Dominant 7’li Akoru
Majör ve minör modların notası üzerinde bulunan bu akorun çözümü tonik akoru üzerindedir. (V7-I, V7-i) bu akorun üçlüsü tonun sansibl notasıdır ve tonik notasına mecburi olarak hareket eder. Akorun 7’lisi ise sansibl ile triton oluşturduğundan tonik akorunun üçlüsüne iner. Dominant 7’li akorunda sansibl’in toniğe çıkması, akorun 7’lisinin 3’lüye inmesi zorunludur. Ancak ileride İtalyan tipi yada Korsakof tarzı olarak isimlendirilen çözülmede bu kural bozulacaktır.
Dominant 7’li akorunda triton’nun kapanarak çözümü
Yukarıda görüldüğü gibi triton (eksilmiş 5’li aralığı) kapanarak çözülür.
Aşağıdaki örnekte bu akorun ve çevrimlerinin çözümlerini görebiliriz.
Dominant 7’li akorunun teorik yazımı ve çözümü
Dominant 7’li akorunun piyano için yazımı ve çözümü
Kök pozisyonda dominant 7’li akorunun kök haldeki tonik akoruna bağlanmasında akorlardan birisinin 5’lisinden vazgeçilmesi şarttır.
Kök pozisyonda dominant 7’li akorunun kök tonik akoruna bağlanması
Bu akorlardan birini kullanmak bestecinin almak istediği etkiyle ilişkili olarak isteğine bağlıdır.
Kök pozisyon dışındaki tüm çevrimlerin çözümünde, iki akor arasında ortak ses bulunduğundan her iki akorun da sesleri tamam olacaktır.
3. çevrim dominant 7’li akorunda basta 7’li olduğundan, tonik akoru 1. çevrim olmak zorundadır. Çünkü basta, 7’li vardır ve 7’li 3’lüye inmek zorundadır.
3. çevrim dominant 7’li akorunun çözümü
Farklı Modlarda Dominant 7’li Akorları ve Çözümleri
F ve Gm tonda dominant 7’li akorunun çözümleri
G♭ tonda dominant 7’li akorunun çözümleri
Bm tonda dominant 7’li akorunun çözümü
Cm tonda dominant 7’li akorunun çözümü
F♯m tonda dominant 7’li akorunun çözümü
A♭ tonda dominant 7’li akorunun çözümü
G tonda dominant 7’li akorunun çözümü
Majör ve minör modların içinde incelediğimiz 7’li akorlardan dominant 7’li dışındaki sansibl ve eksilmiş 7’li akorları da doğal disonan armoni içinde çözülme ihtiyacı gösterirler, ancak klasik armonide dominant üzerindeki Majör ve minör 9’lu akorlarının kök seslerinin kaldırılmış halleri olarak kabul edildikleri için bu kitapta çözümleri ele alınmamış ve gelinen bu noktadan sonra Armoni dersi bünyesinde incelenmeleri uygun görülmüştür. Dominant 7’li dışındaki diğer 7’li akorlarla ilgili bağlantı prensipleri ise sadece bir fikir vermek amacıyla aşağıda belirtilmiştir.
Akorların Programlanması
Akorların diyatonik ilişkilerinde 5’li ve 7’li akorların bağlantıları aşağıdaki şema çerçevesinde yapılır. Bir melodiyi armonize ederken veya akor dizilerini oluştururken bu bağlantılar bize yol gösterecektir. Şemada en çok görülen bağlantılar “Genelde” diğerleri ise kullanım sırası göz önüne alınarak “1. Alternatif”, “2. Alternatif” olarak verilmiştir.
Akorların programlanması tablosu
Kaynak: Nail Yavuzoğlu, “Uygulamalı Müzik Teorisi-2”
Lütfen yorum bırakın.