Yeşim Ağacı – Yeşim Bitkisi (Crassula) Yetiştiriciliği
Yeşim Ağacı (Crassula) Bitkisinin Tanımı
Crassulaların anavatanları Asya, Avustralya, Güney Afrika’dır. Kültür varyeteleri özellikle Güney Afrika’da bulunurlar. 200’e yakın türü olduğu saptanmıştır.
Yeşim Ağacı – Yeşim Bitkisi:
Crassula, Crassulaceae familyası içinde sınıflanan bir bitki cinsidir. Ülkemizde yeşim bitkisi ya da yeşim ağacı olarak bilinir.
Dünyanın birçok yerinde doğal olarak bulunurlar. Bakımı çok kolay ve dayanıklı bir bitki türüdür. Sukkulent (etli yapıda) yapraklara sahiptirler.
Kolay üretilebilen crassulalann bazı türleri dona dayanıklıdır. Kültüre edilmiş formlardan bazıları soğuğa daha dayanıklı olsalar da, çok büyük sıcaklık farklılıkları yeşilliklerini kaybetmelerine ve ölmelerine neden olur.
Yeşim ağacı bitkisinde çiçekli dönem:
Crassulalar, çiçeklerinin sepal, petal ve karpel sayısı eşit olduğundan en basit çiçek yapısına sahiptirler.
Yeşim ağacı bitkisinde çiçek yapısı:
Yeşim bitkisi çiçeği:
Crassula türleri kendi içinde çok farklılık göstermektirler. Bazı grassula türleri, ilginç gövde yapısı ve dallanması ile; doğal bonsai görünümünü kolaylıkla alabilmektedirler.
Bonsai formunu almış yeşim ağacı türleri:
İç mekânda da kullanılan crassula türleri karanlık koridorların ve banyoların bitkisi değildir. Direkt güneş ışığı bu bitki için çok önemlidir. Sıcak günlerde sulanmasına özen gösterilmeli ve hava sirkülasyonunun olduğu yerler seçilmelidir.
Sahil iklimi, gelişimi için uygundur. Kaya bahçelerinde ve informal bordür bitkisi olarak, özellikle kuru ve sıcak alanlarda kullanılabilirler.
Bu bitkilerin yaprakları ya da gövdeleri çoğaltma amacıyla kullanılır. Üretimleri, tohumla ve çelikle kolaylıkla yapılabilir. Her dem yeşil bitkidir.
Crassula’nın bitkiler âlemindeki yeri:
- Alem : Plantae
- Şube : Magnoliophyta
- Sınıf : Magnoliopsida
- Takım : Saxifragales
- Familya : Crassulaceae
- Tür : Crassula
- Türkçe Adı : Yeşim bitkisi, yeşim ağacı
Yeşim ağacı bitkisinde değişik yaprak tipleri:
Yeşim Ağacı (Crassula) Çeşitleri
Birçok çeşidi bulunan crassula cinsinin en çok yetiştirilen türleri C. Ovata ve C. Falcatadır. Bununla birlikte C. Arborescens, C. Ruprestis, C. Argentea, C. Perforata, C. Coccinea ve C. Bride’s Bouquet’tir.
Grassula çeşitleri görünüm olarak bir çok farklıklar gösterir.
Crassula Ovata, Yeşim Bitkisi Türü
Crassula portulacea sinonimi ile de bilinen Crassula ovata , Crassulacea ailesinin en çok yetiştirilen türüdür. Crassula ovata; Crassula arborescens ile çok benzerlik gösterir.
Crassula ovata ve Crassula arborescens, Yeşim bitkisi türleri:
Dostluk ağacı ve para bitkisi olarakta adlandırılır. Crassula ovata yavaş büyüyen, büyük çalıdır. Grassula türleri arasında en çok sevilen ve süs bitkileri yetiştiriciliği en çok yapılan türlerdendir.
Crassula ovata türü çiçekleri:
1-1,8 metreye kadar boylanabilen bu bitki, 1-1,5 m arası taçlanmaktadır. Eliptik, koyu yeşil, etli yapraklara sahiptir. Kışın grup halinde, küçük pembe -beyaz yıldız şekilli çiçekler açar. Yapraklarının yanı sıra, çiçekleride dekoratif ve çok güzel görünümlüdür.
