Difenbahya (Dieffenbachia) Yetiştiriciliği | İç Mekan Bitkileri Üretimi

Difenbahya (Dieffenbachia) Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Difenbahya’nın Bilimsel Sınıflandırması:

Alem: Plantae
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Liliopsida
Takım: Alismatales
Familya: Marantaceae
Cins: Dieffenbachia sp.

Difenbahya bitkisinden genel görünüş

Ana vatanı Güney Amerika, Brezilya, Kolombiya’dır. Her dem yeşil bir bitkidir. Yaprakları iri, oval, sert, derimsi yapıda, yeşil üzerine bol beyaz lekeli ve çok gösterişli bitkilerdir. Yaprakları merkezi gövdeden dışarı ve aşağı doğru yayılır.

Difenbahya bitkisinin gövdesi

Dieffenbachia gayet dekoratif iri ve alaca renkte yaprakları ile nadide bir salon bitkisidir. Bu cinsin oldukça yumuşak yaprakları vardır. Özellikle yaprakları için yetiştirilirler. Ayrıca tek, dallanmadan, büyük derimsi yaprakları taşıyan kalın gövdeye sahiptirler. Dip sürgünler bitkinin genişliğini arttırır. Bitki büyüdükçe boyu 2 – 3 metre olabilmektedir. Yapraklar arasından üst tarafı parlak ve pek dikkati çekmeyen çiçekleri bulunur. Bu çiçekler tohumsu bir şekilde; kirli beyaz, krem rengindedir.

Difenbahya bitkisinin çiçeği

Dieffenbachiaların ilginç bir özelliği de, gövdesinden alınan bir parça çiğnendiğinde içinde bulunan oksalatlar dilin ve boğazın şişmesine, iltihaplanmasına yol açarak, geçiçi bir konuşma güçlüğü yaratır. Ayrıca gövde çelikleri kesildikten sonra bitki özsuyu vücuda temas edince kaşındırıcı etki yapmaktadır.

Difenbahya (Dieffenbachia) Çeşitleri

Dieffenbachia, günümüzde süs bitkileri içinde önemli bir yer tutar. Hollanda ve Almanya’da çok fazla üretilen bir bitkidir. Dört ya da beşi enteresan olmakla birlikte yirmi yedi türü bilinmektedir. Bunlardan birçok hibrit ve seleksiyonlar geliştirilmiştir. Araceae familyasının bu önemli üyesinin yetiştirilmesine 1794 – 1847 yıllarında yaşamış olan Alman Botanikçi J. F. Diefenbachi’a tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu yüzden bitki bu ismi almıştır. Dieffenbachia bitkisinin yer aldığı familyadaki bitkilerin en karakteristik özelliği, sıcak ve nemli ortamlarda yetiştirilmesidir.

Difenbahya bitkisinin seradaki görünümü

Dieffenbachia Amoena:
30 – 60 cm boyundadır. 15 – 25 cm genişliğinde yaprakları olup hafif krem renkli ve beneklidir.

Dieffenbachia amoena

Dieffenbachia Bowmannii:
60 – 75 cm boyundadır. 30 cm genişliğinde yaprakları vardır. Yaprakları koyu yeşil ve açık benekli beyaz veya krem ile çevrelenmiştir. Diğer türlere göre daha az çekicidir. Çünkü soluk ve koyu yeşil bir rengi vardır.

Dieffenbachia bowmannii

Dieffenbachia Oerstedii:
20 – 30 cm boyundadır. Yaprakları 10 – 15 cm genişliğindedir. Fildişi çizgili yaprakları, koyu yeşil ana damarlıdır.

Dieffenbachia oerstedii

Dieffenbachia Picta:
22,5 cm boyundadır. 7,5 – 10 cm genişliğinde yaprakları olup hafif krem renkli ve beneklidir. Yapraklar, merkezden geçen koyu yeşil çizgiyle ikiye ayrılmıştır.

