Kafir Zambak (Klivya, Clivia) Bitkisinin Tanımı ve Önemi
Klivya (Clivia) Anavatanı Natal olan iç mekân süs bitkisidir. Yaprakları iç içe katmerli, dar ve uzun, yeşil renklidir.
Kafir zambak’ın genel görünüşü
Kafir Zambak’ın Bilimsel Sınıflandırması:
- Âlem: Bitkiler
- Bölüm: Magnoliophyta
- Sınıf: Liliopsida
- Alt Sınıf: Liliidae
- Takım: Asparagales
- Familya: Amaryllidaceae
- Cins: CLİVİA sp.
Kafir zambak’ın farklı bir çeşidi
Clivia, Amaryllidaceae ailesinin bir cinsidir. Güzel çiçekler sayesinde, dünyada oldukça popüler hâle gelmiştir. Kısa boylu, gösterişli çiçeklere sahip bir bitkidir. Soğanlı kökü vardır. Yaprakları iç içe katmerli, dar, uzun ve yeşil renktedir.
Yılda bir kere (şubat-mart veya ağustos-eylül) açan turuncu-kırmızı cazip çiçeklere sahiptir. Ekimden Şubata kadar serin ve aydınlık bir yerde tutulmalıdır. Çiçeklenmeye başlar başlamaz daha sıcak ve gölge bir yere alınmalıdır.
Kafir zambak’ın çiçek yapısı
Kafir Zambak’ın Morfolojik Yapısı
Kafir Zambak’ta Habitus
Kanyon ve kayalık altlarını kendine doğal yaşam alanı olarak seçmektedir. Ülkemizde Akdeniz de doğal olarak yetiştiği görülmüştür. Kumlu çakıllı toprak tipinde ve humusça zengin topraklarda rahat yetişir.
Kafir Zambak’ta Yaprak
Yapı olarak aynen amarillis gibi çıkarlar yalnız Clivia çiçekleri daha küçüktür. Çiçek rengi genelde turuncu, nadiren sarı olur. Çiçekler uzun çiçek sapı üzerinde birleşik formlu zambak görünümündedirler. Demet halinde 15 -20 adet çiçek bulunur. Çiçekleri borazan şeklindedir.
Kafir zambak’ın çiçek şekli
Kafir Zambak’ta Kök
Kökleri etlidir. Kurak dönemlere dayanabilmek için su depolamaktadır.
Kafir zambak’ta kök yapısı
Kafir Zambak Çeşitleri
Clivianın bilinen altı çeşidi bulunmaktadır:
Clivia Caulescens
Clivia caulescens subtropikal Güney Afrika’dan uzun ömürlü bir türdür. Caulescens kelimesi çok farklı hava kök anlamına gelmektedir.
Clivia caulescens bitkisi genellikle ormanlık ve nemli dağlık alanlarda bulunur. Çiçekleri boru şeklinde uçları yeşildir.
Humuslu topraklarda daha rahat gelişim göstermektedir. Ekilecek alanda gölgeli ve iyi drenajlı alan tercih edilmelidir. Kapalı alanlarda rahat yetiştirilir. 1-3 metre arasında boylanabilir.
Clivia Caulescens
Clivia Gardenii
İyi drene edilmiş tınlı kumlu toprak tercih eder. Kayalık ve eğimli alanlarda kolay yetiştirilir. Gölgeli güzel bir bahçenin rahatlıkla parçası olur.60 cm kadar büyüyen bir bitkidir. Meyveleri kırmızı parlak ve etlidir. Meyvesi yenmez.
Clivia Gardenii
Clivia Miniata
Sarı boğaz ile parlak yeşil yaprakları ve kırmızı çiçekleri vardır. Tohumların olgunlaşması için 4 yıl geçmesi gerekir. Kısa boylu, gösterişli çiçeklere sahip bir bitkidir. Soğanlı kökü vardır. Yaprakları iç içe katmerli, dar, uzun ve yeşil renktedir. Yılda bir kere (şubat-mart veya ağustos-eylül) açan turuncu-kırmızı cazip çiçeklere sahiptir. Ekimden Şubata kadar serin ve aydınlık bir yerde tutulmalıdır. Çiçeklenmeye başlar başlamaz daha sıcak ve gölge bir yere alınmalıdır. Yazın toprağı devamlı nemli kalacak şekilde sulanmalıdır.
Clivia Miniata ve Meyveleri
Clivia Miniata San Marcos Sarı
Clivia Miniata Solomone Sarı
Clivia Miniata Tiny Tim
Clivia miniata vico
Clivia Mirabilis
Kumtaşı kaya çatlakları arasında yetiştirilir. Aşırı kuru ve aşırı güneşli yerlerde zarar gördüğü tespit edilmiştir. Yapraklarını dökmeyen bitkilerdir. Mart ayında çiçeklenir. Kökleri aşırı sıcaklar için su depolayabilir.
Clivia mirabilis
Clivia Nobılıs
Tohumların olgunlaşması yaklaşık 7 yıl sürer.38 cm boylanır. Kayış şeklinde dökülmeyen yaprakları vardır. Askıda taşıyan sarı kırmızı çiçekleri vardır.
