Paşa Kılıcı (Sansevieria) Üretimi
Bilimsel Sınıflandırma
- Âlem: Plantae
- Şube: Angiosperm
- Sınıf: Liliopsida
- Takım: Asparagales
- Familya: Ruscaceae / Agavaceae
- Cins: Sansevieria
- Türkçe Adı: Paşa Kılıcı
Paşa Kılıcı (sansevieria) bitkisi:
Paşa Kılıcı (Sansevieria) Bitkisinin Tanımı ve Önemi
Anavatanı Tropikal Afrika ve Asya’dır. Kalın etsi dekoratif yaprakları nedeni ile çok güzel görünüşe sahiptir. Her dem yeşil otsu bitkilerdir. Gelişimi yavaş olan ancak uzun ömürlü bitkilerdir. Aşırı sulanmadıkları zaman her türlü koşulda gerek gölge ve gerekse tam güneşte yetişebilen bir salon bitkisidir. Paşa kılıcı soğuk bölgelerde iç mekân bitkisi olarak kullanılan ve çok tercih edilmesi yanında çok sıcak ılıman iklim bölgelerinde dış mekân bitkisi olarak da kullanılabilmektedir. Ayrıca kapalı mekânların aranılan tropik bitkilerindendir.
Yaprakları yeşil, uzun ve bir kılıç görünümündedir. Yaprakların üzeri yılan derisi gibi kendine has desenli ve ilgi çekicidir. Yaprakları şerit şeklinde, koyu yeşil renkli, enine gümüşi şeritli uzun ve dar ve uçları sivridir. Yapraklar dik bir şekilde gelişim gösterir. Yaprak uzunluğu genellikle 70 – 90 cm arasında değişmektedir. Yaprak genişliği ise 5 – 6 cm arasındadır.
Bodur ve yeşil çeşitler, gölgeli iç mekân koşullarına daha çok dayanıklıdır. Yapraklar parlak lekesiz kenarları düzgün olmalıdır. Bitki saksıda dik durmalıdır. Saksıda yetiştirilebildiği gibi hidrokültürde de iyi gelişmektedir. Bir yılda ev şartlarında 30 – 60 cm boylanarak 5 – 12 yaprak verir. Bol ışıklı uygun ortamlarda yazın çiçeklenir. Yaprak boyunun yarısı kadar çiçek sapı yapar. Krem sarı renkli çiçeklere sahiptir. Çiçeklenmeden hemen sonra çiçek sapı kesilir. Çiçekler güzel kokar ancak gösterişli değildir.
Paşa Kılıcı (sansevieria) çiçeği:
Paşa Kılıcı (Sansevieria) Çeşitleri
Tabiatta 60 türü bulunan Sansevieria cinsinin başka süs bitkileri yetiştiriciliğinde önemli olan kültür formları S.Trifasciata “Golden Hahnii”, S.Tifasciata “hani” ve S.Trifasciata Laurentii”dir.
Sansevieria Trifasciata, Paşa Kılıcı Çeşidi
Yaprakları koyu yeşil renktedir. Yapraklarda enine gümüşi – beyaz şeritler vardır. Yapraklar uzun, dar uç kısımları sivridir.
Sansevieria trifasciata, paşa kılıcı türü:
S.cylindrica, Paşa Kılıcı Çeşidi
Yapraklan koyu yeşildir. Çok hafif gri çizgileri vardır. Yaprakları hafif oluklu, yuvarlak, sert, uç kısmı sivri ve yaklaşık bir metre boyundadır. Yaprak kalınlığı 3 cm’dir.
Sansevieria cylindrica, paşa kılıcı türü:
S.Trifasticiata “Hahnii”, Paşa Kılıcı Çeşidi
Bodur bir kültür formudur. Yaprakları yeşil renkli, gümüşi – gri şeritlidir. Yaprakların alt kısmı geniş, uca doğru sivridir. Yapraklar 6 – 8 cm genişliğinde ve 12 – 15 cm uzunluğundadır. Bol yapraklı, yaprakları rozet teşkil edecek şekilde sıralanmıştır.