Dieffenbachia picta

Dieffenbachia Maculata:
Brezilya kökenlidir. Yaprakları 30 cm uzunlukta, 15 cm genişlikte olup hafif uzun oval bir şekle sahiptir. Aynı zamanda yapraklar kalp formundadır. Bu yeşil yaprağın orta kısmında beyaz büyükçe lekeler ve yan tarafında koyu yeşil olan bir çizgi şerit halinde bulunur.

Dieffenbachia maculata

Dieffenbachia Seguine (Tropik Snow):
Brezilya kökenlidir. Beyazla oldukça düzenli olarak renklenmiş koyu yeşil yapraklara sahiptir.

Dieffenbachia seguine (Tropik snow)

Dieffenbachia Camilla:
En son keşfedilmiş bitkidir. Rengi yüzünden dikkat çekicidir. Kremsi renkli yaprağın kenarları yeşildir.

Dieffenbachia camilla

Difenbahya (Dieffenbachia) Üretimi

Dieffenbachia bitkisinin üretimi gövde – tepe çeliği ve hava daldırma yöntemi ile yapılır. Çelikler, kış aylarında özellikle aralık ve ocak aylarında alınır. Çelik alınacak bitkilerin iyi gelişmiş uzun gövdelere sahip olması gerekir. Anaç, derin bir kap içinde bulundurulmalıdır. Eğer anaçlık bitkiler sonbaharda tepe noktalarından kırılıp kışın 18 – 20 C°’ de serada gelişirlerse bu gelişme sırasında da dallanma göstererek birçok tepe çeliği oluştururlar. Anaçtan birinci yılda 5 – 10, ikinci yılda 15 – 20 tepe çeliği alınabilir. Anaçlık bitki en fazla iki üç yıl kullanılabilir.

Difenbahya bitkisinin anaçlıkları

Çelik alma sayısı anaçtan anaca değişmektedir. Fazla sürgün veren tiplerde her m2 den 500 çelik alınabilir. Bunun yanında daha az sürgün veren tropik snow gibi çeşitlerde çelik sayısı 180 – 200 adet arasındadır.

Difenbahya bitkisinden tepe çeliği alım yeri

Difenbahya Üretiminde Tepe Çeliği
Uç sürgünleri, 7,5 cm gövde içerecek şekilde nisan – haziran aylarında ya da aralık – ocak aylarında alınarak hacim olarak eşit miktarlarda turba ve kum karışımına dikilebilir. Bunun yanında çelikler yılın herhangi bir zamanında alınabilir. Çelikler sürgün verecek göz içermelidir. Alınan çelikler tam bir bitki görünümünde olmalıdır. Ayrıca hastalıklardan arınmış temiz bitkilerden çelik alınmalıdır. Buharlaşma yüzeyini azaltmak için yapraklar rafya ile rulo halinde bağlanmalıdır.

Difenbahya bitkisinden tepe çeliği

Ortam sıcaklığı 21–24 C° olmalı, solmayı önlemek için yapraklara su püskürtülmelidir. Köklendirme ortamında torf – kum karışımı, funda toprağı- kum karışımı ya da son yıllarda en çok cocopeat kullanılmaktadır.

Difenbahya bitkisi için uygun köklendirme ortamlarından cococpeat

Köklendirmede 6’ lık saksılar kullanılabilir. Bu koşullarda çelikler 2 – 3 haftada köklenir.

Difenbahya fidesinde köklenme ve gözün sürmesi

Difenbahya fidesinin köklenmesi

Daha sonra köklenme olunca 11’ lik saksılara alınmalıdırlar. Bu şekilde yapılan üretimle iki ay gibi bir sürede bitkiler, satışa hazır hale gelmektedir.

Difenbahya fidesi

Difenbahya Üretiminde Gövde Çeliği:
Tepe çeliği alınan materyalden geriye kalan gövdenin yaprakları koparılarak her biri uyuyan bir göz içerecek şekilde 4 – 5 cm uzunluğunda parçalara ayrılır ve yara yerlerine odun kömürü tozu serpilir. Çelikler; göz yukarı bakmak üzere, yatay bir şekilde ve yarısı harç içerisine batırılmak suretiyle köklendirme yastığına dikilirler ve aynı koşullarda köklendirilirler. Burada toprak sıcaklığının 25 C° olmasına özen gösterilmelidir. Gövde çelikleri tepe çeliklerine göre daha geç köklenmektedir. Ayrıca çelik alınımından 6 ay sonra bitkimiz satışa gelmektedir.

