Dut Bitkisinde Sulama
Dut bitkisi kurağa karşı diğer birçok meyve türüne oranla dayanıklı olsa da kurak mevsimlerde sulamaya ihtiyaç duyar. Kökler çok susuz kalırsa meyve tam olgunlaşmadan dökülür. Bunun yanında topraktaki fazla su da drene edilmelidir. Su ile doymuş topraklarda kök uçları zararlanarak büyümenin durmasına neden olur. Ayrıca, mantari hastalıklar bu bölgelerde çok görülmeye başlar.
Dut ağaçları, toprağı nemli olduğu sürece iyi gelişir ve ürün verimi artar. Yaz mevsiminde, sıcak ve kurak dönemlerde ağaca iyi gelen toprak nemini korumak üzere ağaçlara sulama yapılması gerekir. Bu şekilde dut ağaçlarının ürün verimi %50 kadar artırılabilir. Ancak ağaçlarına verilecek olan suyun kalitesi iyi olmalı ve aşırıya kaçılmamalıdır.
Dut Bitkisinde İlaçlama
Fazla bir hastalığı olmayan bu türün ağaçları özellikle ağır ve ıslak topraklarda kök ve kök boğazı hastalıklarına karşı dikkatli olunmalıdır. Dut ağaçlarında daha çok kabuklu ve unlu bitler zarar yapmaktadır. Bu tip zararlıların yoğunluğu arttığında mutlaka hasattan sonra veya kış mücadelesi yapılmalıdır. Bazı yıllarda ağ kurtlarının zararı vb. zararlılarla teknik talimatlarda belirtildiği şekilde ilaçlı mücadele yapmaya ihtiyaç duyulabilir.
Dut Bitkisinde Görülen Zararlılar
Dut Kabuklu Biti (Pseudaulacaspis Pentagona)
Dut bitkisinde sıvama halde bulunduğu dalların, daha sonradan ağacın tümünün kurumasına yol açar. Budama sırasında ot kökünden yapılmış fırçalar kullanılarak iyi bir temizleme yapılabilir. Bu arada gözlerin zarar görmemesine dikkat etmek gerekmektedir.Büyük bahçelerde, yüksek yoğunluklar söz konusu olduğunda kış mücadelesine başvurulabilir. Sonbahar ve kış, sert geçmişse koşnil kabuğu kalın oluşur. O takdirde kış mücadelesi, populasyonu (%50-70) azaltır. Ilık geçen kışlarda ise %90’ın üzerinde etki sağlanır.Yaz mücadelesi birinci ve ikinci döllere karşı uygulanır.İlaçlamalar ilk larva çıkışında ve bundan 20 gün sonra olmak üzere 2 uygulamalı olarak yapılmalıdır.Dutlarda yaz ilaçlaması sadece ikinci döle karşı yapılmalı birinci döle karşı ilaçlama yapılmamalıdır.
Dut Koşnili
Ülkemizde dut ağaçları için, önemli olan zararlılardan bir tanesi; “Dut koşnili”dir. Bu zararlı, ağaçların gövde ve dallarında, kirli beyaz renkte görülür. Ağaç üzerinde çoğaldıkları zaman, ağacın gelişmesini zayıflatıp, kuruturlar. Daha çok, nemli yerlerde ve gölgede kalmış ağaçlar üzerinde görülürler.
Bu zararlıyla, fiziksel mücadele; zararlının durgun olduğu, sonbahar ve kış aylarında yapılır. Ağaç üzerindeki koşniller, yapıştıkları yerden düşürülür. Düşen zararlılar, dış koşulların etkisiyle ölürler. Dallar üzerinde çok fazla miktarda “koşnil” varsa, bu dallar kesilir ve yakılır.
Kimyasal mücadele ise; “larvaların” ağaç üzerinde dağıldığı ve dutların ipekböceği beslemesinde kullanılmadığı dönemlerde, “yaz ilaçlaması” yapılır. Kışlık yağlar kullanarak da, yağış olmayan günlerde, “kış ilaçlaması” yapılır. İpekböceği beslemesinde kullanılan dut ağaçlarında, Dut koşniline karşı, “kış ilaçlaması” yapılması daha uygundur.
