Lahana ve Sulama
Fide dikiminden sonraki ilk sulama bitki kökü çevresinde çatlak meydana gelmeye başladığı zaman yapılır. Genellikle bu ilk sulamadan sonra bitkilerin gelişmesi izlenir.
Lahanada Sulama:
Toprak yapısı, çevre koşulları ve bitkilerin gelişme durumları dikkate alınarak düzenli sulama yapılır. Lahana, suyu seven bir bitkidir. Yeterli miktarda sulanmayan bitkilerin gelişimi iyi olmamakta, verim ve kalite düşmektedir. Ayrıca düzenli olarak baş bağlama meydana gelmemektedir.
Lahana ve İlaçlama
Lahana Hastalıkları ile Mücadele
Lahanada ilaçlama:
Lahana Mildiyösü Hastalığı
Başlangıçta lahana fidelerinin ve tarlada gelişmiş durumda olan bitkilerin alt yapraklarından başlamak üzere ve yaprakların alt yüzeyinde gri, kirli beyaz renkte küf tabakaları halinde kendini gösterir. Yaprak üzerinde ise sarı lekeler halinde görülür. Zamanla bu lekeli kısımlar kurur ve yaprağın ölümüne sebep olur.
Lahana mildiyösü hastalığı:
Serada yetiştirilen fidelerde görüldüğü zaman zarar büyük olur. Fazla yağışlı yıllarda, orantılı nemi yüksek, akarsu yatağı bulunan vadilerde, orman arazisi ve yüksek yayla bölgelerinde, tarla devresinde de bu hastalık verimin önemli seviyede azalmasına neden olabilir.
Hastalık etmeni fungus, kışı çürüyen bitkilerde geçirir, ilkbaharda ilk bulaşmalar başlar. 15 C’ ‘de hastalık yapraklar üzerinde siyah lekecikler halinde belirir. Yaprağın alt yüzünde kirli beyaz renkte fungal örtüden, rüzgâr ve böcekler vasıtasıyla sağlam bitkilere taşınır. Kışı tohumda da geçirebilir. Salgın için en elverişli koşullar sisli ince yağışlarla birlikte hava sıcaklığının 24 °C’ de orantılı nemin en az %90 seviyesinde olmasıdır.
Lahana mildiyösü hastalığı ile mücadele
– Lahana mildiyösü hastalığı için kültürel Önlemler
- Sık tohum atılmamalı,
- Fidelikler sık sık açılmalı, havalandırılmalı, sık sulamadan kaçınılmalı,
- Yeterli miktarda güneş alan yerlere dikilmeli,
- En az üç yıllık münavebe uygulanmalıdır.
– Lahana mildiyösü hastalığı için kimyasal Mücadele
Fidelikte, fidelerin toprak yüzüne çıkmasıyla, tarlada ise ilk mildiyö lekelerinin çevrede belirmesiyle ilaçlamalara başlanır.
Lahana mildiyösü hastalığı için kullanılacak ilaçlar ve dozları:
İlaçlamalarda mutlaka yaprakların alt yüzeyleriyle birlikte, bitkinin her tarafında bir ilaç tabakası meydana getirilmelidir.
Lahana Siyah Damar Çürüklüğü Hastalığı
Bitkiler fide döneminde iken enfeksiyona yakalanırsa yaprak sertleşir ve kurur. Olgun bitkilerde hastalık önce alt yapraklarda başlar, yer yer sarımtırak lekeler meydana gelir. Sonra hastalıkla bulaşık yaprakların damarları esmerleşir. Bu hastalık için en tipik belirti damarların siyahlaşıp çürümesidir. Hastalık sistemik olarak yayıldığından gövde kesildiğinde iletken doku demetlerinin tamamen siyahlaştığı görülebilir.
Hastalık etmeni bakteri olup toprakta ve tohum içinde kışlar. İlk enfeksiyonlar, bulaşık tohumlardan olabileceği gibi topraktan da olabilir. Her iki durumda da önce kotiledon yapraklar enfeksiyona uğrar.
Lahana siyah damar çürüklüğü hastalığı:
Lahana siyah damar çürüklüğü hastalığı ile mücadele
– Lahana siyah damar çürüklüğü hastalığı için kültürel önlemler
- Hastalıklı bitkilerden tohum alınmamalı,
- Hastalık görülen tarlalarda lahanagiller familyası dışındaki bitkilerle 3 yıllık ekim nöbeti uygulanmalı,
- Hastalıklı fidelik toprağı değiştirilmeli,
- Toprak altı ve diğer zararlılarla zamanında mücadele yapılmalı,
- Hastalıklı tohumlar 50 C’ deki suda 30 dakika bekletildikten sonra ekilmelidir.
