Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Yetiştiriciliği
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Plantae
- Bölüm: Magnoliophyta
- Sınıf: Magnoliopsida
- Takım: İridales
- Familya: İridaceae
- Cins: Gladiolus sp.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Bitkisinin Genel Özellikleri
Güzel renkleri ve görünüşleri ile herkes tarafından çok sevilen zarif bir bitkidir. Birçok türü ve 2000’den fazla çeşidi bulunmaktadır.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) bitkisinin genel görünüşü:
Bir metre kadar boylanan soğanımsı yumrulu bitkilerdir. Soğanları basıkça ve muntazam yuvarlaktır. Yaprakları kılıç şeklindedir. Yapraklar birbirinin içinden çıkar. Yaprak içinden çıkan çiçek sapı bir, bir buçuk metre kadar boylanır. Çiçekleri çok iri ve gösterişli olup, sap üzerinde kandil şeklindedir. Çiçekleri çeşitli renklerde olabilmektedir.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Bitkisinin Üretimi
Glayöller yavru soğanlarıyla üretilirler. Soğanlar fazla miktarda yavru vermektedir. Ayrıca soğanların bölünmesi ile de üretim yapılabilir. Bölünen her parçada cücüğün olmasına dikkat edilmelidir. Yavru soğanları dikmeden önce kabuklarının çatlatılması gerekmektedir.
Glayöl soğanları hem tarlaya, hem de erken çiçek açtırmak için derin yapılmış tahta kasalara dikilir. Burada öncelikle kasanın dibine kum ve gübre karışımı konur. Soğanlar bunun üzerine 20 cm ara ile yerleştirilir. Üzerine 10 cm kalınlığında funda toprağı yerleştirilmelidir. Havalar ısınıncaya kadar serada tutulup daha sonra dışarı çıkarılmalıdır. Dikim şubat ayında yapılmalıdır.
Eğer saksı bitkisi olarak yetiştirecek olursak, ekim-kasım aylarında bir yumru 15 cm’lik saksılara, 7,5 cm derinlikte dikilir. Üzeri örtülür. Mart ayına kadar serada tutulduktan sonra güneşli, ışıklı ve havadar soğuk serada çiçeklenme başlar.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Kumlu-humuslu, besin maddesince zengin topraklardan hoşlanırlar. Bu bitkiler yerlerine dikilmeden önce toprak iyice işlenmeli ve ahır gübresi uygulanmalıdır. Güneşli alanlarda ve rüzgârın olmadığı yerlerde iyi yetişir. Yaz aylarında sulamaya dikkat edilmelidir. 3-4 günde bir su verilmelidir. Çiçeklenme bittikten sonra sulama kesilmelidir. Yapraklar kuruyunca ekim ya da kasım aylarında soğanlar sökülmelidir. Sökülen soğanlar tel kasalarda kurutulur. Kurutma işlemi gölge bir yerde yapılmalıdır. Soğanlar daha sonra fungusitli ilaçlarla ilaçlanmalıdır.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Bitkisinin Peyzajda Kullanımı
Soğanları 25 cm aralık ve mesafe ile 10 cm derinlikte çiçek bahçelerine dikmek gerekmektedir. Mart ayının ortasında dikilen soğanlar haziran ayında çiçeklenir. Bitkiyi ister tek bir çeşit olarak, istersek diğer bitkilerle karışık şekilde dikebiliriz.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Bitkisinin Önemli Türleri
Gladiolus byzantinus (Bizans /Türk Glayölü) Türü
Doğu Akdeniz kökenlidir. Yarım metre kadar boylanır. Yumruludur. Yazın çiçeklenir. Kırmızı renkte çiçek açar.
Gladiolus byzantinus (Bizans /Türk Glayölü) Türü:
Ancak beyaz çiçekli olan çeşidi daha çok tanınır. Ama bu çeşit güç çiçeklenir. Güneşli ve sıcak yerlerde yetişmektedir. Tohumla üretimi söz konusudur.
Gladiolus segetum (G. İtalicus) Glayöl Türü
Çok yıllıktır. 60 cm boylanır. Dik gövdelidir. Soğanlı, otsu bir bitkidir. Yapraklar dar, şerit şeklinde, taban kısmı gövdeye sarılıdır. Çiçekler başak şeklinde olup, renkleri kırmızı ve pembe olabilmektedir. Yazın çiçek açar. Kesme çiçek için uygundur.
Gladiolus segetum (G. İtalicus) Glayöl Türü:
Tohumla, kralen ve soğanla üretilir. Tohumlar nisan ayında ekilir ve ertesi yıl çiçek açarlar. Yumrular çıkarıldıktan sonra temizlenir, kurutulur, depolanır ve daha sonra yerlerine dikilir. Kralenler ayrıldıktan sonra iyice kurutulur ve ilkbaharda yerlerine dikilir. Bol güneşli yerlerde ve ılıman iklimlerden hoşlanır. Organik maddece zengin, geçirgen toprakları tercih ederler. Az fakat düzenli, sulanmalıdır. Tek ya da grup hâlinde çiçek gruplarında kullanılabilir.
Gladiolus x gandavensis (Glayöl) Türü
Çok yıllık ve sert gövdelidir. Dik büyür soğanlı ve otsu yapıdadır. Yarım ile bir metre kadar boylanabilir. Yaprakları kılıç şeklindedir. Taban kısmında yapraklar gövdeyi tamamen sarar. Çiçekler başak şeklindedir. Beyaz, pembe ve kırmızı renkte çiçekleri vardır ve yaz aylarında açar.
Gladiolus x gandavensis (Glayöl) Türü:
Kesme çiçekçilikte çok kullanılır. Tohumla, kralen ve soğanla üretilir. Tohumlar nisan ayında ekilir ve ertesi yıl çiçek açar. Yumrular çıktıktan sonra temizlenir, kralenler ayrılır ve iyice kurutulur. 20-25 derecede depolanır. Kralenler dikilmeden önce kabuk kesilir veya dikimden iki ay önce (ocak ayında) sıcak su ile önce 24 saat 15-20 derecede, sonra yarım saat 50-55 derecelik sıcak suda bırakılır. Bir iki gün sonra yerlerine dikilir. Bol güneşli yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Organik maddece zengin, geçirgen, hafif asitli veya nötr toprakları tercih ederler. Az fakat düzenli sulanmalıdırlar. Şiddetli kış soğuklarından zarar görürler. Grup hâlinde çiçek bahçelerinde kullanılır.
Alata Zambağı – Kılıç Çiçeği – Düğün Çiçeği – Glayöl (Gladiolus) Bitkisinin Önemli Hastalık ve Zararlıları
Yaprak biti ve thrips zararlıları ile viral hastalıklar en önemli problemlerdir.
Lütfen yorum bırakın.