Bezelye ve Sulama
Sonbaharda yapılan bezelye yetiştiriciliğinde, bitkinin gelişme dönemi genellikle yağışlı döneme rastladığı için sulamaya hemen hemen hiç ihtiyaç duyulmaz. İlkbaharda yapılan ekimlerde iyi bir gelişme sağlayabilmek için hava ve toprak şartlarına bağlı olarak düzenli aralıklarla sulama yapılmalıdır. Sulanan bitkiler, sulanmayanlara göre daha uzun süre ve daha fazla çiçek açar ve meyve bağlar. Sulama ile baklada dane sayısı, dane iriliği ve birim alandan alınan baklalı verimde artış görülür. Bölge ve iklim şartlarına göre sulama sayısı 3’e kadar çıkarılabilir.
Çiçeklenmeden önceki dönemde ve meyve tutumundan sonraki dönemde olmak üzere en az iki defa sulama yapılır. Çok nadir hallerde havalar çok kurak giderse üçüncü bir sulama yapılabilir. Sulama, karık usulü veya yağmurlama şeklinde yapılır. Erken gelen birkaç günlük veya sürekli hava sıcaklığı, çiçeklenmeye son verebilir. Üreticilerin böyle bir durumda çabuk davranıp hemen sulama yapmaları gerekir. Böylelikle çiçeklenme en az 2-3 gün uzatılıp verimde iki katına kadar artış sağlanabilir.
Bezelye ve İlaçlama
Bezelyede zarar yapan birçok hastalık ve zararlı bulunur. Bunlardan en önemlileri; kök çürüklüğü, solgunluk, külleme, mildiyö, antraknoz ile kırmızı örümcekler, yaprak bitleri ve burukuslardır.
Bezelye antraktozu: Bezelyede ilk belirtiler baklalarda, çökük kırmızı kenarlı kahverengi noktalar olarak görülür. Başlangıçta noktalar küçüktür. Fakat zamanla büyürler ve bunların altında bulunan tohumlar, çimlenme güçlerini kaybeder. Bu durumdaki tohumlar sadece zayıf bitkiler verebilir. Bunlara benzer noktalar, bulaşık sürgünlerin gövde ve yapraklarında görülür. Bezelyede noktalar birbiri ardı sıra çıkarlar.
Bezelyede antraktoz:
Özellikle rutubetli mevsimlerde bu hastalık büyük kayıplara yol açar. Yeşil mahsulün kalitesi düşer. Olgun mahsul, yiyecek veya tohumluk olarak kullanılmaz.
Hastalık etmeni bulaşık bitki artıklarında kışlar. Bu nedenle hasattan sonra böyle bitki artıkları dikkatlice tarladan çıkarılmalıdır. Buna ilâve olarak sadece dayanıklı çeşitlerin sağlam tohumları ekilmelidir. Tohum ilaçlaması uzmanın önerisine göre uygulanmalıdır.
Bezelyede Mildiyö: Mildiyö hastalığı; yapraklar üzerinde küçük, soluk yeşil veya sarımsı lekeler halinde belirir. Hastalık ilerledikçe lekeler koyulaşır. Yaprakların alt yüzünde bu lekelerin tam altında, gri veya menekşe renginde bir küf tabakası görülür. Şiddetli şekilde hastalanan yapraklar sararır, sonraları kahverengiye dönüşür. Yaşlı yapraklar kısa zamanda kurur, bunları taze ve genç yaprakların kuruması takip eder. Zamanla bitki tamamen ölür.
Bezelyede mildiyö:
Bezelyede mildiyö mücadelesi kültürel ve kimyasal olarak yapılır:
- Bezelyede mildiyö için kültürel Mücadele: Sık dikim yapılmamalıdır. Eğer yapılmışsa zamanında gerekli seyreltme yapılmalıdır. Hastalıklı bitki ve meyveler tarladan uzaklaştırılıp, derin bir yere gömülmelidir.
- Bezelyede mildiyö için ilaçlı Mücadele: İlaçlamaya bitkiler kol atmaya başladığında veya çevrede ilk hastalık belirtilerinin görüldüğü zaman başlanmalıdır.
Bezelyede kök çürüklüğü; Sebzelerde kök çürüklüğü diğer adıyla çökerten hastalığı, fide devresinde görülür. Aynı zamanda çıkıştan önce de zarar verebilir. Fidelik devresinde fidelerin toprakla temas eden kök boğazlarından itibaren yattıkları görülür. Gerek çıkış öncesi, gerekse sonrası meydana gelen ölümler sonucu ocaklarda boşluklar meydana gelir. Hastalık, fidelerin tamamının tahrip olmasına da sebep olabilir.
Bezelyede kök çürüklüğü mücadelesinde şunlar yapılmalıdır:
- Tohum ekimi sık olmamalı,
- Hastalıklı fideler ayıklanmalı,
- Fazla sulamadan kaçınılmalı,
- Gereksiz yere fazla azotlu gübre verilmemeli,
- Erken ekim yapmaktan kaçınılmalıdır
Bezelyede Solgunluk: Bitkide toprak üstü aksamının turgor durumunu kaybetmesi sonucunda solması, dal ve yaprakların toprağa doğru sarkması şeklinde kendini gösterebilir. Mücadelesinde sertifikalı temiz tohum kullanmak tohumları ilaçladıktan sonra ekmek gerekir. Bunun yanında konukçu olan bitkiyi en az iki sene münavebeli yetiştirmek de bir mücadele yöntemidir.
