Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Yetiştiriciliği
Vatanı Tropik ve Subtropik Amerika’dır. Tabiatta 1000 türü bulunan Peperomia cinsinin başka süs bitkileri yetiştiriliciliğinde önemli olan türleri P.Argyreia, P.Hederifolia, P.Magnoliifolia, P.Obtusifola ve P.scandens’tir.
Zümrüt Dalgası – Peperomya:
Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Bitkisinin Tanımı ve Önemi
Dik ya da tırmanıcı otsu veya çalılar, nadiren ağaç şeklinde olan bitkilerdir. Bazıları sukkulenttir.
Kalp şeklinde, desenleri türlere göre çok farklılık gösteren yaprakları vardır.
Zümrüt Dalgası – Peperomya bitkisinde farklı türlere göre yaprak yapıları:
Çiçekleri fare kuyruğu gibi başaklar şeklinde toplanmıştır.
Zümrüt Dalgası – Peperomya bitkisinde çiçek yapısı ve çiçeği:
Peperomianın bitkiler âlemindeki yeri aşağıdaki gibidir;
- Âlem :Plantae
- Şube :Magnoliophyta
- Sınıf :Magnoliopsida
- Familya :Piperales
- Cins :Peperomia
- Tür :Peperomia spp.
- :Plantae
- Türkçe Adı :Peperomya
Tropikal ülkelerde yetişen ot veya ağaççık gibi bazı türleri renkli ve alacalı yapraklarından ötürü limonluklarda yetiştirilir.
Zümrüt Dalgası – Peperomya bitkisinin toplu görünümü:
Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Çeşitleri
Peperomia Argyreia, Peperomya Çeşidi
Yapraklan yuvarlak, oval ve koyu yeşil renklidir. Yapraklar üzerinde bir merkezden çıkan gümüşi beyaz şeritler vardır. Yaprak sapları uzun ve kırmızıdır.
Peperomia Argyreia, peperomya çeşidi:
P. Scandens, Peperomya Çeşidi
Sarılıcı biçimde yaprakları yeşil, geniş kalp şeklindedir. Uç kısmı sivri, yaprak sapı ve dal boğumları kırmızı renktedir. Genç yapraklar açık yeşil, kenarları krem sarısıdır. Yaşlandıkça yeşil renk yayılır.
P. Scandens, peperomya çeşidi:
P. Caperata, Peperomya Çeşidi
Yapraklan küçük, zeytin yeşili buruşuk, derin dalgalı ve düzensiz olukludur. Sarımsı başak formunda çiçekler oluşturur.
P. Caperata, peperomya çeşidi:
P. Obtusifolia, Peperomya Çeşidi
Yaprakları etli, derimsi dar ve uzundur. Uç kısmı küt, koyu yeşil renklidir. En çok dallanan oval yeşil yapraklı bir türdür.
P. Obtusifolia, peperomya çeşidi:
P. Brevipes, Peperomya Çeşidi
Parlak yeşil yapraklıdır. Bunun yanında çeşitleri kahverengi yapraklıdır.
P. Brevipes, peperomya çeşidi:
P. Eburnea, Peperomya Çeşidi
Yeşil yaprakları, zümrüt yeşili damarlıdır. Sürünücü bir bitkidir.
P. Eburnea, peperomya çeşidi:
P. Glabella, Peperomya Çeşidi
Tırmanıcı, kırmızı saplı oval yaprakları vardır.
P. Glabella, peperomya çeşidi:
P. Hederaefolia, Peperomya Çeşidi
Kalp şeklinde soluk gri yaprakları zeytin yeşili damarlıdır.
P. Hederaefolia, peperomya çeşidi:
P. Maculosa, Peperomya Çeşidi
Yaprakları uzun, kalın ve etli parlak koyu yeşil renklidir. Açık yeşil damarlı, yaprak sapları kahverengi lekelidir.
