Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Yetiştiriciliği

Doğada 40 türü bulunan Rhaphydophora (scindapsus) cinsinin başka süs bitkileri yetiştiriliciliğinde önemli olan kültür formu R.aurea”Marble Queen”dir. Vatanı Solomon Adalan’dır.

Rhaphydophora (salon sarmaşığı):

İngilizcede en çok “pothos” ismiyle bilinen bu bitkinin kesin bir ismi yoktur. Genelde “sarmaşık veya salon sarmaşığı” diye adlandırılır. Devetabanının yakın akrabasıdır.

Salon sarmaşığı bitkisinin eski kullanımı:

Salon sarmaşığı eski yıllarda pek çok evde vardı. Salonları köşe köşe sarar hoş görüntüler oluştururdu. Şimdi evlerde bu şekliyle nadiren kullanılmaktadır. Ancak yeni çeşitleri ve düzenlemeleriyle çok dekoratif, çok alımlı görüntüsü olduğu için her zaman alıcısı olup, piyasada bulmak zor değildir.

Salon sarmaşığı bitkisinde yeni düzenlemeler:

Hemen her cinsinde yapraklan yeşil üstüne beyaz, krem rengi, san renklerde ebruli, kırçıllı gibi desenler oluşur, renk ve şekiller cinse göre değişir. Sarmaşık gibi kabul edilse de sarılıcı değildir. Her yaprak la beraber bir iki kök de çıkarır. Bunlar fazla uzamaz. Bitki bunları el ayak gibi kullanarak ağaçlara tırmanır.

Salon sarmaşığı bitkisinin iç ve dış mekanda genel görünüşü:

Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Yaprakları kalp şeklinde, uzun, sivri uçlu, asimetrik, parlak yeşil renkte, altın sarısı beneklidir. Gövdesi ince, sarılıcı ve sarkıcı formda bitkilerdir.

Salon sarmaşığı bitkisinin sarılıcı özelliği ve sarkık yapısı:

Salon sarmaşığı bitkisinde kök, gövde,yaprak ve çiçek yapısı:

Raphydophora’nın bitkiler âlemindeki yeri aşağıdaki gibidir;

Alem : Plantae
Şube ; Magnoliophyta
Sınıf ; Magnoliopsida
Takım ; Arales
Familya ; Araceae
Tür ; Raphydophora spp.
Türkçe Adı ; Salon sarmaşığı

Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Çeşitleri

R. aurea, Salon Sarmaşığı Çeşidi
600 cm boyunda, yaprakları parlak yeşil, altın sarısı lekeli ve kalp şeklindedir. Gövde ince ve tırmanıcı, asimetrik ve uç kısmı sivridir.

R. aurea, salon sarmaşığı çeşidi:

R. officinalis, Salon Sarmaşığı Çeşidi
120 cm boyunda, yaprakları 10 cm kadardır.

R. officinalis, salon sarmaşığı çeşidi:

R. pictus, Salon Sarmaşığı Çeşidi
1200 cm boyunda, yaprakları koyu yeşil, bol gümüşi ve beyaz lekelidir. Oval, asimetrik dip kısımları yuvarlak, uca doğru birdenbire sivri, gövde sarılıcı ve incedir.

R. pictus, salon sarmaşığı çeşidi:

R. vary. argyraeus, Salon Sarmaşığı Çeşidi
Genç bitkilerde yapraklar zeytin yeşili ve gümüşi beyaz lekelidir.

R. vary. argyraeus ve R. tetrasperma, salon sarmaşığı çeşitleri:

R.aroid ve R. foraminifera, salon sarmaşığı çeşitleri:

Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Üretimi

Raphydophora üretimi çelikle yapılır. Kullanılan çelikler genellikle tepe ve gövde çeliği şeklinde uygulanır.

Salon sarmaşığı üretiminde budama ve çelik alımı:

Tepe çelikleri; Tepe çelikleriyle üretimde, sürgün uçlan Mayıs-Haziran aylannda alınır. Alınan çelikler hacim olarak eşit miktarlarda turba ve kum karışımına dikilir. Çeliklerin köklenmesi için en uygun sıcaklık 21-24 C°’dir.

