a-) Diyezli Tonlarda
Donanımdaki son diyezden, diyatonik yarım ses yukarı çıkılır ve ton adı bulunur.
Örneğin; donanımdaki son diyez Sol♯ ise tonumuz; sol♯’in diyatonik yarım üstündeki La Majör olacaktır.
Diyezli donanımdan majör tonun bulunması
Majör tonun ilgili minör tonunu bulurken ton adından 1 tam ½ ses aşağı inilir (kalın bölgeye) ya da Majör tonun 6. derecesine bakılır.
Diyezli donanımdan minör tonun bulunması
Diyezli donanımdan majör ve minör tonun bulunması
b-) Bemollü Tonlarda
Sondan bir önceki bemol bize ton adını verir (bu kural Fa Majör için geçerli değildir. Çünkü Fa majörün donanımında tek bemol vardır).
Örneğin donanımda üç bemol varsa, bunlar sırasına göre Si, Mi, La bemoller olacaktır. Sondan bir önceki bemol Mi bemol olduğundan parçamızın tonu Mi♭ Majördür.
Bemollü donanımdan majör tonun bulunması
Bemollü donanımdan majör ve minör tonun bulunması
Majör Ton Adından Donanımın Bulunması
a-) Diyezli Tonlarda
Not: F majörün bu kuralın dışında kalması şartıyla; bemollü tonların adında daima bemol takısı vardır, adında bemol takısı olmayan tonun donanımında değiştirme işareti olarak diyez bulunur. (C Majörde değiştirme işareti yoktur.)
Ton adından diyatonik yarım ses aşağı inilir, donanımdaki son diyez bulunur. Diyez sırasına göre bu diyeze kadar olanlar tamamlanır.
Örneğin: E Majörün donanımı sorulduğunda
1. diyatonik yarım ses altında
E Majör tonu için donanımın bulunması-1
2. Re♯’e kadar olanlar tamamlanır
E Majör tonu için donanımın bulunması-2
b-) Bemollü Tonlarda
Ton adına bir bemol ilave edilir (F majörün hariç tutulacağını hatırlatalım)
Örneğin: G♭ Majörün donanımı sorulduğunda
1-) G♭ kadar olan bemoller yazılır.
2-) Bir sonraki bemol ilave edilir.
G bemol Majör tonu için donanımın bulunması
Minör Ton Adından Donanımın Bulunması
Öncelikle ilgili Majör ton adı bulunur. En pratik yol 1 tam ½ ses yukarı çıkmaktır.
Örneğin: F♯ minörün ilgili majörü 1 tam ½ ses üstündeki A majör olacaktır. A majör tonun donanımında 3 diyez bulunur.
Minör ton adından donanımın bulunması
Kaynak: Nail Yavuzoğlu, “Uygulamalı Müzik Teorisi-1”
Lütfen yorum bırakın.