Difenbahya Üretiminde Hava Daldırma Yöntemi:
En uygun zaman mayıs ve temmuz ayları arasındadır. Bitki gövdesinde, daha sonra kesilebileceği düşünülen yerde gövde kalınlığının 1/3 veya ½ ’si kadar yukarıya doğru eğik bir kesit yapılır. Köklenmenin kısa zamanda olması isteniyorsa bu kesilen kısma köklendirme hormonu uygulanır. Sonra kesitin tekrar birbirine kaynamasını önlemek amacı ile araya küçük bir plastik veya kibrit çöpü yerleştirilir.

Bu işlemlerden sonra 15- 20 cm eninde hazırlanmış olan plastik yarayı çevreleyecek şekilde bitkiye sardırılır ve kesim yerinin 7 – 8 cm altından bir rafya ile bağlanır. Öylece oluşan plastik torba içine nemli torf doldurulur. Torbanın üstü yine kesim yerinin 7 – 8 cm üstünden olacak şekilde bağlanır. Her iki tarafı bağlı, ortam dolu olan torbanın içinden dışarıya buharlaşma çok az olur. Koşullara bağlı olarak 3 – 4 hafta içinde köklenme olur. Kökler, plastik torbadan rahatlıkla görülebildiği zaman plastik açılır ve köklenen kısım alttan kesilir. Hemen ayrı bir saksıya dikilir.

Difenbahya’nın (Dieffenbachia) Yetişme İstekleri

Difenbahya’da Sıcaklık
Dieffenbachialar üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda, hava ve toprak sıcaklığının bitkinin büyümesi üzerinde çok etkili olduğu saptanmıştır. Hava ve toprak sıcaklığının; bitkinin boyuna, yeni sürgün oluşumuna ve kök ağırlığına etkisi belirlenmiştir.

Difenbahya bitkisinin serada alttan ve yandan ısıtılması

Dieffenbachialar, gelişme periyodu olan yazın güneş ışığında en yüksek 25 C°’de tutulabilir ve 27 C°’ ye kadar dayanabilir. Ancak bundan daha yüksek sıcaklığa toleranslı değildir. Bakteriyel hastalıkların yayılma riski olan yerlerde, bitkilerin dayanabileceği en düşük sıcaklıkta tutulmaları daha iyidir. 15 C° altında gelişmeleri yavaşlar, çok çabuk kök boğazı çürüklüğüne yakalanırlar. Kısa bir süre 7 C°’ ye tolerans gösterirler fakat bu sırada yapaklarını dökebilirler.

Dieffenbachia bitkilerinin anaç ve saksılardaki bitkilerin bakımında yaz sıcaklığı 20 – 22 C° olmalıdır. Kış aylarında ise yeterli sıcaklık 18 – 20 C° arasındadır. Yeni dikilen fidelerin gelişimi sırasında sıcaklık ise 26 C° olmalıdır.

Difenbahya’da Orantılı Nem
Dieffenbachiaların esas gelişme devresi olan mayıs ve kasım ayları arasında nispi rutubeti düşük seralarda bitkiye sık sık su püskürtülmelidir. Ancak yapraklar yumuşak ve hassas olduğu için devamlı rutubetli bırakılmaları doğru değildir.

Dieffenbachialar, yüksek orantılı nemden hoşlanır. Genellikle bu oran % 80 – 85 olmalıdır. Havadar alanlarda iyi gelişir ancak hava cereyanından hoşlanmaz. Diefenbachialar dengeli nemlilikteki toprak yapısından hoşlanır. Kökleri için en önemli nokta nemdir. Kış aylarında daha az sulama ile toprak seviyesindeki nem düşürülmelidir.