Clivia nobılıs
Clivia Robusta
1,6 metre yüksekliğe kadar boylanabilen bir bitkidir. Clivia cinslerinden en yüksek boylularındandır. Güçlü bir üretici olduğundan dolayı bataklık koşullarında rahatlıkla büyür. Yaprakları arasında 1200 mm uzunluğunda ve 90 mm genişliğindedir. Genç yaprakları zaman zaman zayıf bir soluk çizgi olabilir.
Clivia Robusta
Kafir Zambak Üretimi
Kafir Zambak’ın Tohumla Üretimi
Tohumlar, Ocak-Şubat aylarında ekilirler. 7 kısım tınlı toprak, 3 kısım turba yosunu, 2 kısım kum karıştırılarak karışımın her metre küpüne 500g öğütülmüş kireç taşı ile 2.850g özel J.I. karışımı katılmalıdır. Tohumla üretilen Clivia’lar 3. yıllında, bazı hallerde 4. yıl çiçek açmaya başlarlar.
Kafir Zambak’ta Kökten Ayırma
Ayırma ile üretim ise, iki yaşındaki 4–5 yapraklı yan sürgünlerin birkaç kökü ile birlikte saksı değiştirme sırasında ana bitkiden ayrılması ve büyüme kompostu ile doldurulmuş saksılara dikilmesi ile olur. Ana soğan yanında oluşan yavru soğanların ilkbaharda ayrılması ile çoğaltılması yapılır.
Kafir zambak yavru soğanları
Kafir Zambak’ın Yetişme İstekleri
Kafir Zambak’ta Sıcaklık
Kış aylarında bitkinin ihtiyaç duyduğu minimum sıcaklık 10°C derecedir. Kasım ayından ocak ayının sonlarına kadar bu sıcaklığın altında olmamak kaydıyla hiç sulanmadan dinlendirilmelidir.
Kafir zambak’ın sıcak ve ışıklı ortamdaki görüntüsü
Kafir Zambak’ta Nem
Yüksek oranda hem toprak hem de ortam nemine ihtiyaç duyar. Ancak yapraklarına su püskürtmemeniz öneriliyor. Bunun sebebi ise bitkinin yapraklarının hastalanmasıdır.
Optimum nem %60-70’lik yeterlidir. Aydınlık ama doğrudan güneş ışığı görmeyen yerlerde bulundurulmalıdır.
Doğal ortamında kafir zambak
Kafir Zambak’ta Işık
Clivia çiçeği genel olarak aydınlık yerleri sever. Direkt olarak güneş ışığından hoşlanmaz. Direkt gelen güneş ışığı Clivia çiçeğinin yapraklarına ve çiçeklerine zarar verir. Bu yüzden daha çok dolaylı yollardan güneş ışığı alan yerleri tercih etmelisiniz. Tam gölge yerleri hiç sevmez. Kesinlikle bulundurmayın. Tam gölgede kalmasından dolayı yaprak uçlarının belli bir zaman sonra sarardığını ve çiçek açmadığını göreceksiniz.
Doğal ışıkta kafir zambak
Kafir Zambak’ta Toprak
Organik madde bakımından zengin, süzek, drenajı iyi yapılmış, humus bakımından zengin ve havadar toprakları çok sever. Bu tür toprak seçimi Clivia çiçeğinizin çok iyi gelişmesi için ideal topraktır. Daha yüksek düzeyde besin maddesi istendiğinde boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 2 kat artırılır.
Kafir zambak’ın bahçedeki görünüm
Kafir Zambak’ın Bakımı
Kafir Zambak’ta Saksı Değiştirme
Yılda bir saksı değiştirmek yeterlidir. Bu işlem ilkbaharda mart ayında yapılmalıdır. Saksı değiştirilecek olan bitkinin toprağı hafifçe nemlendirilir. Klivya çiçeğinizin boyutuna göre saksı almalısınız. İlk aşamalarda fazla büyük saksı almaktan sakının. Klivya çiçeğinin köklerinin saksının içinde sıkışık olması daha iyi bir durumdur. Çok fazla gelişim gösterdiğinde 1-2 numara büyük saksı ile değişim yapabilirsiniz. Ayrıca saksının dibinde drenaj deliklerinin olmasına da çok dikkat edilmelidir.
– Bitki kök boğazından tutularak ters çevirilir. Toprağın dağılmamasına özen gösterilir.
– Bitkinin kökleri saksısını doldurmuşsa, ilkbaharda uygun toprak eklenerek, bitkinin saksısı bir numara büyüğü ile değiştirilir. Saksı çapı 20 cm’ e kadar ulaşıp saksı değiştirilmek istenmezse, ilkbaharda bitki özenle saksısından sökülüp kökleri kırpılır ve uygun toprak eklenerek aynı saksıya dikilir.