P. Maculosa, peperomya çeşidi:
P. Magnoliaefolia, Peperomya Çeşidi
Yaprakları parlak yeşil, sap kısmında dardır. Uç kısma doğru geniş, yuvarlak, yaprak sapı kırmızı-yeşildir.
P. Magnoliaefolia, peperomya çeşidi:
P. Marmorata, Peperomya Çeşidi
Parlak yeşil renkli yapraklan vardır. Çeşitlerinde beyaz, dikine büyüyen söğüt ağacı çiçekleri gibi çiçekleri vardır.
P. Marmorata, peperomya çeşidi:
P. Metallica, Peperomya Çeşidi
Yaprakları küçük, uzunca orta kısmı gümüşi gri renklidir. Kenarlara doğru kahverengi yeşil alt kısmı kırmızımsı, dalları kırmızıdır.
P. Metallica, peperomya çeşidi:
Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Üretimi
Bütün türlerinin üretimi çelikle olur. Çeliklerin alınması nisan-ağustos ayları arasında yapılır. Alınan çelikler hacim olarak eşit miktarlardaki turba ve kum karışımına dikilir. Ortam sıcaklığı 18 C° olmalıdır.
Peperomia türlerinden P.Magnoliifolia ve P.Scandens gövde çelikleri ile P.Argyreia, P.Caperata ve P.Hederafolia ise yaprak çelikleri ile üretilir.
Gövde çelikleri bitkinin taze sürgünlerinden yeşil çelik olarak alınır. Çelikler 7,5-10 cm uzunluğunda ve 2-3 yapraklı olarak hazırlanır.
Peperomya bitkisinde köklenmiş gövde çeliği:
Anaç bitkinin bir yaprağından yeni bir bitki üretilmesi yaprak çelikleriyle gerçekleşir. Bu yöntemde ya sadece yaprak ayası kullanılır ya da yaprak ayası, yaprak sapı ile birlikte kullanılır.
Peperomya bitkisinde yaprak çeliklerinin köklenme durumu:
Zümrüt Dalgası çeliklerin hazırlanması ve köklendirme ortamına dikilmesi:
Her iki halde de yaprağın tabanından adventif kökler ve üstten de bir adventif sürgün çıkarak yeni bitki meydana gelir. Yeni bitki meydana geldikten sonra bunu sağlayan yaprak ise hayatiyetini kaybederek yok olur. Peperomialarda yaprak sapı yaprak ayası ile birlikte kullanılır.
Peperomya bitkisinde adventif sürgün vermiş yaprak çeliği:
Gövde çelikleri 3-4, yaprak çelikleri ise 10-12 hafta içerisinde köklenir.
Peperomya bitkisinde gövde çeliklerinin köklendirilme ortamı:
Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Sıcaklık
Normal oda sıcaklığı yeterlidir. Gelişme döneminde 18-23 C°, kışın ise 15 C° sıcaklıklara gereksinim duyar. Sıcaklıklar istedikleri seviyede olmadığı süre içinde gelişimlerini sürdüremez. Bu sürenin uzaması ve sıcaklığın düşmesi bitkiye zarar verir. Bu nedenle sıcaklıklar 10 C°’nin altına düşmemelidir.
Peperomia (zümrüt dalgası) serası:
Orantılı Nem
Gelişimleri için yüksek orantılı %70 oranında nem ister. Yapıları itibariyle kuraklığa da dayanıklıdır.
Peperomia (zümrüt dalgası):
Işık
Aydınlık, ama doğrudan güneş ışığı almayan yerleri sever ve iyi gelişir. Gölge yerlerde de bulundurulmaları mümkündür.
Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Üretiminde Kültürel İşlemler
Saksı Değiştirme
Her yıl şubat-mart ayları içerisinde yapılır. Saksı değiştirmede kullanılan saksı toprağı hafif geçirgen kumlu ve çürümüş yaprak içeren bahçe toprağıdır. Son zamanlarda cocos ve cocos perlit karışımı harçlar saksı değiştirmede kullanılmaktadır.
