Patlıcan ve Sulama
Patlıcan yetiştiriciliğinde pratik bir kaide olarak ilk can suyundan sonra-hava durumuna göre- 15-20 gün müddetle su verilmez. Bundan sonra ihtiyaç olursa bolca su verilir. Çiçeklenme devresinde yersiz sulamadan kaçınılmalıdır. Bitkiler üzerinde ilk meyveler görülmeye başladıktan sonra bitkinin durumuna göre belli periyotlarla su vermek ve bilhassa hasat devresine girildikten sonra her hasadın ardından sulama ihmal edilmemelidir. En uygun ve tavsiye edilen sulama yöntemi damlama sulamadır. Ancak karık usulü ile sulama daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Patlıcan yetişme devresinde 7-8 günde bir sulanmalıdır; aksi takdirde gelişme yavaşlar mahsul azalır ve meyvelerde acılık başlar.
Damlama sulama:
Patlıcan ve İlaçlama
Patlıcan Hastalıkları ile Mücadele
Çökerten Hastalığı
Etmeni fungustur. Fide devresinde görülen bir hastalıktır. Çıkıştan öncede zarar meydana gelebilir. Fide devresinde fidelerin toprakla temas eden kök boğazlarından itibaren yattıkları görülür. Gerek çıkış öncesi gerek sonrası meydana gelen ölümler sonucu fidelikte ocaklar halinde boşluklar meydana gelir. Fidelik koşulları uygun olduğu takdirde hastalık fidelerin tamamının ölmesine sebep olabilir. Tüm sebze çeşitlerinin fideliklerinde zarar yapabilir ayrıca topraktaki hastalıklı bitki artıklarından ve tohumdan bulaşabilir.
Çökerten hastalığı:
Çökerten hastalığı Mücadelesi:
– Çökerten hastalığı için Kültürel tedbirler: Zarar görülen fideliklerin toprağı değiştirilmeli, tohum çok sık ekilmemeli, hastalıklı fideler ayıklanmalı, fidelik toprağı ile camekân arasında yeterli yükseklik bırakılmalı, fideler uygun hava koşullarında açılıp sık sık havalandırılmalı, fazla sulamadan kaçınılmalı, gereksiz yere fazla azotlu gübre verilmemeli, erken ekim yapmaktan kaçınılmalı, fidelikler bol güneş alan, soğuk rüzgârları tutmayan yerlerde kurulmalıdır.
– Çökerten hastalığı için İlaçlı mücadele: İlaçlamalar; tohum ilaçlaması, toprak ilaçlaması (ekimden önce, ekimden sonra) ve fidelerin toprak yüzüne çıkışından sonra yapılabilir.
Çökerten hastalığı için Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Yine de fideliklerde çökerten meydana gelmesi halinde hastalıklı fideler sökülüp yerlerine 1 cm kalınlığında sönmemiş kireç+kum karışımı konulup üzerine su verilmelidir.
Külleme Hastalığı
Külleme hastalığı genellikle bitkinin yaşlı yapraklarında görülür, zamanla yeni çıkan yapraklara da geçer. Yaprakların alt ve üst yüzleri un serpilmiş gibi beyaz bir toz tabakası ile kaplıdır. Yapraklar kuruyup dökülür, bitkide gelişme durur. Hastalık sadece bitki yapraklarında değil aynı zamanda sürgünlerde ve nadiren meyvelerde de görülür. Bitkilerde büyüme durur, çiçek açma veya normal bir çiçek oluşumu sağlanamaz. Meyveler lezzetsiz olur.
Külleme Hastalığı Mücadelesi:
– Külleme Hastalığı için Kültürel tedbirler: Hasattan sonra hastalıklı bitki artıkları toplanıp yakılmalıdır. Tarlada ve çevrede bulunan yabancı otlar da yakılmalıdır.
– Külleme Hastalığı için İlaçlı mücadele: İlk hastalık belirtileri görüldüğünde mücadele yapılmalıdır. İlaçlama havanın sakin ve serin olduğu bir zamanda yapılmalı, bitkinin her tarafı iyice ilaçlanmalıdır. 10 günlük aralıklarla hastalığın seyrine göre 2-5 ilaçlama yapılmalıdır.
Külleme Hastalığı için Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Beyaz Çürüklük Hastalığı
Genellikle kök ve kök boğazında ıslak çürümeler ve gelişmiş bitkilerin yaprak ve sürgünlerinde solgunluk şeklinde kendini gösterir. Nemli ortamlarda genç fidelerin tamamen çürümelerine neden olmaktadır. Gelişmiş bitkilerde, önce kök boğazı, toprağa yakın alt yapraklarda ilk belirtileri ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesi ile kök boğazı ve tüm yapraklarda, pamuk beyazlığında misel tabakası oluşmaktadır. Daha sonra koyu kahve ve siyah renge dönüşen miseller sert bir tohum şeklini alır toprağa karışır.
Nemin yüksek olduğu seralarda önemli derecede ürün kaybına neden olan hastalığın konukçuları hıyar, domates, patlıcan, marul, lahana, karnabahar, biber, fasulye, bezelye, patates, turp, soğan, sarımsak, kabak, kavun, karpuz, havuç, ıspanak vb.dir.
Etmeni fungus olup uzun yıllar toprakta canlılığını muhafaza edebilir. Enfeksiyon topraktan olmaktadır.
Beyaz Çürüklük Hastalığı Mücadelesi:
– Beyaz Çürüklük Hastalığı için Kültürel önlemler: Çok bulaşık olan tarla en az 4-5 yıllık münavebeye tabi tutulmalı, hastalıklı bitki artıkları temizlenmeli, temiz tohum kullanılmalı, seralarda rutubet kontrol edilmeli, sık ekimden kaçınılmalıdır.
– Beyaz Çürüklük Hastalığı için Kimyasal Mücadele:
Beyaz Çürüklük Hastalığı için Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Toprak ilaçlamasında ilaç ekimden 5-6 gün önce nemli tarla toprağına serpilir ve tırmıkla karıştırılır. Yeşil aksam ilaçlamalarına ise fideler şaşırtıldıktan 20 gün sonra başlanır. 10 gün ara ile bitkilerin ilaçlı su ile iyice kaplanmasına özen gösterilmelidir.
Patlıcan Zararlıları ile Mücadele
Beyaz Sinek
Larva ve erginler bitki özsuyunu emerek bitkinin zayıflamasına ve kurumasına neden olur. Meyve verimi azalır. Emgi sonucu yaprakta sararma meydana gelir.
Beslenme sırasında tatlı ve yapışkan bir madde salgılar. Bu madde üzerine gelen mantarlar siyah bir tabaka oluşmasına neden olur, bitki özümleme (fotosentez) yapamaz hale gelir, verimi ve sebzenin pazar değeri düşer. Ayrıca erginleri virüs hastalıklarının taşınmasında önemli rol oynar.
Ergin soluk sarı renkte olup kanatlar üzerindeki beyaz mum tabakası nedeniyle beyaz renkte görülür. Gözler kırmızı renkte olup ergin vücut uzunluğu 1 mm kadardır.
Yeni larva 6 bacaklı olup çok hareketlidir. Bir süre sonra hareketsiz devreye girer. Bu haliyle kabuklu bitlere benzer. Genellikle 3 larva devresi geçirir. Boyu ilk devrede 0,27 mm son devrede 0,77 mm, 4’üncü sakin dönem pupa olarak kabul edilir. Görünüşü daha kabarıktır.
Beyaz Sinek Mücadelesi:
– Beyaz Sinek için Kültürel önlemler: Hasattan sonra tarlanın çevresindeki yabancı otların yakılması, yok edilmesi zararlının azalmasını sağlar. Fazla sulamalardan mutlak suretle kaçınılmalıdır Gereğinden fazla azotlu gübre verilmemelidir.
– Beyaz Sinek için Biyolojik mücadele: Serayı temsil edecek şekilde 20 bitkinin alt, orta ve üst yapraklarından birer adet koparılarak larva ve pupalar sayılır. Yaprak başına 5 adet larva+pupa görüldüğünde 5 adet beyaz sinek larvasına 1 adet Encarsiaformosa Gahan. pupası verilir.
– Beyaz Sinek için Kimyasal mücadele: Yaprak başına, mayıs-haziran aylarında 0.5-2 larva, temmuzağustos aylarında 2-3 larva, eylül ayında 3 larva görüldüğünde ilaçlamaya başlamak gerekir.
Beyaz Sinek için Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Patlıcan ve Gübreleme
Patlıcan ahır ve ticaret gübrelerini sever. Sonbaharda patlıcan tarlasına dekar başına 5- 6 ton yanmış ahır gübresi verilmelidir. Ahır gübresine ek olarak ticaret gübresi verilmelidir.8-12 kg azot, 8-10 kg fosfor ve 8-10 kg potasyum verilmelidir. Bazı yetiştiriciler, gelişmenin sonlarına doğru bitkinin gelişmesini kuvvetlendirmek ve son defa iyi ürün elde edebilmek için şerbet vermeyi veya azotlu bir gübre uygulamayı yararlı kabul etmektedir.
Patlıcan ve Budama
Sera patlıcan çeşitlerinde budama önemli rol oynar. 2,5-3 m boylanan çeşitlerde 3-4 gövdenin gelişmesine izin verilir. Bu gövde üzerindeki koltuklar üzerinde 2 meyve oluştuktan sonra uçları alınır. Hastalıklı yapraklar da sık sık temizlenmelidir.
