Maya Dörtlüsü
Maya dörtlüsünde birinci ses (tonik) La, ikinci ses iki komalık Si bemol, üçüncü ses Do ve dördüncü ses Re’dir. Maya dörtlüsünü incelediğimizde, iki orta ve bir büyük ikiliden oluştuğunu görürüz.
Maya dörtlüsü dizisi:
Bu dört ses oya gibi işlenerek, sevgi, şefkat ve estetik duyguları yansıtan yüzlerce halk ezgisi yaratılmıştır. Pastoral, lirik ve satirik türkülerde, bu, dört ses içinde sâde ve samimi ezgilerle işlenmiştir. Gerçeğe yalan katmadan diyeceğini deyivermek, bir şiirin dörtlüsünde, bir oyunun figüründe duygu bütünlüğü sağlamak, bu dört sesle mümkündür. Nitekim, özellikle kadın ve kızların oynadıkları nanay tipi halay ve bar havaları bu dört sesten oluşmuştur.
Bar Havası (Nanay Tipi):
Maya Beşlisi
Maya (uzun hava) türünde bir türküdür. Karar (tonik) sesi La, tepe sesi Mi’dir. Dizide, sırasıyla iki orta ikili ve iki tane de büyük ikili vardır.
Maya beşlisi dizisi:
Mayalar ezgisel açıdan iki kısma ayrılır;
Ayak Bölümü : Bu bölüm kırık hava biçiminde olup, çalgısaldır. Bir veya birkaç saz tarafından çalınır.
Maya beşlisi ayak bölümü:
Ana Bölüm : Bu bölüm ritim bakımından serbesttir. Uzun hava biçiminde olup, bir sesçi (solist) tarafından icra edilir.
Mayalarda, ayak veya ana bölüm seyrinde, genellikle, tonik ses La’dan beşinci ses Mi’ye bir çıkış yapılır. Bu ses bir müddet duyurulur. Sonra, sırasıyla; dördüncü, üçüncü ve ikinci sese geçici duraklamalarla karar sesi La’ya veya yedinci seslere hafif bir çarpma yapılır. Bazen de, alt yeden olarak Fa diyez veya Sol perdesi devreye girer.
Maya Ezgileri’nin Kuruluş ve Seyir Şeması:
Mustafa Hoşsu’nun “Geleneksel Türk Halk Müziği Nazariyatı” kitabından alınmıştır.
Lütfen yorum bırakın.