Dut Meyvesinde Hasat Zamanı
Türkiye’nin batısında haziran ayında 15–20 günlük meyve süreci yaşayan dut meyvesi, Doğu’da ağustos sonlarına kadar azalarak devam eder. Beyaz ve kırmızı dut meyveleri karadut meyvelerine göre yaz aylarında daha erken olgunlaşır.
Hasat zamanı gelmiş dut meyvesi:
Dut Hasadının Yapılışı
Dut ağaçları, meyveleri olgunlaştığında elle toplanarak ya da kuru ve temiz örtüler üzerine silkelenerek hasat edilir. Meyveler, ağaç dalları sallanıp meyveleri düşürülerek hasat edilir. Dut ağaçlarına, hasat uygulamasında kesinlikle sopalarla vurulmamalı ve dallarına zarar verilmemelidir. Ayrıca karadut tipleri daldan kolay kopmadıkları için elle hasat yapılmaları bir zorunluluk arz etmektedir. Kopma tabakası karadutlarda diğer dutlara kıyasla daha güçlüdür. Ayrıca kopma direnci tiplere ve mevsim içinde değişkenlik gösterir. Karadut meyveleri toplama esnasında ezilme eğilimindedirler. Kan kırmızı suları ile elleri ve giysileri lekelerler. Dut bahçelerinin tozdan uzak ortamlarda kurulması temiz meyve hasadına yardımcı olur.Kurutmalık bazı dut tipleri de ağaç üzerinde kuruduktan sonra hasat edilirler.
Dut meyve hasadı:
Mevsim içerisinde yaklaşık birer hafta ara ile 7-10 defa hasat yapılabilmektedir. Bu özelliği ile diğer birçok meyve türünden ayrılır. Bu özelliği işgücünü yayma ve oluşabilecek ani olumsuz hava koşulları açısından üreticiye avantaj sağlar. Verime yatmış 15 yaşındaki bir ağaçtan ortalama her hafta 10-15 kg meyve alındığı düşünülürse toplam verim ağaç başına 100 kilogramı geçmektedir.
Dut Meyvesini Pazara Hazırlama
Yıkanmamış meyveler kapalı bir kapta buzdolabında birkaç gün saklanabilmektedir. Dutlar (raf ömürleri kısa olduğundan), pazar için çekici bir meyve olmadığı için genellikle yöresel olarak tüketilmektedir. Bazı bölgelerde toplanan karadutlar taze suyu sıkılarak satılır. Ama daha çok diğer dut türlerinde olduğu üzere pekmez, şurup, reçel ve marmelat gibi işlenmiş ürünlere dönüştürülerek kullanılır. Bunun haricinde ticari koşullarda 0°C’nin altında şoklama tesislerinde dondurularak dondurma, reçel, meyve suyu, meyveli yoğurt işleyen firmalara satılır.
Dut meyvesinin pazarda sunumu:
Dut Meyvesinde Depolama
Ülkemizde çoğu ilimizde yetiştirilen dut ağacı meyvelerinden toplanan dut, taze olarak tüketilir. Depolanma şansı yoktur. Dut ancak ön işlemlerden geçtikten ve yeni bir ürün haline getirildikten sonra depolanabilir. Dut, halk tarafından kurutularak, pekmeze ve pestile işlenerek depolanmaktadır.
Dut meyvesi:
Kısaca bu işlemlere değinecek olursak;
Dut pekmezi yapmak için, kaynatılan dutlar selelere alınarak, şırası bakır kaplara süzülür. Eğer, yaş duttan yapılıyorsa, suyu süzülen dutlar tekrar torbalara konularak elle sıkılır. Elde edilen şıralar tekrar kaynatılır. Temiz bir bezle süzülüp, tepsilere konularak, damlarda güneşte özleşmeye bırakılır. Havanın sıcaklığına göre birkaç gün bekletilen şıralar, tekrar süzülerek kavanozlara konup, pekmez olarak kahvaltı sofralarını süslemeye hazır hale getirilir.
Dut pekmezi:
Dut pestili yapmak için ise; pekmez üretimindeki ilk işlemlerin aynıları dut pestili yapımında da uygulanır. Şıra elde edildikten sonra, süzülerek tekrar kazana konulur.Kaynatılması sırasında nişasta veya un pestili yapılacaksa, un ya da nişasta bulamacı yapılıp, kaynayan şıranın üzerine dökülerek ilave edilir. Koyulaşana kadar da karıştırılır. Serilecek kıvama geldiğinde bakraçlara alınarak, damlarda hazırlanmış temiz pestil örtülerine serilir. Un pestili, nişasta pestiline göre daha kalın serilir, rengi de daha koyudur. Nişasta pestilinin üzerine haşhaş dökülür. Bazı bölgelerde bulamaca, dövülmüş ceviz katılarak cevizli pestil de yapılır.Damlarda serili pestiller bir gün kadar kurumaya bırakılır. Ertesi gün, kuruyan pestillerin arka tarafı bezle ıslatılarak, örtülerden ayrılır. Tekrar birkaç saat kurumaya bırakılır. Yapılan nişasta pestiliyse iç yüzeyine nişasta dökülür.Makasla istenilen ölçülerde kesilerek katlama işlemi yapılır.
Dut pestili:
Dutlar yalnızca pestil ya da pekmez yapımında kullanılmaz, kurutularak da yenir. Damlarda brandalara serilerek birkaç gün kurumaya bırakılan dutlar, elenip seçilerek, kavanozlara doldurulur; çerez olarak yenmeye hazır durumda kilerdeki yerini alır.
Lütfen yorum bırakın.