Erişkin bitkiler, ilginç gövde yapısı ve dallanması ile, doğal bonsai görünümünü kolaylıkla alabilmektedirler.
Dış mekan bitkisi olarak yetiştirilmekle birlikte, ve iç mekanların bonsaisi olarak ta yetiştirilebilmektedir. Soğuktan etkilendikleri için bitkinin dondan korunması gereklidir.
Crassula ovata ‘Mınıma’bonsaı ‘Gollum’‘bonsai’, Yeşim ağacı türü:
Crassula ovata, Yeşim bitkisi türü:
Crassula Ovata ‘Hobbit’ ve Crassula Ovata ‘Jade Plant’, Yeşim ağacı türleri:
Grassula Ovata ‘Tricolor’ ve Grassula Ovata ‘Veriegata’, Yeşim ağacı türleri:
Crassula Bride’s Bouquet, Yeşim Ağacı Türü
Crassula Bride’s Bouquet, dayanıklı ve çok hoş çiçeği olan bir crassula türüdür. Bu dekoratif bitki, Crassula perfoliata var.falcata ile Crassula rupestris türlerinin çaprazlanması ile elde edilmiş bir Mr. Dick Wirght hibrididir.
Crassula bride’s Bouquet türü çiçekleri:
Çiçeklenme ocak ayında başlar. Nisan ayına kadar çiçek üstünde kalabilir. Çiçeği, her bir dik dal üstünde, sık demetler halinde ve açık pembe renktedir. Demet çapı 3,5 cm’e, yıldız şeklindeki her bir çiçek çapı ise 8-9 mm’e kadar ulaşabilir. Toprağın nem tutmayan iyi drenajlı bir toprak olması kaydı ile -1 dereceye kadar dayanabilir ve yine bu koşul ile tüm yıl boyunca sulama sever.
Crassula Springtime ve Crassula Rupestris, Yeşim ağacı türleri:
Aynı aileye mensup Crassula Springtime ile tıpatıp benzer. Crassula Springtime’da Crassula Rupestris’den türeyen bir hybrid crassula’dır. Bu nedenle aralarındaki fark yok denecek kadar azdır. Sadece C.Bride’s Bouquet yaprakları, C. Springtime’a göre daha sivri daha küçük ve açık yeşil yapraklara sahiptir.
Yetiştirmesi de üretimi de son derece kolaydır. Zor gelişen hibrid bitkilerden değildir. Saksının içine düşen yapraktan da, köksüz gövde çeliklerinde de kolaylıkla üretim yapılabiliyor.
Crassula Falcata, Yeşim Ağacı Türü
Bu bitki bir yaz çiçeği olup kurşuni rengi yapraklara, turuncu-kırmızı renkli çiçeklere sahiptir. Çiçekleme mevsimi yaz aylandır. Minik kırmızı çiçekler yaz ortalarında bitki örtüsü üzerinde yükselmeye başlar ve çok gösterişli yoğun kümeler halinde etrafa güzellik verir.
Crassula Falcata türü çiçekleri:
Her dem yeşil yapraklan çok güzeldir. Suyu fazla sevmezler, kışın iki haftada bir sulanırlar. Kuvvetli güneşe dayanıklıdır ama günün sıcak saatlerinde korumaya ihtiyaç duyarlar. Evde de çok iyi yetişebilen bir bitkidir. Sulandırılmış ev gübresi verilirse daha iyi sonuçlar alınır. Sahil kentlerinde iyi gelişme gösterir.
Crassula falcata türünün yaprak ve dal yapısı:
Crassula Coccinea, Yeşim Ağacı Türü
Kırmızı güzel kokulu çiçeklere sahiptir. Çiçeklenme zamanı mayıs ve eylül ayları arasıdır. Havadar ve aydınlık fakat direk güneş almayan ortamı sever. Ekim ayından itibaren çiçeklenme dönemine kadar daha serin bir yere alınmalıdır. Yazın fazla olmamakla birlikte düzenli sulanmalı kışın ise toprağı ıslatmayacak kadar az su verilmelidir. Yazı iki hafta arayla kaktüs gübresi verilmelidir.
Yüksek nem ortamı oluşturulmalı, sıkça su püskürtülmelidir. Eğer gerekiyorsa saksısı ilkbaharda değiştirilebilir.