Saksısı değişecek zümrüt dalgası bitkisi, yeni saksı ve harç:
Diğer bitkilerde olduğu gibi sol elin avuç içi saksı toprağını tutar ve saksı ters çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur. Bu sayede bitkinin kök yumağının saksı kenarından kolayca çıkması sağlanır.
Bundan sonraki işlem yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır. Yeni saksı eski saksıda 1-2 numara büyük olmalıdır. Saksının dip kısmında mutlaka drenaj delikleri bulunmalıdır.
Peperomya bitkisinin saksıdan çıkarılması:
Yeni saksıya dikim sırasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek şekilde ve istenilen yükseklikte tutulur. Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur. Boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır. Daha sonra saksı tabanı üzerinde birkaç kez yere vurularak harcın iyice oturması sağlanır. Saksı tümüyle toprakla doldurulmamalı sulama payı olarak saksı kenarı üst düzeyi ile toprak yüzeyi arasında 1,5 cm dolayında bir boşluk bırakılmalıdır.
Peperomya bitkisinin yeni saksıya dikilmesi:
Saksı değiştirme işlemi bittikten sonra peperomia önce toprak tümüyle nemli duruma gelinceye kadar sulanır. Daha sonra düzenli olarak sulanmalı ve sık sık su püskürtülmelidir.
Yeni saksısına dikilmiş peperomya bitkisi ve sulanması:
Gübreleme
Mart-eylül arası 15 günde bir yapraklı bitki gübresiyle sulanmalıdır. Kış döneminde gübreleme biraz daha azaltılabilir.
Sulama
Yazın bitkilere bol su verilmeli, sıcak havalarda yapraklara su püskürtülmelidir. Kışın ise saksı toprağı orta derecede nemli tutulmalı, kaloriferlere ısıtılan yerlerde su püskürtmeye devam edilmelidir. Kışın orantılı nemin düşük çok düşük olması veya saksı toprağının sürekli nemli tutulması halinde yaprak dökülmeleri görülür.
Budama
Fazla önem taşımaz. Toplu formda bitki elde etmek için, saksı değiştirmeden sonra kuvvetlice budama yapılmalıdır.
Aynı zamanda çiçeklenmesini bitiren sürgün uçları budanırsa bitki sürekli gelişme gösterir.
Peperomya bitkisinin budanması:
Zümrüt Dalgası – Peperomya (Peperomia) Hastalık ve Zararlıları
Ödem
Hastalığın en belirgin özelliği yaprakların alt yüzünde görülen toplu iğne başı büyüklüğünde kabarcıklar veya mantarlaşmış şişkinliklerdir. Bazen yaprağın alt yüzünün tamamında görülebilir. Zamanla yaprak dokularına ikincil bir hastalık etmeni yerleşebilir.
Bu hastalık öncelikle yüksek orantılı nem ve yüksek toprak sıcaklığının ortadan kaldırılması ve iyileştirilmesiyle birlikte önlenebilir. Etkilenen bitkiler hava akımına izin verecek yerlere konulmalı, sulama daha seyrek yapılmalıdır.
Siyah kök çürüklük
Bu hastalıktan etkilenen bitkilerde gerilmeler, yaşlı yapraklardan başlayan kloroz ve çoğunlukla solgunluk belirtileri görülür. Köklerde çürümeler olur. Kabuk tabakası genellikle açık kahverengi, bazı hallerde siyah renk alır.
Mücadelesi, saksı toprağının patogen ile bulaşık olmamasına dikkat edilmeli ve saksı toprağı çok nemli bırakılmamalıdır.
Kurşuni küf
Yaprak, gövde ve çiçeklerde etkilidir. Fazla nemli ortamlarda bu bitki kısımlarının üstlerini gri küf tabakası kaplar. Bulaşmalar çiçeklerde küçük koyu renkli lekeler halinde görülür. Uzun süre devam eden %85’in üzerindeki orantılı nem ve özellikle 15-25 C° sıcaklıklarda hastalığın yayılması için en uygun ortamdır.