Amerikan Beyaz Kelebeği, Dut Zararlısı
Önemli dut zararlılarından biride, “Amerikan Beyaz Kelebeği”dir. Yurdumuzda, 1975 yılından beri görülmektedir. Bu zararlı, zararını, “tırtıl” aşamasında, bitkinin yapraklarını yiyerek yapar. Beyaz renkte olan dişi kelebek, yumurtalarını dalların uçlarında bulunan yapraklara bırakır. Yumurtadan çıkan tırtıllar, ağdan oluşan yuvalarını yaparlar. Daha sonra, yaprakları yiyerek büyürler ve ağdan çıkarak ağacın her tarafına yayılırlar. Çok kıllı ve hareketli olan bu tırtıllar, tam büyüklüğe ulaşınca, kuytu yerlere ve gazellerin içine “koza” yaparlar.
Bu zararlıyla mücadele edebilmemiz için yapacağımız iş; tırtıl yuvalarını, ağaç üzerine yayılmadan, olabildiğince erken davranıp, tırtıllı dalları kesip, toplamak ve yok etmektir.
Dut Bitkisinde Gübreleme
Dut ağaçlan diğer meyve türleri ile karşılaştırıldığında genellikle fazla gübrelemeye ihtiyaç duymazlar. Yine de dut ağaçlarının iyi gelişmesi ve ürün veriminin artırılması için azotlu, fosfatlı ve potaslı kimyevi kompoze gübrelerin verilmesi gerekir. Gübreleme için bahçemizde yapılacak yaprak ve toprak analizlerine göre verilecek gübre değerleri saptanır. Gübreler ilkbahar, yaz ve sonbaharda üç defada verilebilir. Sulama imkânının olmadığı bahçelerde ise; fosfatlı ve potaslı gübreler sonbaharda, azotlu gübreler ise ilkbaharda verilir.
Dut Bitkisinde Budama ve Destekleme Sistemi
Bahçemize dikilen dut fidanları gelişmeye başlayınca şekil budamaları, ürün vermeye başladıklarında da ürün budamaları yapılmaya başlanır. Ağaçların gelişimi ve ürün vermesi bakımından budamanın doğru yapılması büyük önem taşıdığından, uygulamanın dut ağaçlarını iyi tanıyan kişiler tarafından gerçekleştirilmesi yerinde olur. Özellikle beyaz ve kırmızı dut çeşitlerinin daha uzun sürgünler verdiği ve hızlı büyüdüğü, karadut tiplerinin ise daha kısa sürgünler vererek yavaş, sağlıklı ve büyük ağaçlar meydana getirebileceği düşünülerek buna uygun şekiller verilmeye çalışılmalıdır. Verim çağındaki dut ağaçlarına aşırı sert kesimler yapıla yapılarak obur sürgün oluşumuna imkân sağlanmamalıdır. Türlerin kendine has büyüme şekilleri dikkate alınarak budama ve terbiyeleri yapılmalıdır.
Dut ağaçlarına verilebilen bazı şekiller:
Dut ağaçları kesildiğinde ağır bir şekilde özsu salgıladığından sert budamalar tavsiye edilmez. Bu nedenle budama kışın bitki dinlenme halindeyken yapılmalıdır. Özel budama tekniği gerektirmez. Budama işleminde sadece iç içe geçmiş ve kurumuş olan dallar çıkarılarak ağacın maksimum şekilde ışıklanması sağlanmalıdır. Dut ağaçlarının uzun yıllar meyve verme potansiyelini arttırmak amacıyla yaşlı ağaçlarda enine büyüyen yaşlı dallarda sert budamalara gidilerek gençleştirme işlemi yapılabilir.
Dut Üretiminde Yardımcı Kültürel İşlemler
Bölgenin iklim özelliklerine bakılarak açık veya örtülü toprak işleme sistemleri kullanılabilir. Su kaynakları yeterli olduğu takdirde örtülü veya yarı-örtülü sistemlerin kullanılması tavsiye edilir. Örtülü toprak işlemede sadece aşırı boylanmış olan otlar biçilir veya özellikle ağaç altlarında yabancı ot ilaçları ile düzenli bir mücadele yapılır. Sonbahar ve kış aylarında ise bir kez toprak işleme yapılır veya hiç yapılmaz. Özellikle genç bahçelerde yabancı ot ilacı kullanırken dikkatli olunmalıdır.
Lütfen yorum bırakın.