Crassula Coccinea türü:
Çiçeklenme dönemi budanırsa daha iyi gelişir. Saksısını iki yılda bir değiştirmek yetecektir. Temmuz ayında kesilen uç dallar birkaç gün kurumaya bırakılıp kumlu ortamda köklendirilir. Fazla sıcak ve karanlık ortamda yaprak bitleri görülebilir.
Crassula Arborescens, Yeşim Ağacı Türü
Gövde ve dalları kalın, yapraklan oval, dip kısımları geniş, gri -yeşil renkte ve kenarlan kırmızı renktedir.
Saksıda Crassula Arborescens, Yeşim Ağacı Türü:
Grassula Ovata gibi; gövde yapısı ve dallanması ile, doğal bonsai görünümünü kolaylıkla alabilmektedirler Suyu sevmez. Toprağı tamamen kurumadıkça sulanmamalıdır. Kuraklığa dayanımı yüksektir. Kışında soğuğa karşı birçok türden daha dayanıklıdır. Yazın haftada bir kışın ayda bir sulama yeterlidir. Bol güneşte yaprak kenarları pembe -kırmızı ve benekli olur.
Bol güneşte kalan Crassula arborescens, Yeşim Ağacı Türü:
Güneşi ve aydınlığı sever. Ama özellikle; mayıs-ağustos ayları sürecinde, yapraklarının yanmaması için, doğrudan gelen güneş ışınlarından korunması gerekir. Çiçekleri beyaz renktedir. Çok kolay büyür. Ufak bir sürgünden üretimi kolayca yapılabilir.
Diğer Yeşim Ağacı (Crassula) Türleri
Crassula Argentea, Yeşim Ağacı Türü:
Crassula Jacobsenian ve Crassula Marnieriana Yeşim Bitkisi Türleri:
Crassula Perforata ve Crassula Perforata Var. Türleri:
Crassula Plegmatoides ve Crassula Socialis Türleri:
Crassula Lycopodioides ve Crassula Hitra Türleri:
Crassula Rogersii ve Crassula Rattrayi Türleri:
Crassula Moonglow, Crassula Mesembryanthemoides ve Crassula Capitella Türleri:
Yeşim Ağacı (Crassula) Üretimi
Crassula üretimi çok kolay yapılabilen bir bitki türüdür. Bitkinin üretimi tohum ve çelikle yapılır.
Tohumla Üretim
Tohumlar saksı kompostuna nisan-mayıs aylarında dikkatlice ekilerek 15-18 C°’de çimlendirilirler. Fakat; tohumla üretimde uzun bir kültür süresine gerek duyulduğundan bu yöntem pek tercih edilmez.
Tohumla Üretilmiş Crassula Arborescens ve Crassula ovata ‘Minima’ Türleri:
Çelikle Üretim
Yaprak çelikleri ilkbahar ve yaz aylarında alınır. Yapraklar ana gövdeden ayrılarak 1 gün kurumaya bırakılır. Daha sonra büyüme kompostuna yüzeysel olarak dikilir. Özellikle C. arborescens ve C. falcata türleri 5-7.5 cm uzunluğundaki sürgün çelikleri ile mayıs-temmuz ayları arasında üretilirler. Alınan çelikler birkaç gün kurutulduktan sonra büyüme kompostuna dikilirler.
Üretim için yeşim bitkisi yaprak çelikleri:
Gövde Çelikleri: Bitkinin uykudan uyanıp yeniden büyümeye başladığı dönem olan ilkbahar ve erken yaz dönemlerinde gövde çeliği alınabilir. Kök atmadan solmasına engel olabilmek amacıyla, kesilen parça fazla uzun olmamalıdır. Sağlıklı bir bitkinin sağlıklı bir gövdesi seçilmelidir. Yeni patlayacak olan bir göz ya da bir dalın hemen üzerinden keskin bir bıçakla kesilmelidir.
Yeşim ağacı gövde çelikleri:
Kesilen dal, 4-8 cm kalacak biçimde kısaltılmalıdır. Aşağıya yakın olan yaprakları ayıklanır ve yara yerleri kuruyacak kadar bir süre için birkaç günlüğüne ılık bir yerde bırakılır. Saksı toprağı hazırlanarak bitki dikim derinliğine dikkat edilerek dikilir. Hafif rutubetli tutulmalı, havadar ve gölge bir yerde bekletilmelidir. Direkt güneş ışığı almayan bir yere konulmalıdır. Sağlıkla gelişen bitkide 2-6 hafta içinde köklenme gerçekleşecektir.
