Kerevizler botanik yapılarına göre tiplere, kalite özelliklerine göre sınıflara ve iriliklerine göre boylara ayrılır.
Kerevizler botanik yapılarına göre sap kerevizler ve kök kerevizler olmak üzere iki tipe ayrılır.
Sap ve kök kereviz:
Kerevizler kalite özelliklerine göre I. ve II. olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Bunlar;
Sınıf I: Bu sınıfa iyi nitelikteki kerevizler girer. Bunlar tipinin şekil, renk ve diğer tüm özelliklerini göstermelidir. Yapraklarda veya yaprak saplarında herhangi bir hastalık izi bulunmamalıdır. Bunlar düzgün şekilli ve oldukça sıkı yapılı olmalıdır.
Sap kerevizlerde yaprak sapları kırık, lifli, ezik veya yarılmış olmamalıdır. Beyaz olarak yetiştirilen sap kerevizlerde yaprakların uzunluğunun en az yarısı beyazdan sarımsı beyaza veya yeşilimsi beyaza kadar renkte olmalıdır.
Sınıf II: Bu sınıfa Sınıf I’e giremeyenler yer alır. Bu sınıftaki kerevizlerde hafif şekil bozukluğu, hafif bereler, hafif pas lekeleri bulunabilir. Sap kerevizlerin üzerinde ikiden çok olmamak üzere kırılmış, ezilmiş veya yarılmış hâlde yaprak sapı olabilir. Beyaz olarak yetiştirilen sap kerevizlerde yaprakların uzunluğunun en az üçte biri, beyazdan sarımsı beyaza veya yeşilimsi beyaza kadar renkte olmalıdır.
Kerevizler iriliklerine göre büyük, orta ve küçük olmak üzere üç boya ayrılır. Sap ve kök kerevizlerin boyları kütlelerine göre Tablo 1’de verilenlere uygun olmalıdır.
Kerevizlerde boylama:
Boylama, Sınıf I kerevizler için zorunludur. Aynı ambalaj içindeki en büyük ve en küçük kerevizler arasındaki fark büyük boylarda 200 gramı, orta boylarda 150 gramı, küçük boylarda ise 100 gramı geçemez.
Hasat edilmiş bir kereviz;
- Bütün olmalı (Sap kerevizin üst kısmı çıkarılmış olabilir.),
- Sağlam olmalı (çürüyüp kötüleşerek tüketime uygunsuz hâle gelmemiş olmalı),
- Temiz olmalı (gözle görülebilir yabancı madde ihtiva etmemeli),
- Taze görünümlü olmalı,
- Böcek ve böcek hasarları bulunmamalı,
- Don zararı bulunmamalı,
- Sert ve sıkı yapıda olmalı,
- Yan ve çiçek sürgünü vermemiş olmalı,
- Liflenmemiş olmalı,
- Yabancı koku ve/veya tat bulunmamalı,
- Anormal dış yüzeyde ıslaklık bulunmamalı,
- Sap kerevizlerde esas kök iyice temizlenmiş olmalı ve uzunluğu 5 cm’yi geçmemelidir.
Kerevizlerin gelişmesi ve durumu elle toplamaya, pazara hazırlamaya ve taşınmaya dayanıklı olmalıdır. Gideceği yere ulaştığında pazar isteklerini karşılamaya uygun özellikler göstermelidir.
Kerevizler bulundukları yeri en az 16–24 hafta, en fazla da 24–34 hafta işgal ederler. Erkenci veya geççi oluşlarına göre tarlaya dikimden hasada kadar geçen süre değişir. Genellikle hasat seyreltme şeklinde kademeli olarak yapılır. Kerevizlerde en büyük sorun hasadın gecikmesi durumunda kök kerevizlerinde yumrularda meydana gelen koflaşmadır. Koflaşan kerevizler pazar değerini tamamen kaybeder. Bu nedenle hasadın koflaşma başlamadan önce yapılması gerekir.
