Greyfurt Üretimi

Greyfurt Yetiştiriciliği

Greyfurt üretiminde Güney Afrika, ABD, Çin ve İsrail önemli üretici ülkelerdir.

Greyfurt bitkisi meyvesi:

Ülkemiz ise yıllara göre değişmekle birlikte büyük üretici ülkeler sıralamasında 2007 yılında %3,2’lik pay ile 7. sırada yer alır. 2001 yılında 135 000 ton olan üretimi, 2007 yılında %20 artış oranı ile 163.000 tona yükselmiştir.

Yıllara göre Türkiye’de greyfurt meyvesi üretimi:

Ülkemizde greyfurt üretiminde; hem toplam ağaç sayısı hem de üretim bakımından ilk sırada Adana ili yer alır. Üretim bakımından ise ilk üç sırayı Adana, Hatay ve Mersin illeri alır.

2007 yılında Türkiye’de iller bazında greyfurt meyvesi üretimi:

Greyfurt Bitkisinin Tanımı ve Önemi

Yaz mevsimi dışında üç mevsim boyunca acımsı tatlı ama çok şifalı suyunu sıkarak keyifle içtiğimiz greyfurt meyvesini veren altıntop ağacı, turunçgillerdendir.

Anayurdu Karayipler Denizi’ndeki Jamaika adası olan altıntop ağaçları, oradan 17. yüzyılda dünyanın sıcak bölgelerine getirilmiştir. Daha sonra ülkemizde, özellikle Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nde de yetiştirilmeye başlanmıştır.

Sonbaharda olgunlaşan ve portakaldan iri olan greyfurt meyvesi, alt ve üstten basık yuvarlak biçimli, kanarya sarısı rengindedir. Kalın kabuklu ve çeşitlerine göre sarı, kırmızı ya da pembe etlidir. Etinin tadı acımsı olan bu meyve genellikle yenilmez. Suyu sıkılıp ya öylece ya da içine şeker veya taze sıkılmış portakal suyu katılarak içilir.

Greyfurt bitkisinin meyve eti rengi:

Greyfurtun bitkiler âlemindeki yeri şöyledir:

Âlem; Plantae
Şube; Magnoliophyta
Sınıf; Magnoliopsida
Takım; Sapindales
Familya; Rutaceae
Cins; Citrus
Tür; Citrus paradisi

Greyfurt’un insan sağlığına olan faydalarından bazıları şunlardır:

Kolesterolü düşürücü etkisi vardır. Kılcal damarlarımızdaki kan dolaşımını hızlandırır. Damarlarımızı hastalıklardan korur.
Greyfurt’un özellikle mide ve pankreas kanserlerine yakalanma riskini önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır.
Greyfurt yüksek orandaki C vitaminiyle bedenin hastalıklara karşı direnci artırır.
Ayrıca greyfurt, zengin potasyum içeriğiyle yüksek tansiyonu kontrol altında tutar.

Taze sıkılmış greyfurt meyvesi suyu:

200 g taze greyfurtun besin değeri ise şöyledir;

200 g greyfurt meyvesinin besin değeri:

Greyfurt Bitkisinin Botanik Özellikleri

Greyfurt Bitkisinde Ağaç Özellikleri ve Yapraklar
4-6 m kadar boylanabilen altıntop ağacının, toprakta derinlere inebilen sağlam bir kök yapısı ile dik ve düz bir gövdesi vardır. Çok iyi yapılı dallarında, koyu yeşil renkli, sert, parlak ve pürüzsüz yüzeyli iri yaprakları pek sık olarak yer alır.

Greyfurt ağacı:

Greyfurt Bitkisinde Yapraklar
Yaprak dökmeyen meyve türüdür. Yaprakları derimsidir. Çok iyi yapılı dallarında, koyu yeşil renkli, sert, parlak ve pürüzsüz yüzeyli iri yapraklar sık olarak yer alır.

Greyfurt bitkisi yaprakları:

Greyfurt Bitkisinde Meyve
Meyvelerinin çekirdekli ve çekirdeksiz cinsleri bulunur. Meyve dilimlerinin kabukları soyulunca acılık kalmaz, rahatlıkla yenebilir.

Greyfurt bitkisinin meyvesi:

Meyvelerinden gıda olarak yararlanılır. C vitamini bakımından zengindir. Aynı zamanda meyve kabuklarından marmelat yapılır.

Sonbaharda olgunlaşan ve portakaldan iri olan greyfurt meyvesi, alt ve üstten basık yuvarlak biçimlidir. Kanarya sarısı renginde, kalın kabuklu ve çeşitlerine göre sarı, kırmızı ya da pembe etlidir. Etinin tadı acımsı olan bu meyve genellikle yenilmez. Suyu sıkılıp ya öylece ya da içine şeker veya taze sıkılmış portakal suyu katılarak içilir.

