yol bebekler için hazırlanmış ve vitamin ihtiva eden kedi ve köpek mamalarını da devreye sokarak yem hazırlamasıdır. Örneğin, bir kutu kedi maması, bir kutu köpek maması, bir kutu çocuk maması, bir miktar sofra artığı balık, patates, ıspanak, bezelye, az ekmek hepsi birlikte bir çırpıcı içerisine konulur ve şurup hâline gelinceye kadar karıştırılır.
Bu karışım düz bir kap içerisine dökülerek buzdolabının dondurucu kısmına konulur ise çok yararlı bir yem olarak kullanılabilir. Örneğin, balıklara sabahleyin kuru yem verilirse Akşamüzeri bu yemden bir miktar verilerek balıklar beslenir. Yalnız yemin fazla verilmemesi gerekir. Aksi hâlde çözünerek suyun kirlenmesine neden olur. Bu tür yemlerin beslenecek balık türüne göre planlanması da mümkündür.
Lepistes ve blek moli gibi balıklar için karışım içerisine marul ve ıspanak kullanılabilir. Sığır ciğeri ve kalbi de bu amaçla ele alınabilecek çok değerli yem maddeleridir. Fakat kalp ciğer gibi yemlerin ezilmeden ve dondurmadan önce tüm sinir ve yağlarının temizlenmiş olması gerekir. Bu tür yemlerin mutlaka dondurulmadan önce balıkların alabileceği büyüklüğe kadar parçalanmış olması lazımdır. Yoksa yenilmeleri güç olabilir ve köşelere sıkışıp kalarak kokuşmalara neden olur. Artık ve yenilmeyen yemlerin akvaryumdan görüldüğünde hemen uzaklaştırılması uygun olacaktır. Yemlerin birçok temel maddeyi ihtiva etmesi gerekmektedir.
Lütfen yorum bırakın.