Kereviz İçin Hasat Zamanı
Hasat zamanı, havaların soğuması ve yaprakların sararmaya başlaması ile kendini belli eder. Olgunluk ne kadar iyi olursa ilerde ürünün saklanması o kadar uzun süre yapılabilir ve saklama sırasındaki kayıp oranı da azalır.
Kerevizde hasat zamanı:
Kereviz Hasadının Yapılması
Kök kerevizlerinde hasat elle çekilerek yapılabildiği gibi bitkiler çapa veya belle de hasat edilebilir. Büyük işletmelerde ise özel pulluklar ile sökülür.
Kök kerevizin hasadı:
Hasat edilen kök kerevizlerin üzerindeki ince kökler ve pazar değeri olmayan yaşlı yapraklar kesilerek uzaklaştırılır. Daha sonra yıkanarak temizlenir. Temizlenmiş kök kerevizleri ambalajlanarak satış merkezlerine gönderilir.
Kerevizlerde hasat sonrası yıkama işlemi:
Ülkemizde hasat edilen kerevizler hasat edildikten sonra temizlenir ve daha sonra tüketim merkezlerine gönderilir ve dökme olarak satılır.
Kerevizleri pazara hazırlama:
Genellikle kök kerevizlerinde hasat seyreltme şeklinde kademeli olarak yapılır. Sadece hasat olgunluğuna gelmiş kök kerevizlerin hasadı yapılır. Geri kalan kereviz bitkileri daha iyi gelişir. Sap kerevizlerinde ise hasat genellikle bir defada yapılır.
Sap kerevizde hasat:
Sap kerevizleri satış için uygun sap uzunluğu ve kalınlığı ile birlikte arzu edilen açık rengi alınca vakit geçirmeden hemen hasat edilir. Erkencilikte yaprak sapları tam gelişmelerini tamamlamadan da hasat edilerek piyasaya gönderilebilir. Sıcak dönemde hasat yapıldığında hasat edilen yaprak sapları bekletilmeden ambalajlanmalı ve satış merkezlerine gönderilmelidir. Aksi durumda güneş ve rüzgârın etkisiyle hızlı bir şekilde pazar değerini kaybeder.
Hasat, yaprak saplarının dağılmalarını önleyecek şekilde yumrunun hemen üzerinden keskin bir bıçakla kesilerek alınması şeklinde yapılır. Hasat edilen yaprak saplarının uç kısmındaki yaprak ayaları da kesildikten sonra pazarlanacak yaprak sapları kalır. Pazarlanacak olan yaprak sapları yıkandıktan sonra 500 gramlık demetler hâlinde veya dökme olarak ambalaj kaplarına yerleştirilerek satış merkezlerine gönderilir. Hasat edilen yaprak saplarının uzun süre saklanması ve su kaybının önlenmesi için üzeri plastik örtülerle kapatılır.
Sap kerevizin saplarının bağlanması ve paketleme:
Kereviz İçin Hasat Sonrası İşlemler
Hasat edilen kök kerevizler normal koşullarda bile uzun süre saklanabilir. Depolarda muhafaza edilecek kerevizlerde kök ve sürgünlerin tamamı kesilir. Adi depolarda 8–10 °C sıcaklıkta % 60–80 nemde 3–5 ay saklanabilirler. Saklama sıcaklığı 0 °C’nin altına düşmemelidir. Kök kerevizler 1–2 °C’de, % 90 nemde 6–7 ay muhafaza edilebilir. Muhafaza süresinde ortam koşullarına bağlı olarak % 5–15 arasında kayıp meydana gelir.
Kerevizlerde depolama sırasında fizyolojik bozuklukların meydana gelebileceği unutulmamalıdır. Bunlardan en önemlisi kerevizde sap özü boşalmasıdır. Sap ortasında doku beyaz renkli, sünger gibi ve kurudur. İçte geniş bir boşluk oluşur. Hasat öncesi ve sonrasında görülen bir yaşlanma bozukluğudur. Öncelikle yaşlı yapraklarda görülür. Bu yaprakların ayaları yumuşaktır. Bu durumda uzun süreli depolamadan kaçınılmalıdır.
Lütfen yorum bırakın.