Difenbahya serasının havalandırması

Difenbahya’da Işık
Diefenbachia bitkisinin yetiştirilmesi sırasında genç bitkiler ile henüz saksıya alınmış olanlar gölgede bırakılmalıdır. Bu gölgeleme işini iyi ayarlamak gerekir. Aksi halde kuvvetli bir gölgeleme bitkinin görünümünde ve yapraklarında bozulmalara neden olur ve bu da dekoratif bir bitki olma özelliğini yitirmesine neden olur. Diefenbachialar, az ışıkta yetiştirildikleri zaman eğilip zayıf ve sağlıksız bir form alır. Alt yapraklarını da kaybederler. Yapraklar küçük olur. İnce, uzun bir yapı oluşturur ve genç yaprak çıkarması zor olur.

Difenbahya serası

Diefenbachia bitkileri, yarı gölge ve gölgeden hoşlanır. Doğrudan güneş ışığı aldığı takdirde yapraklarında renk bozulmalarıyla karşılaşılır. Ekim ve mart ayları arasında güneşli yerlerde bırakılabilirler. Ancak daha sonra ışık şiddetinin yükselmesiyle birlikte ( nisan – eylül ) doğrudan güneş ışığı almayan ama oldukça aydınlık yerlere konulmalıdır.

Difenbahya bitkisinin sera istekleri tablosu

Dieffenbachianın uygun olmayan hava koşullarında ideal formu bozulur. Bitkiler ani iklim değişikliklerine dayanamazlar. Pazara çıkarılmadan önce hava akımı ve düşük sıcaklığa maruz bırakılmalıdırlar. Bunun için alıştırma ya da satış serasına bitkiler alınmalıdır.

Difenbahya bitkisinin pazara hazırlanması

Difenbahya’da (Dieffenbachia) Bakım

Difenbahya’da Saksı Değiştirme
Saksı değiştirme işlemi kontrollü sera şartlarında yılın her mevsiminde yapılabilir ancak bu işlem sera şartlarında yapılmayacaksa saksı değiştirme işlemi şubat ve mart aylarında yapılmalıdır. Saksı değiştirmede kullanılacak yeni saksı, bitkinin çıkarıldığı saksıdan bir boy büyük olmalıdır. Saksı değiştirirken, bitkinin gövdesi sağ elin iki parmağı arasına alınıp saksıyı ters çevirip sert bir zemine vurarak bitkinin saksıdan çıkması sağlanır. Daha sonra hastalıklı kökler varsa temizlenir ya da yaralı olanlar temizlendikten sonra yeni saksıya yerleştirilir.

Dieffenbachia gevşek toprağı sever. Bunun için besince zengin bahçe toprağı, yaprak çürüntüsü, yanmış ahır gübresinden oluşan karışım kullanılabildiği gibi eşit miktarlarda karıştırılmış tınlı toprak, turba, yaprak çürüntüsü ve kuma da dikilebilir. Saksı toprağının drenaj yeteneği iyi olmalıdır. % 60 torf + % 20 hafif tınlı toprak + % 20 kum ya da % 50 torf + % 50 iğne yapraklı ormanların altından oluşan yaprak çürüntüsü iyi bir harç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Difenbahya’da Gübreleme
Bitkinin gelişme dönemi olan nisan ve eylül ayları arası haftada bir kez 1,5 – 2 gram / litre kompoze gübre verilir. Genelleme yapacak olursak Dieffenbachia yetiştiriciliği için mayıs ve eylül ayları arasında haftada bir kez 2 gram / litre kompoze gübre verilmelidir.

Difenbahya gübreleme tankı

Bunun yanında saksı değiştirmek için hazırlanan toprağa, harç yapımı sırasında m3’ üne 2 kg azot ağırlıklı kompoze gübre verilmelidir. Ayrıca bitkiler köklendikten sonra ilk gübreleme, sulama suyuna % 0,1 oranında karıştırılmış azotlu gübre ile yapılır. Daha sonraki gübreleme, azot ve potasyum ağırlıklı gübreleme iyi sonuç vermektedir.

Dieffenbachialarda yapılan çalışmalar sonucunda 600 – 1000 ppm CO2 uygulaması bitkinin kalitesinin artmasına neden olmuştur.

