Ananas (Comosus) Bitkisinin Tanımı ve Önemi
Ananas (Ananas comosus), ananasgiller (Bromeliaceae) familyasından sıcak ülkelerde yetişen bitki ve onun meyvesine verilen addır. 1555’te Jean de Lery tarafından Brezilya’da bulundu. Buradan İngiltere’ye götürüldü ve daha sonra Fransa’da yetiştirildi. Ananas kelimesi ilk olarak 1938 yılında kaynaklara kaydedilmiştir. Ananas meyvesi kozalaklı çam ağaçlarının üreme organlarının şeklinde olduğu için ve Avrupalı gezginler bu meyveyi ilk bulduklarında çam kozalağına çok benzediğinden Ananas ismini koymuşlardır.
Ananas bitkisinin bilimsel sınıflandırması:
- Âlem: Plantae
- Bölüm: Magnoliophyta
- Sınıf: Liliopsida
- Takım: Poales
- Familya: Bromeliaceae
- Cins: Ananas
- Tür: A. comosus
Ananas
Ana vatanı Güney Amerika’da bulunan Brezilya ve Kolombiya’dır. Güzel ve egzotik bir iç mekân süs bitkisidir.
Ananas bitkisi genel olarak yaklaşık 90 cm yüksekliğe sahiptir. Her zaman yeşildir. Yaprakları rozet şeklinde, uzun, dar, uçları sivri, yaprak kenarları sarı ve testere biçimindedir.
Ananas yaprağı
Çiçekleri kırmızımtırak menekşe renginde ve konik başlıdır. Çiçeklenme süresi 15 – 30 gün arasında değişmektedir. Meyveleri iri, güzel kokulu ve lezzetlidir. Meyveleri yenebilen bitkilerdir. Meyvenin üst kısmında bir demet yaprak bulunur.
Ananas bitkisinin çiçeği
Ananas, evlerde yetiştirmek için çekici ve dekoratif bir bitkidir. Farklı renk ve biçimlerde, rozet şeklinde büyüyen yaprakları, çok dayanıklı ve gösterişli çiçekleriyle özellikle modern dekorasyonların canlı bir parçası olabilirler.
Ananas Çeşitleri
Tabiatta beş türü bulunan ananas cinsinin başka süs bitkileri yetiştiriliciliğinde önemli olan türleri a.bracteatus ve a.sagenariadır.
Ananas Bracteatus
Süs bitkileri açısından kullanılan dekoratif bitkilerdir. Brezilya kökenlidir. Yaprakları uzun ve dişlidir. Kırmızı meyveleri ile dikkat çekicidir.
Ananas bracteatus
Ananas Sagenaria
Uzun yapraklı olup, yaprak kenarları dişlidir. Yaprak kenarlarının renkli oluşu ile dikkat çekicidir.
Ananas sagenaria
Ananas Üretimi
Ananas üretimi tohum, çelik ve ayırma ile olur. Tohumla üretim çok kullanılan bir yöntem değildir. Ancak ıslah çalışmalarında kullanılır. Ananas en çok çelik ile üretilir. Meyvenin üzerindeki taç sürgünleri derim sırasında veya ondan önce keskin bir bıçakla alınır. Kuruması için birkaç gün bekletilir.
Ananas’ın alt yapraklarının temizlenmesi
Ananasın tepe yaprağı kesilip topraksız karışımda (perlit) veya kum içeren köklendirme ortamına dikilir. Üzerine naylon geçirilebilir. Sıcak (23 C°) ve aydınlık bir ortamda köklendirme yoluyla üretilebilir. Sislemeye gerek yoktur. Yaklaşık bir ayda köklenme gerçekleşir.
Ananas’ın köklenmesi
Toprağın altından çıkan dip sürgünleri herhangi bir zamanda, en iyi mart ve nisan aylarında ana bitkiden keskin bir bıçakla ayrılarak da ananas üretilebilir. Ayrılan bitki parçaları içerisinde büyüme kompostu bulunan saksılara alınırlar.
Ananas’tan yeni elde edilen fide
Ananas’ın Yetişme İstekleri
Ananas’ta Sıcaklık
Ananaslar, ılık ve sıcak ortamları sever. Genel olarak ananas bitkisinin gelişimi için 18 – 29 C° arasındaki sıcaklıklar gelişimi için idealdir. Meyve vermesi için baharda yüksek sıcaklık ister özellikle de yazın 33 C°’de bulundurulmalıdır. Ananaslar için kışın en düşük 16 C° kadar olan bir ortam gerekir. Fazla soğuk zarar etkisi yapmaktadır. Çiçek oluşturması için sıcaklık 20 C°’nin altına düşmemelidir.