Kafir zambak’ın büyük saksıya alımı
Kafir Zambak’ta Gübreleme
Genç bitkilerde her yıl, yaşlı bitkilerde ise 3–4 yılda bir çiçeklenmesi bittikten sonra saksı değiştirme yapılır. Şubat-Temmuz ayları arası 2 haftada bir kez 2 g/1 kompoze gübre verilir.
Kafir zambak’ın gübreleme şekli
Kafir Zambak’ta Sulama
Şubat-Mayıs ayları arasında çiçeklenme döneminde 2-3 günde bir sulama yapılır. Sürgün verme mevsimi olan ve yaz aylarında ise bol su vermeli ve yapraklara su püskürtülmelidir.
Clivia’ların iyi çiçeklenebilmesi için çiçeklenme döneminde yani Eylül ortasından Ocak ayı başına süren süreçte dinlenme döneminde, saksı toprağında kuru bölge kalmayacak şekilde sulanması gereklidir. Yaprağın kurumasına izin verilmemelidir. Ocak başından itibaren verilen su miktarı yeniden artırılır.
Sulamada en önemli unsurlar:
– Clivia çiçeğine mümkün olduğunca kireçsiz ve saf su vermeye dikkat etmeniz gerekiyor.
– Kış aylarında bitki aşırı soğuktan korunarak susuz bırakılmamasına dikkat edilmelidir. Kışın da soğuk su vermekten kaçınmalısınız. Soğuk su bitkinizin hastalanmasına neden olacaktır. Mümkün olduğunca oda sıcaklığında dinlendirilmiş su vermelisiniz.
– Yaz aylarında ise bitkinin suya olan ihtiyacını tamamen gidermek için ayda en az iki kere sulanmalıdır.
– Özellikle suyu yapraklara ve toprağa püskürterek verilmelidir yoksa yoğun nem bitkiyi hastalığa açık hâle getirir.
Kafir Zambak’ta Sulama
Kafir Zambak’ta Budama
Kuruyan ve çürüyen yaprak ve çiçekler kesilip uzaklaştırılmalıdır. Bitki, saksı değiştirme döneminde köklerinde herhangi bir çürüme veya bozulmuş yerler varsa bunlar bitkiden uygun bir şekilde kesilerek uzaklaştırılır.
Kafir Zambak’ta Dinlenme
– Clivia bitkisinin iyi çiçek açabilmesi için dinlenme dönemi girmelidir yanlız bu dönemde dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:
– Kasım ayından ocak sonu veya ortasına kadar aydınlık ve 10 – 15º C derece serin bir yerde “neredeyse hiç sulamadan” dinlendirilmeli. Sık sık kontrol edip yapraklarında susuzluk alametleri gördüğünüzde az miktarda sulanmalı. Yani dinlenme döneminde yaprakları susuzluktan yıpranmamalıdır, kurumamalıdır.
– Dinlenme döneminde clivia bitkisi İyice büyümüşse çiçek açma ihtimali daha kuvvetli olup tek kökten yılda iki defa çiçek açabilir.
Kafir Zambak’ın Hastalık ve Zararlıları
Önemli zararlıları; solucanlar, kırmızı örümcekler ve unlu bitler’dir.
Kafir Zambak’ta Solucanlar
S şeklinde, kırmızı renkli, ince uzun ve halkalı vücutludur. Bitki gelişmesinde durgunluk görülür ve bitki kuruyarak ölebilir.
Kimyasal Mücadelesi; Endosülfan 35 E.C. etkili maddeli bir ilaçtan 10 lt suya 15 cc (ml) karıştırılarak bitki toprağı her yanı ıslanacak şekilde su ile sulanmalıdır.
Kafir Zambak’ta Solucan
Kafir Zambak’ta Kırmızı Örümcekler
Akar adı ile tanınırlar. Çıplak gözle zor fark edilirler. Vücutları oval yumuşak ve yapılı, üzerlerinde seyrek uzun kıllar bulunur. Akarlar, bitkilerin yapraklarının özellikle alt kısmını sokup bitki öz suyunu emerler. Ayrıca emme sırasında salgıladıkları zehirli maddelerden dolayı yapraklarda beyaz, sarı ve kahverengimsi lekeler oluşur. Bitkinin yapraklarının tümünü kurutabilir.
Kimyasal Mücadelesi, akarları öldüren Propargite 73 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 8-10 cc’ lik 10/1 suya preparat veya Dicofol 20 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 15 cc’ lik 10/1 suya preparat hazırlanarak uygun bir pülverizatör ile bitkiye püskürtülmelidir. İlaçlama sırasında özellikle yaprakların alt kısmına ilaçlanmasına dikkat edilmelidir.
Kafir Zambak’ta Kırmızı Örümcekler
Kafir Zambak’ta Unlu Bitler
Kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür.
Kimyasal Mücadelesi; Azinphos-methyl 35, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20–50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 10 cc preparat, Dichlorvos 50, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20–50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat, Diazinon 20, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat, Malathion 50, , E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat seklinde hazırlanıp bitkiye verilir.
Kafir Zambak’ta Unlu Bitler
Lütfen yorum bırakın.