Difenbahya’da Sulama
Yazın büyüme süresince mart ayından ağustos ayına kadar kireçsiz su ile sulanmalıdır. Mümkünse su, dinlenmiş ve oda sıcaklığında olmalıdır. Orantılı nemin %80 den düşük olduğu durumlarda yapraklara günde iki kez oda sıcaklığındaki su püskürtülmelidir. Ancak yapraklar yumuşak ve duyarlı olduğu için sürekli nemli tutulmalıdır. Kışın sulama biraz azaltılır, saksı toprağı hafif nemli tutulur. Bitkinin dinlenme dönemi eylül ve şubat ayları olduğu unutulmamalıdır. Saksı altında biriken su olmamalıdır. Drenaj mutlaka sağlanmalıdır. Bu nedenle saksıların altına taş, çakıl, vb. konabilir.

Difenbahya’da sulama

Difenbahya’da Budama
Bitkinin sağlığı için ışık ve nem tüm yıl boyunca gereklidir. Karanlık, soğuk ve çok fazla nemli yerlerden bitki korunmalıdır. Bu nedenle çok fazla boylanmış ve alt yaprakları dökülmüş olan bitkiler ocak ve şubat aylarında kuvvetlice budanmalıdır. Sararan alt yapraklar hemen alınmalıdır. Güneş veya yüksek sıcaklıktan zarar görmüş yapraklar ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

Difenbahya (Dieffenbachia) Hastalık ve Zararlıları

Dieffenbachia bitkisinde görülen hastalıklar: Bakteriyel yaprak lekesi, Kök çürüklüğü ve Antraknoz’dur.

Difenbahya’da Mantari Yaprak Lekesi (Phaeosphaeri Aeustoma):
Bu hastalık; kahverengi, oval ve birbirine bitişik olmayan 2 cm büyüklüğündeki lekelerden anlaşılır. Ayrıca bu lekelerin etrafında bir bant şeklinde çizgi bulunur. Bu çizginin rengi de koyu kahverengidir.

Bu hastalığın oluşmasındaki ilk neden nemdeki düzensizliktir. Hastalıktan korunmak için nem çok iyi ayarlanmalıdır. Eğer bitkimiz bu hastalığa yakalanmışsa Benomyl etkili bir ilaç % 0,05 oranında uygulanmalıdır. Bunun yanında 300 gram / 100 litre suya Zineb etkili bir ilaç uygulanmalıdır.

Difenbahya’da Bakteriyel Yaprak Lekesi (Erwinia Chrysanthemi ):
Bitkinin yeni yapraklarında sarımtırak bir renge dönüşüm olur. Kahverengi ve siyahımsı hatta turuncu lekeler oluşur. Yapraklar benekli bir görünüm alır. Hastalık çok fazla yayılmış ise yapraklarda sararma, solma ve hatta ölüm meydana gelir.

Difenbahya’da erwinia hastalığı

Bu hastalığın oluşmasındaki ilk neden, seranın iyi havalandırılmamasıdır.
Bunun için de seramızın iyi havalandırılması gerekir. Mücadelesi için ise
ilk önce hastalıklı olan yapraklar uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca bu bitkiler
sağlam bitkilerin yanından ayrılmalıdır. Kimyasal mücadele yöntemi
olarak da 15 gün ara ile Fungusit uygulanmalıdır.

Difenbahya’da Kök Çürüklüğü (Fusarium):
Yapraklarda koyu kahverengi lekeler görülür. Daha sonraki aşamada kök ölür. Gövdenin dip kısmının yumuşayıp renginin değişmesidir. Mantar çürüklüğüdür. Fazla sulama ve ortamdaki sıcaklık optimum değerinin altında olduğunda görülür. Bunun mücadelesinde, % 0,01 Benomyl etkili bir ilaç ile sulama yapılmalıdır.

Difenbahya’da Görülen Zararlılar
Dieffenbachia bitkisinde görülen zararlılar ise kırmızı örümcek ve yaprak bitleridir. Bunlar genellikle yaprak altında görülür. % 0,002’ lik Malation solüsyonunu ayda 3 kez uygulamalıyız.