Greyfurt Bitkisinde Çiçek
Kışın yaprağını dökmeyen altıntop ağacı, ilkbaharda beyaz renkli, hoş kokulu iri çiçeklerini salkımlar halinde açar.

Greyfurt bitkisinde çiçek:

Greyfurt Bitkisinde Döllenme Biyolojisi
Tozlanma böceklerle olur. Meyve tutumu üzerine olumlu etkisi vardır. Genel tozlanma gerekse döllenme meyvelerdeki hormon teşekkülünü etkiler. Genellikle tozlanmadan 2-4 hafta sonra döllenme olur. Altıntoplarda çiçek açmadan erkek organ patlar ve heterostyliye de rastlanır.

Greyfurt Çeşitleri

Star Ruby, Greyfurt Türü
Meyve eti ve kabuğu kırmızıdır. İhracata uygun, aynı zamanda en kırmızı greyfurt çeşididir.

Çok sulu ve lezzetlidir. Dal yapısı çok sık ve çalı gibi olduğu için yetiştirilmesi oldukça zordur, meyvenin büyümesini engeller.

Star Ruby, Greyfurt Türü:

Flame, Greyfurt Türü
Renkli greyfurt çeşididir. Güçlü ağaç yapısına sahiptir. Düzgün yuvarlak meyveleri, ince pürüzsüz kabuğu ve kabuğundaki parçalı pembelikleri cezbedicidir. Meyve suyu miktarı diğer çeşitlerden daha yüksektir.

Flame, greyfurt türü:

Ağaç üzerinde uzun süre kalabilir. Geççi ve renkli greyfurt çeşididir. Olgunlaşma süresi yaklaşık olarak Star Ruby ile aynı veya biraz daha geçtir. Star Ruby gibi soğuğa duyarlı değildir. Dış rengi Star Ruby’den koyudur.

Henderson, Greyfurt Türü
Star Ruby’e benzeyen fakat ona göre daha verimli ve ekolojiye daha uyumlu renkli bir greyfurt çeşididir. Tadı ve görüntüsünden dolayı taze tüketime elverişlidir. Türkiye’de üretimi giderek artmaktadır.

Henderson, greyfurt türü:

Diğer çeşitlere göre hem meyve eti rengi hem de kabuk rengi daha koyudur. Marsh Seedles ve Ruby’den daha erken hasat edilir. Meyve suyunun rengi diğer çeşitlere göre daha koyudur.

Ray Ruby, Greyfurt Türü
Şekerli, renkli bir greyfurt çeşididir. Ağaç üzerindeyken aralık ayı ortasına kadar Ruby ile arasındaki fark belirginleşmez. Meyve eti Ruby’den biraz daha şekerli ve biraz daha koyu renklidir. Meyve suyu bu çeşidin işlenmiş şeklini cazip kılar.

Ray ruby, greyfurt türü:

Rio Red, Greyfurt Türü
En son geliştirilen renkli greyfurt çeşididir. Ağaçları güçlüdür. Çok az çekirdeklidir, kabuğu zor soyulur.

Rio red, greyfurt türü:

Meyveleri yarı kurak veya kurak iklimlerde şekil bozukluğuna eğimlidir. Geççi ve renkli greyfurt isteyen çeşitler için uygun bir çeşittir.

Ruby Red, Greyfurt Türü
Dünyada en çok üretimi yapılan greyfurt çeşididir. Orta mevsimde, Marsh seedless’den önce olgunlaşır.

Meyve eti pembe ancak meyve suyu beyazdır. Meyveler birbirine değdiği zaman yanak yapar. Puflaşma ve periyodisite göstermez. Ağaçta uzun süre kalabilir ve 4 ay süreyle depolanabilir. Yüksek ve düzenli verim alındığı için ülkemizde de en çok yetiştirilen çeşittir.

Ruby red, greyfurt türü:

Marsh Seedless, Greyfurt Türü
Beyaz, çok verimli, düzenli meyve veren, partenokarpiye eğilimi yüksek bir çeşittir.

Marsh seedless, greyfurt türü:

Greyfurtlar içinde sıcaklık toplamına en fazla ihtiyaç duyan çeşit olduğu için Türkiye’de istenilen kaliteyi yakalayamaz. Hasadı ocak ayı ortası ile mart ayı başında yapılmaktadır. Meyvesi uzun süre ağaçta kalır ve muhafazaya elverişlidir.

