Mantar İçin Koruyucu İlaçlama
Bütün tarımsal üretim dallarında olduğu gibi mantar üretiminde de bol ve sağlıklı bir ürün alınabilmesi için karşılaşılabilecek hastalık ve zararlı etmenlerine karşı önlem alınması gerekir. Bu önlemlerin başında titiz bir çalışma ve temizlik gelir. Hastalık ve zararlıların görülmesi temiz bir çalışmanın olmadığını gösterir.
Mantar üretiminde hastalık ve zararlılara karşı yapılacak ilaçlı mücadele sınırlıdır. Çünkü bir fungal hastalık için yapılacak bir mücadelede kendisi de fungus olan bir mantar için zarar görme ihtimali fazladır. Ayrıca kullanılan ilaçların etki süreleri ve mantarın tüketimi göz önüne alındığında ilaçlı mücadelede kısıtlama yapılmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Çünkü mantar hasadı her gün yapılmakta ve 2-3 gün içinde tüketilmesi gerekmektedir. Bu durum ortalama 10-15 gün etki göstermeleri nedeniyle ilaçların mantarda kullanılmalarını sınırlamaktadır.
Bir mantar işletmesinde alınması gereken hijyenik önlemler:
- İşletmede kompost hazırlama ve üretim odaları birbirlerinden ayrı, uzak olmalıdır. Bu ünitelerde çalışanlar da mümkünse farklı olmalı veya üniteler arası dolaşımda iyice dezenfekte edilmelidir.
- Üretim odalarının kapılarına dezenfektan özellikli ilaçlar (Lizol-zafiran vb.) konulmalı; odaya girerken bunlara basılarak girilmelidir.
- Üretim odalarının havalandırma kanallarına zararlıların girmesini engelleyecek filtre konulmalıdır. Bu filtre, uçucu tüm canlılar patojen sporlarını ve virüsleri taşıyan mantar sporlarının hava kanallarına girişini engeller.
- Üretim odaları ve koridorlar temiz tutulmalı, bunun yanında işletme dışının da temiz olmasına özen gösterilmelidir.
- Pastörize edilmiş komposta misel ekimi yaparken kullanılan malzemeler dezenfekte edilmeli yine iş bittikten sonra ikinci kez dezenfekte edilmelidir.
- Koruyucu ilaçlama olarak % 2’lik formalin + % 0.1’lik DDVP karışımı ilaç odalarda ürün çıkışına kadar haftada 1 gün olacak şekilde kullanılmalıdır.
Önemli Mantar Hastalıkları ve Mücadelesi
Örümcek ağı mantar hastalığı:
Örümcek ağı görünümünden dolayı bu isimle anılır. Hastalık miselleri hem örtü toprağında hem de mantar üzerinde gelişir. Başlangıçta beyaz renkli olur, ileri aşamalarında renk kahverengiye döner, yumuşar, çürür ve ölürler.
Hastalık özellikle örtü toprağı ile bulaştığından öncelikle örtü toprağının dezenfekte edilmesi gerekir. Hasat döneminde oda neminin % 85’in üzerine çıkmamasına özen gösterilmelidir.
İlaçlı mücadelede diğer hastalıklarla mücadelede olduğu gibi etki süresi kısa ilaçlar kullanılmalıdır. Bu amaçla benomy, mancozep gibi etkili maddeler içeren ilaç kullanılmalıdır.
Beyaz alçı mantar hastalığı:
Hem kompostta hem de örtü toprağında görülebilen bir hastalıktır. Önce beyaz lekeler hâlinde görülür. Bu lekelere dikkatli bakılırsa tüylü olduğu anlaşılır. Hastalık, kompostun fazla nemli olması, kompostun fazla olgunlaşması, kompostun pH derecesinin yüksek olması ve komposta karıştırılan alçı miktarının azlığından meydana gelir.
Beyaz alçı hastalığını önlemek için öncelikle kompostun tekniğine uygun bir şekilde hazırlanması, komposta yeterli oranda alçının katılması, pH derecesinin iyi ayarlanması, kompostun düzenli olarak aktarılarak havalandırmasının iyi yapılması şeklinde olmaktadır.
Mantarda beyaz alçı hastalığı:
Kahverengi benek mantar hastalığı:
Mantar üretiminde en fazla görülen hastalık olup mantarlar üzerinde kahverengi benekler şeklinde görülür. Mantarların uzun süre nemde kalması, mantar şapkalarının üzerinde su damlacıklarının kalması zamanla kahverengi lekeler oluşturur.
Mantarlarda kahverengi benek hastalığı:
Hastalığın önlenmesi açısından sulama sonrası havalandırma yapılarak şapka üzerinde su damlasının kalmamasına özen gösterilmeli, oda oransal neminin % 85’ in üzerine çıkmamasına dikkat edilmeli, oda sıcaklığının 15 C° olması sağlanmalıdır. Ayrıca mantar taslakları 4-5 mm büyüklüğe ulaştığında 100 m2 yastık alanına 100 l suya 125 ml hesabı ile klor karıştırılarak hastalığın önüne geçilebilir.
Mantar ve Havalandırma
Misellerin komposttan örtü toprağına yayılması ve vegetatif gelişimini devam ettirebilmesi için örtü toprağı serildikten sonra CO2 nin örtü toprağı ortamında belirli bir düzeyde tutulması gerekir.
Örtü toprağında miseller toprağın 3/4 kalınlığa ulaşıncaya kadar CO2 yoğunluğunu % 0,5-2 oranında tutmak için havalandırma yapılmaz.
Mantar üretim alanında havalandırma:
Miseller örtü toprağı içerisinde gelişirken oda sıcaklığı 23-25 C°’de tutulmalıdır. Vegetatif gelişmeden generatif gelişmeye geçerken her gün sıcaklık bir derece düşürülerek 15-17 C°’ye düşürülmelidir. Bu safhada CO2 yoğunluğunu düşürmek için havalandırma işlemine başlanmalı içeriye taze hava verilmelidir.
Bu devrede oda nemi püskürtme şeklinde sulama ile veya otomatik ayarlayıcılarla % 85-90 civarında tutulmalıdır.
Havalandırma işleminde geç kalındığında miseller vegetatif gelişmeye devam ederek örtü toprağını saran derimsi bir tabaka oluşturur. Bu durumda şapka oluşmaz, suyun örtü toprağınca emilmesi engellenir. Ayrıca CO2 ve diğer metabolik gazların dışarı çıkışını ve dışardan oksijenin içeri girişini engeller.
Lütfen yorum bırakın.