– Lahana siyah damar çürüklüğü hastalığı için kimyasal mücadele
Kimyasal mücadelesi yoktur.
Lahana Kök-Ur Hastalığı
Fideler sararır, solar kök ve kök boğazında küçük urlar teşekkül eder. Tarlada hasta bitkilerin tanınması daha kolaydır. Hasta bitkiler solar ve baş bağlayamaz veya geç enfeksiyonlarda solgunluk belirtisi göstermediği halde bodur kalır ve küçükbaş bağlar. Kökleri çıkarılıp bakılırsa kök boğazında yumruk gibi ve saçak köklerde ise parmak gibi urlar görülür. Urları lahana gal böceği (Ceutorynchus pleurestigma Marsh.) ve nematod urları ile karıştırılmamalıdır. Gal böceği urları kesilirse içinde larvalar ve açtıkları galeriler görülür. Lahana kök-ur hastalığında kesit, benekli mermer görünüşündedir. Verimde azalma olur fakat bulaşık topraklardan hiç ürün alınmayabilir.
Hastalık etmeni fungustur. Hastalıklı köklerin çürümesi sonucu sporlar toprağa yayılır. Konukçu olmadığı takdirde sporlar çimlenmeden 7-8 yıl toprakta canlılıklarını koruyabilir. Uygun toprak pH’sında (4-6) konukçu, kök salgıları sonucu çimlenip, kök emici tüylerinden enfeksiyon yapar.
Lahana kök-ur hastalığı:
Lahana kök-ur hastalığı ile mücadele
– Lahana kök-ur hastalığı için kültürel Önlemler
- Sağlam fide yetiştirilmeli,
- Su tutan tarlalarda drenaj yapılmalı,
- Hasattan sonra kökler çıkarılıp yakılmalı,
- Lahana karnabahar, turp gibi bitkiler aynı tarlaya üst üste veya birbiri ardından 7 yıl süre ile ekilmemelidir.
– Lahana kök-ur hastalığı için kimyasal mücadele
- Fidelik Toprağının Dezenfeksiyonu
Formaldehit 38 EC, uygulaması: Fidelik, 100 litre suya 2 it. olarak hazırlanan eriyik (M2’ye 10 it.) ile süzgeçli kova kullanılarak ilaçlanır, naylon bir örtü ile örtülür; iki gün sonra örtü kaldırılıp, toprak çapa ile havalandırılır.Tohum ekimi 20 gün sonra yapılmalıdır, ilaçlama sırasında toprak sıcaklığı 10°C’nin altında olmamalıdır.
- Tarla Toprağının İlaçlanması
(Ca O) Kireç uygulaması: Bulaşık tarlalara fide dikiminden 3 ay önce dekara 2 ton kireç atarak 15-20 cm toprak derinliğine karıştırılır. Fide dikiminden önce tarla tekrar sürülür. Spor yoğunluğunun fazla olduğu tarlalarda etkisizdir. Aşırı kireç uygulamasından kaçınılmalıdır.Benomyl 50 uygulaması: Lahana fidelerinin tarlaya dikilmesi sırasında 100 litre suya 75 g ilaç dozundaki, ilaçlı sudan her fideye o, 5 it. can suyu olarak verilir.
Lahana kök-ur hastalığı içinkullanılacak ilaçlar ve dozları:
Lahana Zararlıları ile Mücadele
Lahana Kelebeği
Zararı yapan larvalardır, ilk iki dönem larva yaprakların kenarlarında toplu halde bulunur ve damar aralarını yüzeysel olarak kemirir. Sonra bitkinin her tarafına dağılarak çok oburca beslenir ve bulundukları bitkinin yapraklarını tamamen yiyerek sadece kalın damarını bırakır. Zararlının yoğun olduğu bahçelerdeki bitkilerde çalılaşmış bir görünüm ortaya çıkar. Çıkardıkları pislikler de yağmur ve çiğ damlacıkları ile bitkinin orta kısmına birikerek bitkinin yenmez hale gelmesine neden olur.
Neticede de lahana ve karnabaharların yapraklarını yiyerek, pislikleriyle kirleterek, pazar değerinin düşmesine neden olurlar.