Gövde çelikleriyle üretilmiş yeşim bitkisi fideleri:
Yeşim Ağacı (Crassula) Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Crassulaların iyi gelişmesini ve çiçek açmasını sağlamak için yapılacak şey fiziki ve kimyasal şartları onun doğal ortamına yaklaşık olarak uydurmaktır. Bu nedenle crassula yetiştiriciliğinde sıcaklık, toprak-atmosfer nemi ve ışık istekleri dikkat edilmesi gereken unsurlardır.
Yetişme ortamında yeşim ağacı:
Sıcaklık
Crassula sıcağı seven bir bitkidir. Ama; yazın ısının 40 C°’yi geçmemesine dikkat edilmelidir.
Uygun sıcaklıkta yeşim ağacı:
Çünkü; yüksek sıcaklıklarda büyüme durur, hatta 50 C°’den sonra bitkiler ısı şokuna girebilirler. Kışın ise; sıcaklık 7 C°’nin altına düşmemelidir.
Orantılı Nem
Crassulalar doğadaki ortamlarında uzun süreli nemli havaya alışmamışlardır. Uzun süreli nemli havaları sevmezler. Hem nemli, hem de havasız ortamlar bitkinin gelişimine olumsuz etkiler yapar. Crassula bitkilerinin istediği orantılı nem miktarı %60-70’ dir.
Ortam nem miktarı %60-70 olan yeşim bitkileri:
Işık
İç mekanda da kullanılan crassula karanlık ve gölge yerlerin bitkisi değildir. Aydınlığı seven crassula, bol gün ışığına ihtiyaç duyar. En uygun yer iyi güneş alan yerlerdi r. Direkt güneş ışığı bu bitkini iyi gelişimi için çok önemlidir.
Yetiştirme ortamında çiçeklenmiş yeşim ağaçları:
Yazın göreceği yeterli güneş ışığı kışın çiçeklenmeyi teşvik edecektir. Ancak yaz sıcaklarında öğle saatlerinde direkt güneş ışığından korunmalıdır.
Uygun ortamda yetişen yeşim bitkisi:
Kuzeye bakan pencere önlerinden ziyade; güneş gören balkon ve pencere önlerine koyulması bitki üzerinde olumlu gelişme yapar.
Yeşim Ağacı (Crassula) İçin Bakım Önlemleri
Crassula yetiştiriciliğinde kültürel ortamların bitkinin doğal ortamlarına benzemesi önemlidir. Crassulanın bakımı birçok süs bitkisine göre çok kolaydır. Ama yinede; crassulaların güzel bir şekilde yetiştirilmesi için bakımı iyi şekilde ve zamanında yapılmalıdır.
Yeşim Bitkisi:
Saksı Değiştirme
Her 2-3 yılda bir saksı değiştirmesi yapılabilir. Saksı değiştirme zamanı crassula türlerine göre değişiklik gösterir. Ama tüm crassula türlerinde en uygun saksılama zamanı bitkinin istirahat ettiği zamandır. Değiştirme işlemi genellikle; ocak -mart ayları arasında yapılır.
Saksı değişimi gerekli olan yeşim ağacı:
Bitki hiçbir zaman fazla büyük saksıya alınmamalıdır. Çünkü, bitkiye göre toprak fazla olacağından toprak geç kurur ve kökler zarar görebilir. Saksının dibine küçük çakıl taşları veya kiremit parçası koyarak suyun saksıda kalmaması sağlanmalıdır.
Yeni saksıda yeşim bitkisi:
Saksı değişimi sırasında yeni saksı tamamen dolmamalıdır. Su payı için, üstten 0.5-1 cm boşluk kalması idealdir. Kullanılan toprak geçirgen olmalıdır. Saksı değişimi sırasında bitkiye zarar vermemeye çok dikkat edilmelidir.
Gübreleme
Crassula türlerine verilecek gübre suni gübre olmalıdır. Crassulalar genellikle yavaş büyüyen bitkiler olduğu için gübre seçerken azotu az, fosfor ve potasyumu çok gübre olmasına dikkat edilmelidir. Çiçeklemede diğer faktörlerinde (ışık..vb) etkisi olduğu gibi gübrelemeninde etkisi vardır.