Greyfurt Bitkisinin Genel İstekleri

Greyfurt Bitkisinin İklim İstekleri
Tüm turunçgiller gibi, greyfurtun en önemli isteği sıcaklıktır. Yetiştiriciliğin yapılacağı yerlerde sıcaklıkların -2,-3 C°’nin altına düşmemesi gerekir. Çünkü -9, -10 C°’nin altına düşen sıcaklıklarda ağaç donarak ölebilir. Dayanamadığı en yüksek dereceler ise, 45 ve daha yüksek sıcaklıklardır.

Altıntop ağaçlarının gelişmesi, 12-13 C°’de başlar. En hızlı gelişme, 25-31 C°’de olur ve 37-39 C°’de gelişme durur.

Meyve bağlaması için en uygun sıcaklık 21 C°’dir. Sıcak ve soğuk rüzgârlardan altıntop ağaçları kötü etkilenir. Bunun için hâkim rüzgârlara karşı ağaçları korumak için rüzgârkıranlar kurulmalıdır. Ayrıca altıntop ağaçları havanın nispi nem oranından etkilenir. Düşük nem oranındaki hava, ağacın gelişimi ve meyve verimini kötü yönde etkiler.

Greyfurt Bitkisinin Toprak İstekleri
Tüm turunçgiller gibi, altıntop ağaçları da en iyi bol humuslu, derin, süzek, kumlu-tınlı, tınlı ya da killi–tınlı topraklarda yetişir. İyice derine inen köklerinin oksijen gereksinimi fazla olduğundan, altıntop ağacı kesinlikle ağır topraklarda yetiştirilmemelidir.

Taban suyunun da genelde toprak yüzeyinin 1,5 m altında olması istenir. Aksi takdirde toprakta drenaj yapılması gerekir. Toprağın kireç oranına karşı duyarlı olan altıntop ağacı için en uygun pH derecesi 5,5-6 olmalıdır.

Tohumla üretimde elde edilen turunç ağacıdır. Greyfurt bu anacın üzerine aşılanır. Tohumlar bahar başı mart ve nisan aylarında toplanır. Tohum, olgun meyve içinden çıkarıldıktan hemen sonra ekilirse yüksek oranda çimlenir. Ancak ekim genellikle ilkbaharda yapıldığı için, farklı zamanlarda olgunlaşan meyvelerden alınan tohumlar 4-7 °C arasındaki sıcaklıklarda 8 ay depolanabilir.
Aşı ile üretimde daha çok göz aşısı uygulanır. Kalem aşısı çok önerilmez. Çöğürlerin kabuk verdiği nisan-kasım ayları arasında aşı yapılır. Yaklaşık 2 cm kalınlığındaki çöğürlerin üzerine iyice pişkinleşmiş sürgünlerden alınan aşı gözleri, yerden 15 cm yükseklikten aşılanır. Aşı sonrasında çöğürlerde aşı sürmesi teşvik edilir. Göz gelişip sürgün oluşunca bitki herekle desteklenir.

Anaç üzerinde göz yerinin açılması ve kalemden gözün çıkarılması:

Gözün anaç üzerine yerleştirilmesi:

Anaç üzerinden gözün sürmesi:

Greyfurt Bahçesi Tesisi

Greyfurtta bahçe tesis edilirken çukur ve alçak arazilere kurulmamalıdır. Hâkim rüzgâra açık alanlar da bahçe tesisine uygun değildir. Bahçe sınırında selvi, okaliptus gibi bitkiler rüzgârkıran olarak dikilmelidir.

%3 ve daha fazla meyilli arazide teraslama yapılmalıdır. Düz ve meyilli arazide kare dikim şekli, teraslama yapılmış arazilerde de kontur dikim şekli uygulanır. Arazi önce dip kazanlarla daha sonra pullukla derin sürülmelidir Diskaro ve sürgüsü çekilerek işaretlenmelidir. Dikim aralığı 8×10 m hesaplanmalıdır.

Çukurların açılması ve greyfurt fidanlarının dikilmesi:

Greyfurt bahçesi:

Tüm turunçgiller gibi altıntop ağaçlarının da çok derine inen kökleri vardır. Ağacın köklerinin %90’ı, toprağın 0-90 cm derinliğindeki yüzlek tabakasındadır. Bu nedenle altıntop ağacının toprak işlemesi, daha derine inilince ağacın kökü kesinlikle parçalanacağından 10 cm derinlikte yapılmalıdır. Altıntop yetiştiriciliği yapılan bahçenin 15-20 gün aralıklarla yılda 4 kez çapalanması ya da büyük bahçelerde sürülmesi yeterli ve yararlı olur. Yalnız sürme işinde pulluk, derin kazacağından kesinlikle kullanılmamalıdır. Ağacın çevresindeki yabani ot mücadelesi böyle çapalamalarla sağlandığı gibi, herbisit (ot öldürücü) ilaçlarla da yapılabilir.

İlginizi Çekebilir!