Kanatlarının esas rengi, kremimsi beyazdır. Üst kanadın ön kenarının dış köşesinden başlayıp aşağı doğru inen yarım ay şeklinde siyah bir leke vardır. Ayrıca ön kanadın ortasına doğru dişilerde 2 siyah yuvarlak leke bulunur. Erkeklerde alt kanadın üzerinde küçük siyah bir leke bulunur. İlk bırakılan yumurtalar, açık saman sarısı renktedir, sonradan limon sarısına dönüşür; gruplar halinde, birbirine paralel sıralar şeklinde dizilmiştir. Üzerinde 12 sıra çizgi vardır. Bunlar üst uçta birleşir. Kendi aralarında enine çok sayıda çizgilerle bağlanmıştır. Yumurtadan yeni çıkan larva sarımtırak renkli, esmer başlı, 1 mm uzunluğundadır.
Olgun larva 4-5 cm boyunda, yeşilimsi gri renkli, baş siyahtır. Vücutta uzunluğuna üç sarı bant bulunur. Karın sırta göre daha açık renkli ve ince siyah noktalıdır.
Lahana kelebeği pupaları göğüs kısmından bir yere bağlı olarak bulunur. 3 cm boyunda çok köşeli, yeşil, üzeri siyah-sarı lekelerle işlidir.
Lahana kelebeği:
Lahana kelebeği hastalığı ile mücadele
– Lahana kelebeği hastalığı için kültürel önlemler
Küçük alanlarda grup halindeki yumurta ve larvaları toplayarak yok etmek iyi bir yöntemdir. Pupa çevredeki duvarlarda, çitlerde bulunur. Bunlarında toplanarak yok edilmesi gerekir. Nisan ve temmuz aylarında kelebek uçuşlarının görülmesinden sonra yapılan kontrollerde %10 bulaşma saptanırsa mücadele yapılmalıdır.
– Lahana kelebeği hastalığı için kimyasal mücadele
Lahana kelebeği hastalığı için kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Yaprakların mutlaka alt yüzeylerinin ilaçlanmış olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca kullanılacak ilaçların şeker veya sandovit gibi yapıştırıcı ile karıştırılması gerekir.
Lahana Göbek Kurdu
Yumurtadan çıkan larvalar bulunduğu yerde bir süre beslendikten sonra gövde ve yaprak sapı içine girerek beslenir. En önemli zarar larvanın büyüme noktasında bulunduğu zaman meydana gelir.
Bitki gelişmez, yan dallar vererek çatallanır. Baş bağlayamaz. Böylece küçük, pazar değeri düşük lahanalar oluşur. Zararlının fide döneminde beslenmesi sonucu genç bitkiler kuruyarak ölür.
Ergin grimsi-sarı, kahve renkli, ortalama 6-8 mm uzunluğundadır, ön kanatlar dalgalı renkte, üzerinde açık kahve renkli lekeler bulunur. Arka kanat düz bej rengindedir.
Yumurtalar inci tanesi gibi parlak beyazdır. Açılmaya yakın pembemsi bir renk alır.
Yumurtadan çıkan larvalar krem rengindedir, daha sonra pembemsi-krem rengini alır. Larva ortalama 9-15 mm boydadır.
Başlangıçta pupalar sarı renkte daha sonra kahverengi olur, boyu 7-9 mm.dir.
Lahana Göbek Kurdu Hastalığı ile mücadele
– Lahana Göbek Kurdu Hastalığı için kültürel önlemler
Tarlada kurumuş, çürümüş, lahana, karnabahar gibi lahanagil bitkileri toplanıp yok edilmelidir.
– Lahana Göbek Kurdu Hastalığı için kimyasal mücadele
Fidelik ve tarla kontrollerinde zarar görmüş bitkiler görülür görülmez ilaçlı mücadeleye başlanır, ilk ilaçlamadan 10 gün sonra 2. bir ilaçlama yapılmalıdır.
Lahana Göbek Kurdu Hastalığı için kullanılacak ilaçlar ve dozları
Lahana Yaprak Güvesi
Yumurtadan yeni çıkan tırtıllar 3-4 gün kadar yaprak içerisinde küçük galeriler açarak zarar yapmaya başlar. Sonra, yaprağın dışına çıkarak yaprakları alttan üst epidermise kadar yer yer kemirir. Kemirilmiş kısımların üst tarafında sadece ince bir zar kalır. Üstten bakıldığında yenik kısımlar gümüşi beyaz bir renkte görülür. Zamanla yapraklar, çok delikli bir görünüş alır.