Bezelyede kırmızı örümcek: Bitki özsuyunu emerek yaprakların renk değiştirmelerine ve ileri devrede kuruyup dökülmelerine neden olurlar. Genellikle yaprağın alt yüzeyinde beslenen zararlı yaprakların erken dökülmesine ve bitkinin zayıflayarak ölmesine neden olur. İlk belirtiler görüldükten sonra ilaçlamaya başlanır. Yaprakların üst ve özellikle alt taraflarının iyice ilaçlanmasına özen gösterilmelidir.
Bezelyede yaprak biti: Yaprak ve saplar üzerinde öz suyu emmek suretiyle zararlı olurlar. Bitki üzerinde görülmeye başlayınca kimyasal mücadele önerilir.
Bezelyede yaprak biti:
Bezelye ve Gübreleme
Bezelye kendinden önce yetiştirilmiş olan bitkiye verilmiş olan gübrelerle çoğu kez yetinmektedir. Bezelyeye çiftlik gübresi vermekten kaçınılmalıdır. Çiftlik gübresi vegatatif kısımların aşırı gelişmesini sağlar ve bakla, dane veriminin azalmasına neden olur. Ancak toprağın fiziksel yapısını düzeltmek için verilmesi gerekiyorsa, bezelyeden önce yetiştirilen çapa bitkilerine verilmelidir.
Bezelye bitkisi, büyüme süresince diğer baklagiller gibi havadaki azotu kök yumrularıyla toprağa bağlar. Böylece toprak, azotlu gübre ile gübrelenmiş gibi olur. Ancak bitki bu faaliyetine toprak yüzüne çıktıktan 2- 3 hafta sonra başlar. Bu dönem için gerekli azot, topraktan sağlanır. Eğer toprakta azot noksanlığı biliniyorsa dekara 1- 2 kg saf azotu verecek kadar ticari gübre atılır. Fazla gübre vermek, havadan sağlanacak azotun miktarını en az yarı yarıya azaltır.
Bezelyenin fosforlu gübreye olan ihtiyacı saf madde olarak 4- 6 kg/dekardır. Kumlu topraklarda bu miktar biraz daha artırılmalıdır. Fosforlu gübrelerin gerektiğinden fazla verilmesi dane verimini ve danenin protein bileşimini azaltır.
Fosforlu gübre ile birlikte potaslı gübrelerin de verilmesi köklerdeki yumru sayısını ve köklerdeki bakterilerin azot tespit etme yeteneklerini arttırır. Toprağın potasça fakir olduğu bilinirse dekara 15- 20 kg potaslı gübre verilmelidir.
Bezelye ve Destek Sağlama
Sırık bezelyelerde ikinci çapa ile birlikte herek verme işlemi yapılır. Kafes tellerle, zikzaklı gergin iplerle, kargı veya sırıklarla bitkilere herek verilir. Herekler, bitkilerin rüzgârdan ve toprakta bulunan nemden zarar görmemesini sağlar. Bitkiler hereklere büyüme uçlarındaki sülüklerle çok sağlam olarak tutturulur. Böylece rüzgâr ve toprak rutubetinden bitkinin gövdesi ve meyveleri, olumsuz yönde etkilenmez.
Bezelyede sırık ile destekleme:
Ayrıca bezelye bitkileri kafes telleri üzerinde de yetiştirilebilir. Bunun için bir metre genişliğindeki ve 3-4 m’de bir dikilen kazıklara kafes telleri meyilli şekilde duvar gibi çekilir. Bezelye bitkisi bu kafes telleri üzerinde çok iyi gelişir. Düzenli hasat yapılarak kaliteli düzgün meyveler elde edilir. Özellikle bu yöntem, küçük aile işletmelerinde sofralık, taze bezelye üretiminde kullanılır.
Bezelyede kafesle destekleme:
Bezelye ve Yabancı Otlarla Mücadele
Tohumların çimlenerek bitkilerin toprak yüzüne çıkıp gelişmeye başladığı ilk hafta içinde büyümeleri çok yavaştır. Yabancı otlar, bitkiler 4-5 yapraklı olduğunda gelişmeye çok zarar verirler. Bu dönemde toprağı havalandırmak, varsa kaymak tabakasını kırmak, yabancı otları almak ve gerekiyorsa seyreltme yapmak amacı ile birinci çapa yapılır.
İlk çapa, çok yüzeysel yapılmalı ve köklere zarar verilmemelidir. Birinci çapadan yaklaşık 20 gün sonra bitkiler 25- 30 cm boylandıkları ve yabancı otların fazlalaştığı dönemde ikinci çapa yapılır. Bu çapa ile bitkilerin boğazları doldurulur. Genellikle ikinci çapa zamanı çiçeklenmeden önceki dönemdir. Bezelyelere iki çapa yeterlidir. Ancak kaymak tabakası ve yabancı otların oluşması halinde üçüncü bir çapa yapılabilir.
Lütfen yorum bırakın.