Süs Narı (Punica Granatum) Yetiştiriciliği

Narlar, sıcak ülkelerin bitkisidir. İç ve dış mekânda rahatlıkla kullanılan bir bitkidir. Dış mekânlarda kullanıldığında geniş bir taç oluşturmasına izin verilirken, iç mekânlarda kullanıldığında son yıllarda özellikle bonsai yapımında çok kullanılan bir bitkidir. Genellikle yaz yeşili bitkilerdir. Mayıs ayında çiçeklenir. Tüm yaz çiçeklidir. Çiçek rengi olarak karşımıza kırmızı, parlak turuncu, turuncu – beyaz ve beyaz çıkar. Süs bitkilerinde kullanıldığından meyvesi çok dikkate alınmamaktadır. Meyve yuvarlak ve küçüktür. Meyve kabuğu kahverengi grimsidir. Bilimsel sınıflandırması aşağıdaki gibidir.

Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Alt Sınıf: Rosidae
Takım: Myrtales
Familya: Lythraceae
Cins: Punica
Tür: Punica granatum

Punica granatum (süs narı):

Süs Narı (Punica Granatum) Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Anavatanı Akdeniz Bölgesi, İran ve Afganistan’dır. Yaklaşık 2 metre kadar boylanır. İnce dalları vardır. Açık yeşil, parlak yapraklı, her dem yeşil bitkilerdir. Beyaz, sarı, açık pembe ve iki renkli varyeteleri vardır. Ancak yakut kırmızısı renkli çiçekli olan daha çok bilinir. Aşılı varyeteleri evlerde yetiştirilir. Özellikle limonluk ve sıcak teraslarda rahatlıkla kullanılmaktadır. Gelişiminin ikinci yılından itibaren çiçeklenir.

Süs Narı (Punica Granatum) Çeşitleri

Doğada 2 türü bulunan Punica cininsin süs bitkileri yetiştiriciliğinde önemli olan tek türü Punica granatum cv. “nana”dır.

Punica granatum “Flore Pleno”, Süs Narı Çeşidi
Büyük kırmızı – portakal renginde çiçek açar. Çiçekler ilkbaharda kendini gösterir.

Punica granatum “Flore Pleno”, süs narı çeşidi:

Punica granatum “Nochi Shibari”, Süs Narı Çeşidi
Çiçekleri turuncu olup kenar uçları beyazdır.

Punica granatum “Nochi shibari”, süs narı çeşidi:

Punica granatum “Legrellei”, Süs Narı Çeşidi
Toparlak yapılıdır. Yaprak döker. Parlak yeşil yaprakları sonbaharda sararır. Hazirandan ağustosa büyük, katmerli, kırmızı-turuncu renkli, krem-sarı çizgili çiçekler açar. Oldukça arsızdır. Meyve vermez. Korunmalı yerlerde, kuzeyde bile yetişir. Sıcaklık olarak -15 °C /-10 °C’ye kadar dayanıklıdır.

Punica granatum “Legrellei”, süs narı çeşidi:

Punica granatum “Lutea Plena”, Süs Narı Çeşidi
Punica granatum “Legrellei” gibi ancak daha arsız ve çiçekleri açık sarı renklidir. Meyve vermez.

Punica granatum “Lutea Plena”, süs narı çeşidi:

Punica granatum “Rubra Plena”, Süs Narı Çeşidi
Punica granatum “Legrellei” gibi ancak çiçekleri canlı kırmızıdır. Meyve vermez.

Punica granatum “Rubra Plena”, süs narı çeşidi:

Punica granatum “Nana”, Süs Narı Çeşidi
Toparlak yapılıdır. Dallan yere sürünür. Çiçekleri, meyveleri ve yaprakları ile nar ağacının küçük kopyasını oluşturur. Ama çiçekleri daha boldur ve bütün yaz kalır. Meyveleri daha çiçekleri üzerindeyken oluşmaya başlar.

Punica granatum “nana”, süs narı çeşidi:

Kullanımı: Kayalıklar, öbekler, bordür, saksılar, çiçekliklerde rahatlıkla kullanılır. Boyu ve çapı; 60 cm’dir. En düşük -5°C’ye kadar dayanabilir. Ağır humuslu toprakları sever, kış döneminde budaması yapılır.

Süs Narı (Punica Granatum) Üretimi

Üretimi tohum ve çelik ile yapılır.

Punica granatum (süs narı)tohumu:

Tohumlar mart ayında atılır. Tohumda dinlenme yoktur. Bu yüzden kolaylıkla çimlendirilebilir.

Punica granatum (süs narı) tohum atımı:

Tohumlar tohum ekim kasasına atıldıktan sonra üzerine kapak atmak gerekmez. Çünkü tohum çimlenebilmesi için ışık gereklidir. Çimlenme sıcaklığı 16 C°’dir. Bir – iki haftada çimlenme olur.

Punica granatum (süs narı) fidesi:

Narların çelikle de üretimi yapılmaktadır. Burada budanan yapraklı çelikler mart -haziran aylarında yüksek taban sıcaklığında ve sisleme altında köklendirilir. Çelikler yarı odunlaşmış yan sürgünlerden ökçeli çelik tarzında alınır. Köklenme için gerekli sıcaklık 16 -18 C°’dir. Köklendirme ortamı olarak kum + torf kullanılmalıdır.

Süs Narı (Punica Granatum) Bitkisinin Ekolojik İstekleri

Sıcaklık
Yazın havadar bir pencere kenarında tutulur veya dışarı da normal sıcaklık ister. Kışın dinlenme döneminde en az 8 C° olmalıdır. Soğuk, kışı sert geçen yerlerde mutlaka içeriye alınmalıdır.