Larva yoğunluğunun fazla olduğu yıllarda özellikle genç bitkilerin gelişmesi duraklar, hatta kurumalar görülebilir.
Ayrıca yaprakların kemirilmiş olması yanında larva dışkılarının yaprakları kirletmesi de kaliteyi düşürür.
Ergin 12-13 mm uzunluğunda olup kenarları saçaklı olan kanatları kahverengidir. Ön kanatlarının arka kısımlarında uzunlamasına beyaz birer bant bulunur. Arka kanatlar koyu gridir.
Yumurtalar oval, 0,5×0,25 mm. büyüklüğünde, sarımsı yeşil renkte olup yaprakların alt yüzlerine 3-6 tanelik küçük gruplar halinde bırakılır. Larva olgunlaştığında 10-15 mm uzunluğunda, iki ucu sivri, donuk beyaz renkli olup üzeri kahve renkli lekelerle kaplıdır.
Açık yeşil veya sarımtırak renkte olan pupa 6-8 mm uzunluğundadır. Yaprakların alt yüzüne yapışık, içi görülebilen kirli beyaz renkli bir kokon içinde bulunur.
Lahana yaprak güvesi:
Lahana yaprak güvesi hastalığı ile mücadele
– Lahana yaprak güvesi hastalığı için kültürel önlemler
Lahanaların hızlı ve kuvvetli olarak gelişmesini sağlamak için uygun bir gübreleme, düzenli bir sulama ve sık sık çapa yapılmalı, lahana güvesine barınak olabilecek yabancı otlar yok edilmelidir.
Hasattan sonra tarlada kalan lahana veya karnabahar artıkları toplanarak yok edilmelidir. Mayıs-eylül ayları arasında yoğun larvalara ve yaygın zarar belirtilerine rastlandığı zaman ilaç uygulaması yapılır.
– Lahana yaprak güvesi hastalığı için kimyasal mücadele
Lahana yaprak güvesi hastalığı için kullanılacak ilaçlar ve dozları
Lahana Sineği
Larva döneminde zararlı olur. Yumurtadan çıkan larva, bitkinin kök boğazı ve köklerin epidermisi altına girer ve eğri galeriler açarak zararına başlar. Hiçbir zaman kök boğazından yukarıya çıkamaz. Açtığı galeride kök çürüklüğü yapan bakterilerin de faaliyeti sonucunda bitkinin kök sistemi bozulur. Zarara uğrayan lahanalar kurşuni bir renk alır, büyümeleri yavaşlar ve en dıştaki yaprakları aşağıya doğru sarkar. Larva sayısı yüksek olursa, zamanla sararma veya kök boğazından kırılmalar görülür.
5-6 mm boyda ve genel renk görünümü gri olan bir sinektir. Göğsü açık gri renkli olup, üzerinde uzunlamasına üç kahverengi çizgi bulunur.
Beyaz renkli olan yumurtası 1 mm. boyda ve uzunca oval bir biçimdedir. Larvası beyaz renklidir. Gelişmesini tamamladığında uzunluğu 7-8 mm. olur. Baş tarafı sivri, arkası ise kesik bir yapıdadır.
Lahana sineği:
Lahana sineği hastalığı ile mücadele
– Lahana sineği hastalığı için kültürel önlemler
- Tarla ve civarında yabancı otlar temizlenir.
- Hasattan sonra lahana kökleri yok edilir.
- Saldırıya uğramış lahanalarda, gelişmenin devamını sağlayacak yeni köklerin oluşması için boğaz doldurma işlemi yapılır.
- Hızlı gelişen lahana çeşitleri tercih edilir.
- İlkbaharda dikim zamanı mümkün olduğu kadar geciktirilirse, lahanalar ilk döl zararından kurtarılmış olur.
– Lahana sineği hastalığı için kimyasal mücadele
Sineğin geçen yıllarda önemli zararının görüldüğü yerlerde, lahanaları birinci döl larvalarına karşı korumak amacıyla, fide bandırması ve sıra üzeri toprak ilaçlaması yapılır. Fide bandırması, dikim sırasında, sıra üzeri toprak ilaçlaması, fide dikiminden 3-4 gün sonra yapılır ve ilaçlama 10-14 gün ara ile iki kez tekrarlanır.