Mücadelesinde yayılma koşulları olan sıcaklık ve nem oranlarını uygun düzeyde tutmak gerekir. Ayrıca hastalık parazit olduğu için bitkiyi yaralayan ve zarar veren her türlü faktörden kaçınılmalıdır.
Yaprak lekelenmesi
Hastalık yapraklarda koyu esmerden siyaha değişen renkte ve kurumsudur, açık ve koyu dokulardan ibaret aynı merkezli halkalara sahiptir. Lekeler yaygın olarak yaprak kenarlarında başlar ve bütün yaprağa yayılır.
Mücadelesinde hasta yapraklar uzaklaştırılır ve yok edilir. Y apraklar kuru tutulur ve ilaçlanır.
Gövde ve tepe çürüklüğü
Hastalıklı bitki toprak seviyesinde çürüklüğe uğrar, yaprakların içerisine yukarıya uzanabilen peltemsi ve siyah ölü hasta kısımlar ortaya çıkar. Bitki büsbütün kaybedilebilir.
Mücadelesinde daima yeni veya dezenfekte edilmiş saksılar ve saksı harcı kullanılmalıdır. Bitkiler yükseltilmiş tezgâhlarda yetiştirilmeli ve yukarıdan sulamadan kaçınılmalıdır.
Doku ölümü
Doku ölümü hastalığı, yaprağın her yerinde sarı ve daha sonra koyu esmer lekeler ile kendini belli eder. Sarımsı spor kitleleri, yaprak damarları boyunca kuşaklar halinde veya leke içinde aynı merkezli halkalar halinde oluşur. Sonunda yapraklar ayrılır. Peperomyalar, sis rutubeti altında köklendirilmekte oldukları zaman özellikle duyarlı olur.
Mücadelesinde bitkiler su ve sıcaklık baskılarından uzakta tutulur. Köklenmiş bitkiler üzerinde, mümkünse yukarıdan sulama ve yağışa maruz bırakma en aza indirilir.
Halka lekelilik
Hasta yapraklar genellikle bitkiden düşer. Serada ve evde yetiştirilen peperomya bitkileri bir virüs tarafından halka lekelilik hastalığına uğrar. Hastalık ile etkilenmiş olan bitkiler bodurlaşır; yaprakları çarpıklaşır ve sararmış veya esmerleşmiş ölü halkalı olur.
Peperomya bitkisinde halka leke hastalığı:
Mücadelesinde hastalık belirtileri gösteren tüm peperomia bitkileri toplanıp yok edilir. Çünkü bu hastalığı hiçbir kimyasal madde denetim altına alamaz. Kirli kesme aletleri kullanarak virüsü nakletmemek için dikkatli olunur. Eğer bu hastalıktan şüpheleniliyorsa bir bitkiden sonra ve diğerine kullanılmadan önce aletler temizlenmelidir.
Peltemsi yara kabuğu
Hastalık peperomya bitkisinde yaygındır. Yaprak alt yüzlerinde bakır renkli ve yara kabuğu gibi şişkinlikler gelişir. Bunların sardunyadaki sulu şişkinliklere benzediği sanılır.
Kırmızı örümcekler
Akar adı ile tanınırlar. Akarlar, bitkilerin yapraklarının özellikle alt kısmını sokup bitki öz suyunu emer. Ayrıca emme sırasında salgıladıkları zehirli maddelerden dolayı yapraklarda beyaz, sarı ve kahverengimsi lekeler oluşur. Bitkinin yapraklarının tümünü kurutabilir.
Mücadelesinde akarları öldüren pülverizatör ile bitkiye püskürtülmelidir. İlaçlama sırasında özellikle yaprakların alt kısmına ilaçlanmasına dikkat edilmelidir.
Lütfen yorum bırakın.