Sansevieria trifasticiata “Hahnii”, paşa kılıcı türü:
S.grandis Hook, Paşa Kılıcı Çeşidi
Yaprakları koyu yeşil renkte, gümüşi – gri şeritlere sahiptir. Yapraklar uzunca oval, sert 10 -15 cm genişliğinde, 30 – 40 cm uzunluğundadır.
Sansevieria grandis hook, paşa kılıcı türü:
Paşa Kılıcı (Sansevieria) Üretimi
Üretimi yaprak çelikleri veya yan sürgünleri ayrılması ile yapılır. Çelikler olgunlaşmış yaprakların mayıs-ağustos ayları arasında 7,5-10 cm uzunluğunda parçalara ayrılması suretiyle hazırlanır. Çeliğin üst kısmı eğilimli olarak kesilirse dikilecek kısımla karıştırılmaz. Böylece çeliğin doğru dikimi sağlanmış olur.
Sansevieria (paşa kılıcı) yaprak çeliği:
Alınan çelikleri uzunluklarının ¾ lük kısmı köklendirme ortamına gömülür.
Sansevieria (paşa kılıcı) çeliklerin köklendirilmesi:
Köklendirme yastığı orta derecede nemli ve sıcaklık 21 C° dolayında tutulur. Köklenme ve sürgün oluşumu 4-5 haftada gerçekleşir. Alt kısımdan zamanla kökler ve yeni bitkiyi oluşturan sürgünler gelişir. Esas yaprak kısmı ise yine zamanla yok olur.
Sansevieria (paşa kılıcı) bitkisinin ayrılması:
Kenarları sarı şeritli S.Trifasciata laurentii yaprak çelikleri ile üretilirse, yeşil yapraklı formda elde edilir. Bunlardan dolayı, bu alt türün ana niteliklerinin korumak için, üretilmesi yalnızca yavru sürgünlerin saksı değiştirme sırasında keskin bir bıçakla ana bitkiden ayrılması suretiyle yapılır. Yaprak çelikleriyle çoğaltılırsa sarı şerit kaybolur, yapraklar düz yeşile döner.
Sansevieria (paşa kılıcı) bitkisinin ayrılarak yeni bitki elde edilmesi:
Paşa Kılıcı (Sansevieria) Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Sıcaklık
Sansevieria bitkileri çok soğuklara dayanamaz. Sıcaklık kesinlikle 10 C°’nin altına düşmemelidir. Kışın ise 15-20 C° olan yerlerde bulundurulabilir. Gelişme döneminde sıcaklık 18-27 C° arasında olmalıdır. 15 C°’nin altında büyümez.
Sansevieria (paşa kılıcı):
Sansevieria bitkileri kışın çok sulanmadığı halde çürüme görülebilir. Bunun nedeni soğukta kalarak donmuş olabilir.
Orantılı Nem
Kuru hava şartlarını sever. %60-70’lik nem yeterlidir.
Işık
Tam gün ışığı veya çok parlak ışıklı bir yer sever. Az ışıklı odalarda yaşamakla birlikte yapraklarında güzel desenler oluşmaz. Yazın aydınlık yerlerde bulundurulmalıdır. Yakıcı güneş ışığı altında bırakıldıklarında yaprak kenarlarında kahverengi lekeler görünür. Yoğun gölge yerlerde yetiştirilen bitkiler dar ve uzun yapraklar oluşur. S.Trifasciata cv. Laurentii’de ide kenar şeritlerin altın sarısı olan rengi soluk sarıya döner.
Sansevieria (paşa kılıcı) yarı gölgeli bir serada:
Sansevierialarda yapraklar zayıflar, açık yeşil bir renk alırsa bitkinin ışığa ihtiyacı var demektir. Bitki bol güneş alan bir yere alınmalıdır.