Salon sarmaşığı bitkisinde köklenmiş tepe çelikleri:

Gövde çelikleri; Tek boğum içeren gövde çelikleri ise, yine Mayıs-Haziran aylarında alınarak tepe çeliklerine olduğu gibi köklendirilir.

Saksıya alınmış salon sarmaşığı çelikleri yetişme ortamında:

Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Bitkisinin Ekolojik İstekleri

Sıcaklık
Kışın ortalama 15-18 C° sıcaklığa gereksinim gösterir, ancak 10 C°’nin altına düşmemelidir.

Raphydophora (salon sarmaşığı) üretim serası:

Orantılı Nem
Yüksek orantılı nem ( % 75-80) ister.

Salon sarmaşığı bitkisini sisleme başlıklarıyla nemlendirme:

Işık
Aydınlık, ama doğrudan güneş ışığı almayan yerlerde bulundurulmalıdır. Yoğun gölge yerlerde bulundurulan bitkilerin yapraklarındaki sarı benekler azaldığı gibi boğum araları da uzun olur.

Yetişme ortamında Raphydophora (salon sarmaşığı):

Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Üretiminde Kültürel İşlemler

Saksı Değiştirme
Her yıl Şubat-Mart ayları içerisinde yapılır. Saksı harcı hacim olarak eşit miktarlarda tınlı toprak, turba, kum ve perlitin karışımıyla elde edilen harçlardır. Bir başka harç ise; yine hacim olarak eşit miktarlarda tınlı toprak, turba, yaprak çürüntüsü ve kumun karışımından oluşur. Son zamanlarda cocos ve cocos, perlit karışımı harçlar saksı değiştirmede kullanılmaktadır.

Salon sarmaşığı bitkisinde saksı değiştirme işlemi:

Diğer bitkilerde olduğu gibi sol elin avuç içi saksı toprağını tutar ve saksı ters çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur. Bu sayede bitkinin kök yumağının saksı kenarından kolayca çıkması sağlanır.

Bundan sonraki işlem yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır. Yeni saksı eski saksıda 1-2 numara büyük olmalıdır. Saksının dip kısmında mutlaka drenaj delikleri bulunmalıdır.

Yeni saksıya dikim sırasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek şekilde ve istenilen yükseklikte tutulur. Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur. Boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır. Daha sonra saksı tabanı üzerinde birkaç kez yere vurularak harcın iyice oturması sağlanır. Saksı tümüyle toprakla doldurulmamak sulama payı olarak saksı kenarı üst düzeyi ile toprak yüzeyi arasında 1,5 cm dolayında bir boşluk bırakılmalıdır.

Saksı değiştirme işlemi bittikten sonra raphydophora önce toprak tümüyle nemli duruma gelinceye kadar sulanır. Daha sonra düzenli olarak sulanmalı ve sık sık su püskürtmelidir.

Gübreleme
Mayıs-Eylül ayları arasında 2 haftada bir kez 1-2 g/1 kompoze gübre verilmelidir. Bitkinin dinlenmeye girdiği kış aylarında gübrelemeye ara verilmelidir.

Sulama
Yazın bitkilere bol su verilmeli ve yapraklara sık sık su püskürtülmelidir. Orantılı nemi düşük olan yerlerde yapraklar kıvnlır ve dökülür. Sulama suyu oda sıcaklığında ve kireçsiz olmalıdır. Kışın sulama azaltılarak haftada 2-3 kez yapılmalı ve fazla nemden kaçınılmalıdır.

Salon sarmaşıklarında damlalıkların yerleştirilmesi:

Saksı toprağının tümüyle kuruması halinde yapraklarda sararma, gereğinden çok nemli tutulması halinde ise yaprak sararması ile birlikte köklerde çürüme görünür.