Genellikle hasat sonuna gelindiği zaman hasat süresini uzatmak amacıyla, gelişmesi duraklamış olan patlıcan bitkileri 2-3 yaprak üzerinden budanır. Şerbet verilir veya azotlu bir gübre ile gübrelenir. Böylece bitkinin kuvvetli sürgün vermesi teşvik edilir. Bu devrede meydana gelen patlıcanların hepsi normal irilikte olmasa bile, küçükleri değişik amaçlarla değerlendirilir. Uygun koşullarda bu yöntem sayesinde her bitkiden 7-8 patlıcan daha hasat edilebilir.
Patlıcana Destek Sağlama
Bitkileri; ışıklanma durumları iyileştirmek, bakım işlerini kolaylaştırmak, hastalık ve zararlıların kontrolünü sağlamak, bitkiler arasındaki hava hareketini kolaylaştırmak ve sonuçta verimle birlikte kaliteyi artırmak amacıyla askıya almak gerekmektedir. Askıya almak amacıyla bitki sıralarına paralel olarak 2 m yukarıdan çekilen tellerden her bitkiye 3-4 adet ipler sarkıtılmaktadır. Sarkıtılan bu ipler ana gövde üzerinde bırakılan 3- 4 adet ana dalın dibine ayrı ayrı bağlanarak dallara sardırılır yani her bitki 3-4 iple yukarıdaki tele asılır.
Destek sağlama:
Patlıcan için Meyve Tutumunu Artırıcı İşlemler
Verimlilik, bitkinin vegetatif gelişmesi dikkate alınarak bitki üzerinde belirli sayıda meyvenin bırakılmasıyla düzenlenir. Vegetatif gelişmesini tamamlamış bitki üzerinde meyve bırakmak yeni gelişen küçük meyvelerin sararıp dökülmesine neden olmaktadır.
Bitki üzerinde hasat edilecek büyüklüğe gelmiş meyvelerin toplanmaması da verimin azalmasına neden olmaktadır.
Verimliliği ayarlanmasına yönelik olarak yerli çeşitlerde tozlaşma ve döllenmeye yardım gereği bulunursa da günümüz koşullarında partenokarp F1 hibritlerin kullanılması bu konudaki sorunları ortadan kaldırmıştır.
Çiçek tomurcuklarının iyi teşekkül etmesinde sıcaklığın rolü büyüktür. Gece sıcaklığının yüksek olması, gece ile gündüz sıcaklıkları arasındaki farkın çok az ve ya hiç olmaması yanında fazla gübreleme ve ışık azlığı çiçeklerin deforme olmasına ve çiçeklenmenin durmasına neden olur.
Çiçeklerin normal teşekkül ettiği durumlarda bile çiçek tozlarının çok az miktarda oluşması özellikle fosfor eksikliğinden meydana gelir. Yine düşük ortam sıcaklıkları da çiçek tozlarının canlılıklarını yitirmesine neden olur. Böyle durumlarda döllenmenin olmaması nedeniyle çiçekler dökülür.
Çiçek tozlarının dağılımı ve dağılan çiçek tozlarının dişi tepesinde çimlenme durumları verim üzerinde büyük etkiye sahiptir. Ortam neminin bu konudaki etkisi büyüktür. %50’nin altına bir defa hormon uygulaması yeterlidir. Yetiştirme periyodu boyunca 8-10 gün arayla uygulamalara devam edilir. Uygulamalar sabahları 8-10 saatleri arasında yapılır.
Hormon uygulaması bandırma ve püskürtme şeklinde yapılır. Bandırma şeklinde yapılan uygulamalarda 500 cm3lük ağzı geniş kaplar kullanılır. Çiçeklere püskürtme şeklinde yapılan uygulamalarda, yapraklarda meydana gelen deformasyonlar ( bozulmalar) bu yöntemin kullanılmasını kısıtlamaktadır.
İnsan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle birçok ülke, meyve tutumunu sağlamaya yönelik hormon kullanımını yasaklamıştır. Ülkemiz seracılığında da bu amaca yönelik alternatif çözümler getirilerek hormon kullanımının kaldırılmasında sağlığımız açısından büyük yararlar bulunmaktadır. Bu amaçla son yıllarda seralarda bambus arısı kullanımı yaygınlaşmaktadır.
Patlıcan ve Yabancı Otlarla Mücadele
Fideler esas yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yaklaşık 2 hafta sonra 1. çapa yapılır, birinci çapadan 2-3 hafta sonra 2. çapa yapılır. Yabancı otlar yok edilir. Kaymak tabakası kırılır. Toprağı havalandırmak ve rutubeti korumak maksadıyla sıra aralarında birkaç defa çapa yapmak faydalıdır.
Lütfen yorum bırakın.