Gübreleme yapılmış yeşim ağacı:
Crassula türlerine her yıl mayıs-ağustos aylan arasında ayda bir kez 1 g/l kaktüs gübresi verilmelidir. Gübre dinlenme döneminde değil, büyüme döneminde verilmelidir. Çünkü dinlenme döneminde sulama miktarını azalttığımızdan toprakta gübre kalır ve bitkinin köklerine zarar verebilir.
Sulama
Crassulaların düşük su ihtiyacı vardır. Büyüme mevsimi başlangıcı olan ilkbahardan yaz aylarına doğru bitkiye verilen su azar azar artırılır. Sıcak günlerde sulanmasına özen gösterilmeli ve hava sirkülâsyonunun olduğu yerler seçilmelidir.
Kasım ayından şubatın sonuna kadar dinlenme döneminde su miktarı en aza indirilmelidir. Sulama saksı toprağı kesinlikle ıslak hale gelmeyecek şekilde ayarlanmalıdır.
Budama
Crassula yetiştiriciliğnde budama fazla önem taşımaz. Çünkü; crassula budama gerektirmeyen bir süs bitkisidir.
Yeşim ağacında gençleştirme budaması:
Crassula bitkisinde budama işlemi özellikle büyük göde yapısına sahip çeşitlerde daha çok gençleştirmek amamacıyla yapılır. Yine çelik almak amacıyla ve saksı değişim zamanlarında dengeli şekilde budama yapılmalıdır.Bu şekilde yapılan düzenli budamalarla bitki formunu daha uzun süre koruyacaktır.
Yeşim Ağacı (Crassula) Bitkisinde Görülen Hastalık ve Zararlılar
Crassula bitkisininde görülebilen önemli hastalıklar; kök çürüklüğü, kurşuni küf ve antraknoz’ dur. Zararlısı ise; unlu bitler’ dir.
Kök Çürüklüğü
Kökler çeşitli sebeplerden çürüyebilir. Devamlı su içinde kalan kök muhakkak çürür. Ayrıca saksı değiştirirken kökler zarar görürse zedelenen yerden mantar sporları girebilir.
Bunun için saksı değiştirince bitkiyi 1 hafta sulamamalıdır. Bir başka sebep de bitkiyi soğuk havada sulamaktır. Kökü çürüyen bitkinin çürük kısmı kesip atılmalıdır.
Ancak kalan kısımda sarımsı, kahvemsi veya kırmızımsı leke kalmışsa, lekesiz yeri buluncaya kadar bitki kesilmelidir. Bir hafta kadar kurumaya bırakılmalı, sonra saksılanmalıdır. Ama bir ay kadar su verilmemesi daha doğru olur. Eğer kesilen bitki çok küçülmemişse köklenebilir.
Kurşuni Küf
Yaprak, gövde ve çiçeklerde etkilidir. Fazla nemli ortamlarda bu bitki kısımlarının üstlerini gri küf tabakası kaplar. Bulaşmalar çiçeklerde küçük koyu renkli lekeler halinde görülür. Uzun süre devam eden %85’in üzerindeki orantılı nem ve özellikle 15 -25 C sıcaklıklarda hastalığın yayılması için en uygun ortamdır.
Mücadelesi ve alınacak önlemler için; yayılma koşulları olan sıcaklık ve nem oranlarını uygun düzeyde tutmak, Hastalık parazit olduğu için bitkiyi yaralayan ve zarar veren her türlü faktörden kaçınılmalıdır.
Antraknoz
Yaprak uçlarının önce sarımtırak sonra esmer ve en sonra da koyu kahverengi bir renk aldığı uç yanıklığı şeklinde belirir. Kurak yörelerde, kaloriferli ve havasız ortamlarda yetişen bitkilerde neden olan yapraklarda kavrulma ve yaprak dökümü antraktoz ile karıştırılmaması gerekir.
Mücadelesi, Sporların yayılmasını önlemek için hastalıklı yapraklar toplanıp yok edilmelidir.
Yeşim bitkisinde unlu bit:
Unlu Bitler
Fazla sıcak ve karanlık ortamda bitler görülebilir. Kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür.
Kabuklu bitlerle bitkilerde benzer zararlar göstermeleriyle birlikte ilaçlarla mücadele edilmelidir.
Lütfen yorum bırakın.