Paşa Kılıcı (Sansevieria) Üretiminde Kültürel İşlemler
Saksı Değiştirme
Her 2-3 yılda bir mart-nisan ayında saksı değiştirme yapılır. Yanmış çiftlik gübreli bahçe toprağına yaprak çürüntüsü ve bir kısım kil karışımından hazırlanan toprak saksı değişimi için idealdir. Daha yüksek düzeyde besin maddesi istendiğinde boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 2 kat artırılır.
Saksı değişimi gelen sansevieria (paşa kılıcı):
Sansevieria bitkileri iyi drenajlı, humusça zengin tınlı topraklarda gelişir. Ayrıca, hacim olarak 4 kısım turba, 2 kısım yaprak çürüntüsü ve 2 kısım tınlı toprağın karışımıyla elde edilen harç da kullanılabilir. Bir başka harç ise, yine hacim olarak 2 kısım tınlı toprak, 1 kısım yaprak çürüntüsü ve 1 kısım kumdan oluşur.
Yaprak kenarlarının yanık bir hal alarak yaprağının buruşması, bitkinin bulunduğu saksının uygun olmaması nedeniyle olabilir. Bitki hemen solar ve saksısı devrilebilir. Saksı daha dengeli bir duruma getirmelidir.
Paşa kılıcı için saksı değişimi:
Gübreleme
Mayıs-eylül ayları arası haftada bir kez 1 g/1 kompoze gübre verilir. Özellikle mayıs -eylül ayları arasında hafta bir kez 2 gram / litre kompoze gübre verilmelidir. Yazın 3 haftada bir sıvı gübre ile gübrelenmelidir.
Sulama
Yazın ağustos sonuna değin orta derecede sulanmalı ve yapraklara ara sıra su püskürtülmelidir. Ancak saksı toprağının gereğinden çok nemli tutulmamasına özen gösterilmelidir. Aralık başından şubat sonuna değin dinlenme döneminde saksı toprağı oldukça kuru tutulmalıdır. Kışın özellikle serin yerlerde bulundurulan bitkilerde saksı toprağının çok nemli tutulması, yapraklarda sararma ve çürümelere neden olmaktadır. Yazın 7 – 10 günde bir sulanır. Kışın 21 günde bir sulanır.
Aşırı sulama bitkiyi çürütür. Yaprakların dibinden çürümesi bitkinin fazla sulanması sonucudur. Özellikle kışın az sulanmalıdır. Suyun dipte birikmesi önlenmelidir. Yaprakların üzerinde kahverengi lekeler oluşması çok sulama sonucu görülür. Bitki tümüyle kurumasına engel olacak şekilde ve daha uzun sulama aralıklarıyla sulanmalıdır.
Budama
Bitki saksısını kökleri ile iyice doldurulduktan sonra bol miktarda yaprak verir ve çiçek açar. Bu yüzden bozuk ve hasarlı yaprakların kesilmesi dışında budama gerekmez. Yaprakların çeşitli şekilde ezilme ve kırılmalarla bozulması halinde keskin bir bıçakla yaprak kesilerek alınır. Kesilen yapraklar parçalara ayrılır. Toz kükürte batırıldıktan sonra çelik olarak üretim amacıyla kullanılır.
Paşa kılıcında sararan yaprakların bitkiden uzaklaştırılması:
Sansevierialarda yapraklar üzerinde kahverengi lekelerin oluşması bir enfeksiyon sonucu olmayıp, yaprak ucundan aşağıya doğru bir yayılma şeklinde görülünce yaprak kesilip atılmalıdır.
Paşa Kılıcı (Sansevieria) Hastalık ve Zararlıları
Önemli hastalıkları “yaş çürüklüğü” ve “kök çürüklüğü”; zararlısı ise “unlu bitler”dir.