Punica granatum nana ve Punica granatum nana, süs narı çeşitleri:

Orantılı Nem
İlkbaharda ve yazın sprey sulama ile oransal nemi arttırmak gerekir. %60-70 orantılı nem uygundur.

Işık
Tam güneş ışığı ister. Aydınlık yerleri sever. Özellikle evlerde pencere kenarlarına konmalıdır.

Süs Narı (Punica Granatum) Üretiminde Kültürel İşlemler

Saksı Değiştirme
Punica bitkisi çok değişik topraklarda yetiştirilebilmekle birlikte; yetiştiricilik için en uygun topraklar derin, tınlı, geçirgen, hafif alkali ve organik maddece zengin topraklardır. Özel bir karışım vermek gerekirse; yanmış çiftlik gübreli bahçe toprağı, yaprak çürüntüsü, az miktarda killi toprak ve dişli nehir kumu karışımı en idealdir. Bu tip toprak karışımına sahip harca bitki dikimi yapılır. Saksı değişimi genellikle şubat mart ayında yapılır. Genç bitkilerde her yıl, yaşlı bitkilerde ise 3 – 4 yılda bir saksı değişimi yapılabilir.

Gübreleme
Mart – ağustos arası her iki haftada bir çiçekli bitki gübresi verilir. Kompoze gübre verilecekse yine iki haftada bir litreye 2 – 3 gram olacak şekilde verilmelidir.

Sulama
Yazın yani büyüme ve çiçeklenme dönemlerinde bol su verilir. Tamamen kuruması önlenir. Mart – ekim arası daha kuru tutulur. İki haftada bir bitki, tamamen kuruması önlenmesi amacıyla az sulanmalıdır. Bu dönem gelecek yıl sürgün olgunlaşması ve iyi çiçeklenme açısından önemlidir.

Budama
Saksı değiştirirken küçük sürgünlerin uçları alınırsa daha biçimli bir taç formu oluşur. Zayıf ve çok uzamış tüm sürgünler şubat – mart gibi kesilir. Sık dallar seyreltilir.

Süs Narı (Punica Granatum) Hastalık ve Zararlıları

Narlarda görülen önemli hastalıklar; yosunlaşma ve gövde zamklanma hastalığıdır. Başlıca zararlılar ise; nar yaprak biti ve nar beyazsineğidir.

Gövde zamklanma hastalığı: Hastalık etmeni, toprak kaynaklı bir fungustur. Ağır, su tutan, drenaj problemi olan yerlerde hastalık daha zararlıdır. Özellikle toprağa yakın olan kök boğazında önce kabukta kuruluk görülür. Daha sonra kabuk dokusu çatlar. İletim demetleri, fungusun enfeksiyonu nedeniyle tıkanır ve kahverengileşir. Ağaçta sararma ve gelişme geriliği başlar. Şiddetli enfekte olan bitkiler kurur. Yoğun bir sulama yapılmamalıdır. Sulama sırasında kök boğazı ve gövdenin ıslanmaması önemlidir. Bu hastalığa yakalanan bitkinin kök ve gövdesi %1,5’lik bordo bulamacına batırılmalıdır. Toprağa bol organik madde verilmelidir. Ağaçların hızlı sürgün faaliyeti gösterdiği ilkbahar, yaz ve sonbahar sürgün dönemlerinde ilaçlama yapılmalıdır.

Yosun oluşumu: Yosun oluşumu daha çok besin maddesi olarak fakir olan yerlerde, ağır bünyeli topraklarda olmaktadır. İlkbahar ve yaz döneminde, gövde ve dallar üzerinde kırmızımsı renkte yosun oluşur. Yosunlar kışa doğru kadifemsi, grimsi yeşil bir renk alır. Yosun gelişimi sırasında dallarda kabuk çatlamaları görülebilir. Bununla birlikte, bitkide doğrudan bir zarar oluşturmaz. Sadece yaşam ortamı olarak gövde ve dallarda gelişmektedir. Kış ve ilkbahar aylarında, gövde ve dalların %1’lik bordo bulamacı veya bakır içerikli diğer ilaçlarla iyice yıkama şeklinde ilaçlanması ile yosun gelişimini önlemek mümkündür.

Nar yaprak biti: Nar yaprak biti sadece narda zarar yapmakta olup, sarımsı yeşil renkte, 1-3 mm boyunda, oval yapılı böceklerdir. Yaprak altında, sürgün uçlarında, çiçek ve meyveler üzerinde yerleşerek koloniler oluşturmaktadır. Düzenli budama yapılmayan, nem oranı yüksek, sık dizilmiş seralarda problem oluşturmaktadır.

Süs narı bitkisinde yaprak biti zararı:

Nar yaprak biti, bitki öz suyunu emerek beslenmekte ve bu sırada salgıladığı tatlımsı sıvı madde ile fumajine (siyah küf tabakası) neden olmaktadır. Yoğun fumajine bağlı olarak bitki gelişimi zayıflamakta ayrıca, ürünün kalitesi ve pazar değeri düşmektedir.

Nar beyazsineği: Erginler limon sarısı renkte ve kanatları şeffaftır. Yaprak üzerinde çok yavaş hareket eden erginlerin bulundukları yaprak yüzeyi ve üzerleri beyaz toz şeklinde mumsu madde ile kaplıdır. Beyazsinek erginleri, nar yaprakları oluşmaya başladığında görülür. Nar beyazsineği, bitkinin yaprak altında beslenerek, bitkiye doğrudan zarar verdiği gibi yoğun tatlımsı madde salgılayarak da fumajine neden olmaktadır.

İlginizi Çekebilir!