Ananas’ın seradaki üretimi
Ananas’ta Orantılı Nem
Bakımları oldukça kolaydır. Dikkat edilmesi gereken nokta bitkinin nem ihtiyacının muntazam karşılanmasıdır. Optimum nispi nem miktarı % 60–70 olmalıdır. Meyve oluşumunu arttırmak için de yüksek neme gereksinim vardır. Bununla birlikte nem gereksinimini karşılarken nispi nemin çok yüksek olması mildiyu problemi oluşturduğunu unutmamalıyız.
Ananas’ta Işık
Yıl boyunca aydınlık ve güneşli yerlerde yetiştirilirler. Fakat yaz aylarında çok güneş alan yerlere konulmamalıdır. Aksi halde bitkinin yaprakları yanabilir.
Ananas’ın Bakımı
Ananas’ta Saksı Değiştirme
Bromeliad türleri saksıda yetiştirilirken, sıradan torf yerine turba yosunu veya hindistan cevizi lifleri gibi hafif malzemeler kullanılmalıdır. Saksı harcı olarak kumlu, asidik ve organik maddece zengin toprakları ister. Saksı seçerken bitkilerin iriliğine nazaran küçük saksılar kullanılır. İki yılda bir yazın, saksısı çok amaçlı toprak kullanılarak değiştirilmelidir.
Bunun yanında her yıl mart ayında bitkinin saksı değiştirmesi yapılabilir. İki yılda bir ilkbahar mevsiminde uygun toprak ilave edilerek, bitkinin saksısı bir numara büyüğü ile değiştirilir. Saksı büyüklüğü 15–20 cm çapa ulaştığında bitki özenle sökülür, kökü kırpılır ve toprak eklenerek aynı saksıya geri dikilir.
Ananas’ta Saksı Gübreleme
Mayıs-eylül ayları haftada bir kez 1–1,5 g/1 kompoze verilir. Bitkinin gerekli mineral besin maddeleri ihtiyaçları eksiksiz karşılanmış olur. Ama özellikle azotlu ve potasyumlu gübre ilave etmek bitki gelişimi için çok faydalıdır.
Ananas’ta Sulama
Yazın oda sıcaklığındaki sert olmayan su ile bolca sulanmalıdır. Yazın sulama düzenli yapılmalıdır. Yapraklara su püskürtülmelidir. Saksı toprağı orta derecede nemli tutulmalıdır.
Ananas’ta aşırı sulamanın zararı
Yaprak hunisinde su bulundurulmalıdır. Kışın dinlenme döneminde ise verilen su asgariye indirilmeli ve yaprak hunisinden su verilmemelidir.
Ananas’ta Budama
Kuruyan ve çürüyen yapraklar kesilip bitkiden uzaklaştırılmalıdır. Böylece bitkinin olumsuz etkilenmesi engellenir. Kesim yapılırken bitkide yara açmamaya özen gösterilmelidir. Yara açıldığı taktirde kesilen dalın çürümesi, bitkinin hastalanması söz konusu olduğundan dikkatli olunmalıdır.
Ananas’ın Hastalık ve Zararlıları
Ananas bitkisinin en önemli zararlıları, sümüklü böcekler ve kabuklu bitlerdir.
Ananas’ta Sümüklü Böcekler
Sümüklü böcekler yumuşak ve çıplak vücutlu olup, renkleri esmer, kiremit veya grimsi renkte olabilirler. Süs bitkisinin yaprak ve sürgünlerini kemirerek zararlı olurlar.
Mücadelesi, öncelikle sümüklü böcekler toplanıp yok edilmeli veya Metaldehyde etkili hazır zehirli yemlerden birisi akşam üzeri salyangoz ve sümüklü böceklerin geçebileceği yerlere yığınlar halinde konmalıdır.
Ananas’ta Kabuklu Bitler
Kabuklu bitler; koşnil adı da verilmektedir. Vücutları çıplak ya da mumsu bir tabaka ile kaplı olabilmektedir. Oldukça kalın kabuklu veya örtülü olabilir. Renkleri sarımsı, kahverengi, beyaz, gri, donuk kırmızı ve siyah olabilir. İnce uzun hortumuyla bitkinin yaprak ve saplarını sokarak bitki öz suyunu emerek beslenir. Salgıladıkları tatlı madde sayesinde fumajin mantarlarının çoğalmasına neden olur. Yapraklar sararır, kurur ve dökülür.
Mücadelesinde zararlıya karşı etkili olan ilaçların uygulaması yapılmalıdır.
Lütfen yorum bırakın.