Ölçü, Ölçü Çizgisi, Rakamı ve Vuruşu

Bir müzik parçasını meydana getiren, birbirine eşit olan zaman veya süre kalıplarına Ölçü denir. Ölçüler, ölçü çizgisiyle birbirinden ayrılır.

Ölçü ve ölçü çizgisi

Birim olarak ele alınan belli bir zaman veya süre parçasının en az iki tanesinin bir araya getirilmesi ile bir ölçü kurulur. Ölçüyü meydana getiren zaman ya da süre kalıplarının birbirine eşit olarak bölünmesinden elde edilen parçalara Vuruş adı verilir. Vuruşlar el veya ayak ile yapılan bir hareketle ölçülebileceği gibi, zihinden sayarak da yapılabilir.

Ölçü Rakamı

Anahtardan ve değiştirme işaretlerinden sonra üst üste konulan iki rakamdır. Sadece parçanın başlangıcında kullanılır. Rakamlardan alttaki birim zamanı (vuruşu) üsteki ise birim zamandan kaç adet kullanılacağını gösterir.

Ölçü rakamı

Burada 4 rakamı birim zamanın dörtlük olduğunu, iki rakamı ise ölçü içinde birim zamandan iki adet bulunacağını göstermektedir.

İki Vuruşlu Ölçü

Birim zamanın iki adedini içinde bulunduran ölçüye iki vuruşlu ölçü adı verilir.

Herhangi bir süre değeri ile (birlik, ikilik, dörtlük, sekizlik) iki vuruşlu ölçüler yapmak mümkündür.

İki vuruşlu ölçü

Üç Vuruşlu Ölçü

Birim zamanın üç adedini içinde bulunduran ölçüye üç vuruşlu ölçü adı verilir.

Değişik birim zamanlara göre, üç vuruşlu ölçüleri de, farklı yapılarda görülebiliriz.

Üç vuruşlu ölçü

Dört Vuruşlu Ölçü

Birim zamanın dört tanesini içinde bulunduran ölçüye dört vuruşlu ölçü adı verilir.

Dört vuruşlu ölçü

Kaynak: Nail Yavuzoğlu, “Uygulamalı Müzik Teorisi-1”