Lahana sineği hastalığı için kullanılacak ilaçlar ve dozları
Fide bandırmasında, kap içine su ve ilaç konulduktan sonra killi toprak ilave edilerek karışım bulamaç haline getirilir, fidelerin kökleri kök boğazının üst seviyesine kadar bandırılır, gölgelik bir yerde 10 dakika bekletilir ve dikim yapılır.
Sıra üzeri toprak ilaçlamasında; dekara verilen preparat miktarı 100-150 ml ilaçlı su fidelerin kök boğazı civarında, bir fideye 80-100 ml İlaçlı su düşecek şekilde pülverize edilir.
Lahana Kokulu Böceği
Bitkinin yaprak ve dallarını sokup bitki özsuyunu emmek suretiyle zararlı olur. Emgi yerlerinde beyazımsı sarı lekeler meydana gelir. Yapraklarda kıvrımlar ve lekelerin birleşip kurumalarını takiben dökülmeleri sonucu delinmeler olur. Bitkinin iletim dokuları tahrip olur. Fide döneminde çok zarar yaptıklarından fide gelişemez ve kuruyabilir. Beslendiği yerlerde pis koku bırakır.
Erginleri 8-10 mm boyunda, vücutları parlak siyah, kırmızı veya beyazımsı desenlidir. Baş siyahtır.
Kirli beyaz olan yumurtaları silindir şeklinde ve 1 mm boyundadır. Üst kısmında bir kapakçık vardır. Nimfler ilk çıktıkları zaman ergine benzerler, portakal rengi olup üzeri lekesizdir.
Lahana Kokulu Böceği Hastağı ile Mücadele
– Lahana Kokulu Böceği Hastağı için Kültürel Önlemler
Bakım işlemlerini iyi uygulayarak bitkilerin ilk dönemlerinde hızla gelişmelerini sağlamak, zararın hafif olmasına yarayabilir.
– Lahana Kokulu Böceği Hastağı için Kimyasal Mücadele
Bir bitkide bir yumurta paketi 1 -3 ergin veya nimf görüldüğünde ilaçlamaya başlanır.
Lahana Kokulu Böceği Hastağı için Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Lahana ve Gübreleme
Lahanalar, ahır gübresinden daha doğrusu topraktaki organik madde miktarının yüksek olmasından hoşlanır. İyi yanmış ahır gübresi, sonbaharda dekara 3-4 ton verilmelidir. İlkbaharda gerekirse tekrar dekara 1-3 ton ahır gübresi atılır. Ahır gübresinin iyi yanmış olmaması halinde, lahana sineği ve kelebeği zararlılarına neden olur. Bitkilerin genç fide döneminde besin maddesi isteği oldukça düşüktür. Baş bağlama zamanında besin maddesi gereksinimi giderek artar. Yalnız erkenci çeşitlerde fide döneminden itibaren gübre miktarı daha yüksek tutulmalıdır. Besin maddesinin az olması halinde yaprak renginin açılması, yapraklarda kırmızı renk oluşumu, genç ve gevşek baş bağlama veya hiç baş bağlamama, erken çiçeğe kalkma gibi durumlar meydana gelir.
Azotlu gübrelerin birkaç defa verilmesi ürün miktarının artmasına yardımcı olur. Gübrelerin 1/3’ünün esas gübrelemede, 1/3’ünü fide dikiminden 1-20 gün sonra ve geriye kalan 1/3’ü de baş bağlama zamanında verilmelidir. Tür ve çeşide bağlı olmak üzere baş lahanalarda dekara ortalama 12-18 kg azot, 8-10 kg fosfor ve 17-24 kg potasyum yeterli olmaktadır.
Lahana ve Yabancı Otlarla Mücadele
Toprak yapısı ve otlanma durumuna göre bir veya iki kez ya da her sulamadan sonra kaymak tabakasını kırmak üzere çapa yapılır. Ayrıca yabancı ot ilaçları kullanılarak yetiştirme yerlerinin otlanması önlenir. Yetiştirme yerlerine dikilen lahanaların gelişme ve büyümesi yeterli düzeyde değil ise bitkiler çapa yapılacak büyüklüğe gelinceye kadar sulama yapılır. Çapa büyüklüğüne ulaşan bitkilerde çapalama işlemi, bitkinin saçak köklerinin toprak yüzeyine yakın gelişmesi nedeni ile yüzeysel olarak yapılmalıdır. Bu çapa işleminden sonra bitkiler hızlı bir şekilde gelişmeye başlar.
Lütfen yorum bırakın.