Yaprak Lekelenmesi
Fusarium moniljforme mantarı kılıç bitkisinde “yaprak lekelenmesi” hastalığı, olgunlaşmamış yapraklar üzerinde oluşan hasta kısımlar başlangıçta küçücük ve suya sokulmuş gibidir. Hızla kırmızı veya esmer renklenme görülür. Hasta kısımlar sık sık parlak sarı bir hale ile çevrelenir. Hasta kısımlar birleştiği zaman, olgunlaşmamış yapraklar çarpıklaşır. Yapraklar üzerindeki hasta kısımların konumuna bağlı olarak, uzaktaki kısımlar da büsbütün ölü duruma gelebilir.
Bulaşmanın gerçekleşmesi için bitkinin merkez dal düğümü içinde su kalması gerekli olmaktadır. Köklendirme işlemleri esnasındaki yüksek su miktarı, hastalık başlaması ve çelik içinde ilerlemesi için uygundur. Tam hastalık denetimi, eğer yapraklar kuru tutulursa, başarılabilir. Bu hastalığın deneysel olarak denetiminde “khlorothalonil” özellikle etkilidir. Özel bitkiler üzerinde ilaçların kullanma aralıkları ve oranları bakımından ilaç etiketlerine dikkat edilir.
Bakteriyel Yaş Çürüklüğü
Bakteri yaşlı bitkilerde görülür ve soldurur. Hastalık önce bitkide hafif bodurlaşma ve yapraklarda küçülme şeklinde ortaya çıkar. Bu durumu ileriki aşamalarda ani bir solma ve kuruma izler. Kök ve gövde siyahlaşır. Yumru çürüklüğüne yakalanmış bitkilerin yumrularında dıştan bakışta bir belirti görülmez. Ancak yumrular elle sıkıldıklarında turgorunu yitirmiş, pörsümüş, hatta çürümüş izlenimini verir. Bu yumrularda kabuk kısmının alt tarafının halka şeklinde çürümüş olduğu gözlemlenir.
Bakterilerin uygun gelişme sıcaklığı 25-30 C°, en yüksek 39 C° ve en düşük 4 C°’dir. Mücadelesi; saksı toprağı ve bitkinin yetiştiği tüm materyal sterilize edilmelidir. Anaç olarak yalnızca hastalıksız bitkiler (veya yumrular) kullanılmalıdır. Bitkilerin yaralanmamasına dikkat edilmelidir. Hastalıklı bitki kalıntıları uzaklaştırılmalı ve yok edilmelidir. Yumrular bitkinin dinlenme döneminde kuru koşullarda korunmalı ve bitkilere gereğinden fazla su verilmemeli, ortamın sıcaklığı denetim altında tutulmalıdır.
Siyah Kök Çürüklüğü
Bu hastalıktan etkilenen bitkilerde gerilmeler, yaşlı yapraklardan başlayan kloroz ve çoğunlukla solgunluk belirtileri görülür. Köklerde çürümeler olur. Korteks (kabuk tabakası) genellikle açık kahverengi, bazı hallerde siyah renk alır. Hastalık etmeni olan fungus toprakta uzun süre yaşama yeteneğinde olan çok sayıda klamidosporlar oluşturur. Mücadelesi, saksı toprağının patogen ile bulaşık olmamasına dikkat edilmeli ve saksı toprağı çok nemli bırakılmamalıdır.
Paşa kılıcı için, üstte kök çürüklüğü ile altta sağlıklı bitki:
Unlu Bitler
Kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür. Kabuklu bitlerle bitkilerde benzer zararlar göstermeleriyle birlikte ilaçlarla mücadelesi şu şekilde yapılmaktadır.
Yapraklar üzerinde pamuklu bitlerin görülmesi halinde, yapraklar ilaçlı pamukla silinmeli, sistemik böcek öldürücülerle ilaçlanmalıdır.
Lütfen yorum bırakın.