Müstezad Ayağı
Edebi Yönden Müstezad Ayağı
Müstezad, kelime olarak artmış, çoğalmış anlamındadır. Halk edebiyatımızda, satırlarına aynı vezin ölçüsünde satırlar katân bir şiir formudur.
Edebi Müstezad Örneği: (15 Heceli / Duraklar 8 + 7)
İndim yârin bahçesine / gül açılmış güle güle (A)
Yanakları al al olmuş / haber verin bülbüle (A)
Ben seni sevdim seveli / düşmüşüm dilden dile (A)
Bağlantı
Hangi derdime yananı / dağlar derdim var benim (B)
Başımı sevdaya salan / bir ağabeyim var benim (B)
Dîvan edebiyatındaki müstezad şiir formunda ise, her mısrâdan sonra bir yarım, mısra ekleme (katma) yapılmaktadır. Hece vezni yerine, ârûz vezni kullanılmaktadır.
Ezgisel Yönden Müstezad Ayağı
Beşîrî Ayağı’na benzer. Her iki ayak da Sol Majör’e yakın bir dizi ye yapıdadır. Aynı dizinin Fa ve Do tonlarına göçürülmesiyle diğer müstezad ayakları oluşur. Müstezad Ayağı’ndan ezgiler, Elazığ ve yöresinde pek çoktur. Yurdumuzun diğer yörelerinde de bu ayaktan ezgilere rastlanır.
Sol’de Müstezad Dizisi:
Fa’da Müstezad Dizisi:
Do’da Müstezad Dizisi:
Sol Sesinde Müstezad Seyri:
Tonik (Sol) sesinden beşliye (Re) atlayıp, Mi sesine kadar çıkar ve tonik sese doğru inici bir ezgi oluşturur. Bu bölüm çalgısal olup, vokal için ara nağmedir. Vokal bölümü yedili (Fa#) sesinden başlayıp, inici bir seyirle Re sesinde geçici bir duraktan sonra karar sesi Sol’de karar verir. Fa#, çıkarken dört koma, inerken üç koma olur ve Si sesi iki komalık bemol alır.
Örnekler:
İndim Yârin Bahçesine / Elazığ – Faik Buz
Elmaların Yongası / Konya
Kervan (Oyun Havası) / Eskişehir
Mustafa Hoşsu’nun “Geleneksel Türk Halk Müziği Nazariyatı” kitabından alınmıştır.
Lütfen yorum bırakın.