Salon sarmaşığı için yağmurlama sulama başlıkları:

Budama
Gelişmesi durmuş yaşlı bitkiler Mayıs-Temmuz aylan arasında kuvvetlice budanmalıdır. Budama sırasında sürgün uçlarından tepe çeliği alınabilir.

Budanmış salon sarmaşığı bitkisi:

Salon Sarmaşığı (Raphydophora) Hastalık ve Zararlıları

Önemli hastalıkları yaprak dökülmesi, bakteriyel yaş çürüklüğü ve kurşuni küf; zararlıları ise nematodlar, yaprak bitleri ve unlu bitlerdir.

Bakteriyel yaş çürüklüğü; Bakteri yaşlı bitkilerde görülür ve soldurur. Hastalık önce bitkide hafif bodurlaşma ve yapraklarda küçülme şeklinde ortaya çıkar. Bu durum ileri ki aşamalarda ani bir solma ve kuruma izler. Kök ve gövde siyahlaşır. Bakterilerin uygun gelişme sıcaklığı 25-30 C°, en yüksek 39 C° ve en düşük 4 C° dir.

Mücadelesinde;

Saksı toprağı ve bitkinin yetiştiği tüm materyal sterilize edilmelidir.
Anaç olarak yalnızca hastalıksız bitkiler (veya yumrular) kullanılmalıdır.
Bitkilerin yaralanmamasına dikkat edilmelidir.
Hastalıklı bitki kalıntıları uzaklaştırılmalı ve yok edilmelidir.
Bitkilere gereğinden fazla su verilmemeli, ortamın sıcaklığı denetim altında tutulmalıdır.

Kurşuni küf; Yaprak, gövde ve çiçeklerde etkilidir. Fazla nemli ortamlarda bu bitki kısımlarının üstlerini gri küf tabakası kaplar. Bulaşmalar çiçeklerde küçük koyu renkli lekeler halinde görülür. Uzun süre devam eden %85’in üzerindeki orantılı nem ve özellikle 15-25 C° sıcaklıklarda hastalığın yayılması için en uygun ortamdır.

Mücadelesi için;

Yayılma koşulları olan sıcaklık ve nem oranlarım uygun düzeyde tutulmalıdır.
Hastalık parazit olduğu için bitkiyi yaralayan ve zarar veren her türlü faktörden kaçınılmalıdır.
Uygun ilaçlarla ilaçlanmalıdır.

Kök ur nematodları; Toprak altında bitkinin kökleri içinde beslenirler. Bitkiyi emer ve emme sonucu gelişerek irili ufaklı urlar oluşur. Bitkinin su ve besin maddesini engeller. Bu sayede bitkide bodurlaşma, sararma ve gelişmede gerilemeler görülür.

Mücadelesinde nematodlara karşı kullanılan ilaçlar bitkiye zarar verdiği için, bitkinin ekim ve dikiminden öncesinde plastik örtü altında fümigasyonu yapılmalıdır.

Yaprak bitleri; Yaprak bitleri bitkileri sokup bitki öz suyunu emerek yaşar. Emme sırasında salgıladıkları toksik ve tahriş edici maddelerle yaprak kıvrılması veya şişkinlik gibi anormal oluşumlara neden olurlar. Yaprak sararır ve kurur. Virus hastalıklarını taşıyarak önemli zararlara yol açarlar.

Unlu bitler; kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür.

Kabuklu bitlerle bitkilerde benzer zararlar göstermeleriyle birlikte ilaçlarla mücadelesi yapılmalıdır.

İç mekân süs bitkilerinde yaprakların nekroz oluşmadan önce yaprak dökülmelere yol açan nedenler şunlardır;

Kışın saksı toprağının çok nemli tutulması,
Çiçekli halde iken bitkiye çok su verilmesi,
Saksı toprağının çok kuru bırakılması,
Yeterli havalanmaya olanak vermeyen sıkışmış saksı toprağı, saksı değiştirme sırasında bitkinin çok fazla budanması,
Bitkinin hava akımına bırakılması, kışın bitkilerin düşük sıcaklıklara maruz bırakılmasıdır.

İlginizi Çekebilir!