Çarkıfelek (Passiflora) Üretimi | Sarılıcı Tırmanıcı Bitkiler

Çarkıfelek (Passiflora) Yetiştiriciliği

Çarkıfelek (Passiflora) Bitkisinin Genel Özellikleri

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Plantae
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Violales
Familya: Passifloraceae
Botanik adı: Passiflora
Türkçe adı: Çarkıfelek

Genellikle her dem yeşil, otsu ya da odunsu, sarılıcı formunda 400 kadar türü bulunan bitkilerdir. Gösterişli çiçekleri vardır.

Çarkıfelek (Passiflora) bitkisinin genel görünüşü:

İlkbahardan sonbahara kadar açık kalan gösterişli çiçekleriyle sık bir yer örtücü olduklarından yaygın olarak yetiştirilirler. Nispeten soğuk bölgelerde meyve vermezler. Akdeniz kıyılarında ise büyük yenilebilir meyvelerini üretmek mümkündür. Bazı türleri 12 m’ye kadar boylanmaktadır. Geniş çokça loplu, yapraklarla donatılmış yoğun dalları ile çok gösterişli asmalardır.

Çarkıfelek (Passiflora) Bitkisinin Üretimi

Tohum, aşı ve çelikle üretilir. Tohumların ekimi geç kış veya erken ilkbaharda 12 saat ılık suda bekletildikten sonra sera şartlarında ekimleri yapılır. İlkbaharda yumuşak çelik ve yaprak göz çelikleri ile üretilirken, yaz sonu 12–15 cm olarak hazırlanan sert çeliklerle üretilir. Yine ilkbaharda genç köklerin daldırılması ile de üretimi yapılabilir.

Çarkıfelek (Passiflora) Bitkisinin Ekolojik İstekleri

Ilıman sahil bölgelerinde dışarıda yetiştirilebilen bu bitkiler soğuk iç bölgelerde seralarda ve çok güneş alan iç mekânlarda yetiştirilirler. Her türlü toprakta rahatlıkla yetiştirilebilir.

Düzenli sulama ve gübreleme ile en iyi gelişmeyi sağlarlar. Bahçelerde en çok güneş alan yerlere dikilir. Sıcaklık düştüğünde ısıdan faydalanması için güney ve batıya bakan duvarlar tercih edilir.

Çarkıfelek (Passiflora) Bitkisinin Peyzajda Kullanımı

Çoğunlukla duvarları kaplamada veya terasları gölgelendirmede kullanılırlar. Köklü dalları, bayırlarda sabitleştirilmiş zemin kaplayıcı olarak da etkili olur. Ayrıca soliter ve grup olarak kullanılır.

Çarkıfelek (Passiflora) bitkisinin peyzajda kullanımı:

Çarkıfelek (Passiflora) Bitkisinin Önemli Türleri

Passiflora caerulea, Mavi Çiçekli Çarkıfelek Türü
Her dem yeşil yaprakları 5–7 loplu, 6–8 cm çapındadır. Yaprakların üst yüzü tüysüz ve mavimsi koyu renkli, alt yüzü açık yeşil renkli ve kenarları tamdır. Yeşil renkli sürgünleri tüysüzdür. Meyveleri ovalimsi, etli, koyu sarı veya turuncu rengindedir. Meyvenin hoş ve asitli bir tadı vardır. Haziran-eylül arası açan çiçekler hoş kokulu ve hermafrodittir.

İyi drenajlı, rutubetli ve kumlu-balçık topraklarda iyi gelişir. Kireçten hoşlanmaz. Sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir. Yazın bol suya ihtiyaç duyar. Soğuk iklim şartlarına dayanıksızdır. Hızlı büyür, maksimum 10 m boy yapar.

Passiflora caerulea, Mavi Çiçekli Çarkıfelek Türünün Genel Görünüşü:

Passiflora x alatocaerulea, Melez Çarkıfelek Türü
Bu hibrit çeşidi, büyük gösterişli çiçekleriyle böcek sorunu da olmadığından en güzel ve en uyumlu çarkıfelek türlerinden kabul edilir. Yapraklar yumuşak, 7–8 cm uzunluğunda ve 3 tane mızrak benzeri lobdan oluşur.

Passiflora x alatocaerulea, Melez Çarkıfelek Türünün Genel Görünüşü:

Ülkemizde henüz pek tanınmayan bu tür, uzun ömürlü ve hoş kokulu çiçeklere sahiptir. Meyve vermezler. Bütün sahil bölgelerimizde yetişebilir.

Passiflora edulis (Aşk Meyvesi), Çarkıfelek Türü
Yarı yaprak döken bir çeşit ağaçsı bir çalıdır ve özellikle yenilebilir meyveleri için yetiştirilir. Kalın bir örtü oluşturacak şekilde geniş alanları kaplayabilirler. Parlak ve koyu yeşil yapraklar 9–10 m kadar boylanan bitkinin her yerini kaplar. 5–8 cm uzunluğundaki çiçeklerde mor izler vardır ve haziran-eylül ayları arasında çiçekli olarak kalır.

Meyveleri ilkbahar ve sonbaharda olgunlaşır. Sert, koyu, mor kabuklu ve 6–7 cm uzunluğunda ve yumurta şeklindedir. Uzun ve sıcak gelişme mevsimi meyve kalitesini yükseltir. Dikildikten 2 yıl sonra meyve vermeye başlar.

Passiflora edulis (Aşk Meyvesi), Çarkıfelek Türünün Genel Görünüşü: